Բոուլդեր (Կոլորադո)

Բոուլդեր
	Բոուլդեր
Երկիր	ԱՄՆ
Հիմնադրված է	1858 թ.
Մակերես	66,946357 կմ², 66,520031 կմ²
ԲԾՄ	1655 մետր
Բնակչություն	▲108 250 մարդ (ապրիլի 1, 2020)
Ժամային գոտի	UTC-7 և MDT?
Պաշտոնական կայք	bouldercolorado.gov(անգլ.) և bouldercolorado.gov/pa/
	Բոուլդեր Վիքիպահեստում

Բոուլդեր (անգլ.՝ Boulder), քաղաք Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների Կոլորադո նահանգում։ Բոուլդեր շրջանի կենտրոնն է։ Մտնում է ԱՄՆ-ի ամենախտաբնակ բնակավայրերի ցանկի մեջ և բնակչության թվով զբաղեցնում է 11-րդ հորիզոնականը Կոլորադո նահանգում^[2]։

Ըստ 2010 թվականի մարդահամարի տվյալների քաղաքի բնակչության թիվը կազմում է 97 385 մարդ^[3], իսկ քաղաքային ագլոմերացիայինը՝ 294 567 մարդ^[4]։

Բոուլդերը ունի հարուստ պատմություն, 1960-ական թվականներին այստեղ են բնակություն հաստատել հիպիները և այստեղ է գտնվում Կոլորադոյի համալսարանի՝ նահանգի ամենախոշորը, գլխավոր մասնաշենքը։ Բոուլդերը հաճախ հայտնվում է առողջապահության, երջանկության, կյանքի մակարդակի, կրթության և մշակույթի ոլորտներում անցկացված վիճակագրությունների բարձր հորիզոնականներում^[5]։

Աշխարհագրություն և կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կառուցվել է 1858 թվականին, գտնվում է Ժայռոտ լեռների լեռնաճյուղերի վրա, Դենվերից 45 կիլոմետր դեպի հյուսիս-արևմուտք^[6], ծովի մակարդակից 1655 մետր բարձրության վրա։ Բոուլդեր շրջանի վարչական կենտրոնն է^[7]։

Քաղաքում՝ ի շնորհիվ նրա բարձր դիրքի և լեռնային չոր կլիմայի, տարվա ընթացքում հաշվվում է 300 արևային օր, ինչը Բոուլդերը դարձնում է թեթև ատլետիկայի և մի քանի ձմեռային որոշ սպորտաձևերի մարզումների իդեալական վայր։

Տեղական առանձնահատկություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոուլդերը ուղանողական քաղաք է։ Այստեղ է գտնվում Կոլորադոյի խոշորագույն ուսումնական հաստատությունը՝ Կոլորադոյի համալսարանը։ Համալսարանը քաղաքի գլխավոր գործատուն է։ Գրեթե մեկ երրորդ մասը ուսանողներ են։ Համալսարանը հայտնի է ամենամյա անցկացվող Շեքսպիրյան փառատոնի շնորհիվ։

Կոլորադոյի համալսարանի բնական պատմության թանգարանը ոլորտում ամենախոշորներից է, հավաքածուն պարունակում է ավելի քան 4 միլիոն ցուցադրանմուշ։

Բոուլեր քաղաքը հայտնի է դարձել ժամանակակից ամերիկացի գրող Սթիվեն Քինգի «Դիմակայություն» վեպում, որի վերջնական գործողությունները կատարվում են հենց կոլորադյան քաղաքում։ Այն հիշատակվում է նաև «Փայլատակում» ֆիլմում։ Սթիվեն Քինգը ծանոթ է եղել Բոուլերին, քանի որ երիտասարդության տարիներին եղել է քաղաքում։ 2009 թվականին ABC family հեռուստաալիքով կայացավ «Հասիր դրան կամ կոտրվիր» սերիալի պրեմիերան, որի հիմնական գործողությունները կատարվում են Բոուլդեր քաղաքում։

2010 թվականին USA Today թերթի ռեյտինգում Բոուլդերը անվանվել է ԱՄՆ-ի ամենաերջանիկ քաղաքը։ Այդ որոշմանը հանգել են Gallup հետազոտական ընկերության և առողջապահական Healthways կազմակերպոության քաղաքների ռեյտինգների կազմողները^[8]^[9]։

Բոուլդերի կլիմայական տվյալները
Ամիս	հունվ	փետ	մարտ	ապր	մայ	հուն	հուլ	օգոս	սեպ	հոկ	նոյ	դեկ	Տարի
Ռեկորդային բարձր °F (°C)	74 (23)	79 (26)	90 (32)	88 (31)	95 (35)	104 (40)	104 (40)	102 (39)	100 (38)	90 (32)	80 (27)	76 (24)	104 (40)
Միջին բարձր °F (°C)	46.9 (8.3)	48.3 (9.1)	56.0 (13.3)	63.3 (17.4)	72.2 (22.3)	81.6 (27.6)	87.7 (30.9)	85.3 (29.6)	77.7 (25.4)	65.8 (18.8)	53.7 (12.1)	45.3 (7.4)	65.4 (18.6)
Միջին ցածր °F (°C)	22.2 (−5.4)	23.1 (−4.9)	29.2 (−1.6)	35.6 (2)	43.5 (6.4)	51.3 (10.7)	57.3 (14.1)	56.1 (13.4)	48.0 (8.9)	37.8 (3.2)	28.5 (−1.9)	21.3 (−5.9)	37.9 (3.3)
Ռեկորդային ցածր °F (°C)	−33 (−36)	−28 (−33)	−13 (−25)	−3 (−19)	17 (−8)	20 (−7)	40 (4)	40 (4)	15 (−9)	−2 (−19)	−12 (−24)	−24 (−31)	−33 (−36)
Տեղումներ դյույմ (մմ)	0.76 (19.3)	0.82 (20.8)	2.19 (55.6)	2.87 (72.9)	2.80 (71.1)	2.20 (55.9)	1.79 (45.5)	1.84 (46.7)	1.68 (42.7)	1.55 (39.4)	1.24 (31.5)	0.94 (23.9)	20.68 (525.3)
Ձյան տեղումներ դյույմ (սմ)	10.7 (27.2)	12.4 (31.5)	17.7 (45)	11.7 (29.7)	0.8 (2)	0 (0)	0 (0)	0 (0)	1.0 (2.5)	5.6 (14.2)	14.2 (36.1)	14.2 (36.1)	88.3 (224.3)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.01 in)	5.3	6.5	8.4	10.0	12.1	10.4	10.4	10.8	8.3	7.2	5.9	5.7	101.0
Միջ. ձնառատ օրեր (≥ 0.1 in)	5.1	6.3	6.4	4.1	0.5	0	0	0	0.5	1.8	4.8	5.5	35.0
Աղբյուր #1: {{{աղբյուր 1}}}
Աղբյուր #2: Weather Atlas (daylight)^[10]