Բերթ Բոլին

Բերթ Բոլին;
Ծնվել է	մարտի 15, 1925
Ծննդավայր	Նյուչոպինգ, Շվեդիա
Մահացել է	դեկտեմբերի 30, 2007 (82 տարեկան)
Մահվան վայր	Danderyd, Դանդերյուդ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Կրթություն	Ուփսալայի համալսարան և Ստոկհոլմի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտորի աստիճան (1956)
Մասնագիտություն	օդերևութաբան, համալսարանի դասախոս և ֆիզիկոս
Աշխատավայր	Ստոկհոլմի համալսարան
Զբաղեցրած պաշտոններ	տնօրեն
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Carl-Gustaf Rossby Research Medal? Շրջակա միջավայրի պաշտպանության ձեռքբերումների Թայլերի մրցանակ Եվրոպական գիտական Կյորբեր մրցանակ International Meteorological Organization Prize? Blue Planet Prize? Milutin Milankovic Medal? և AAAS Award for Science Diplomacy?
Անդամություն	ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Թագավորական շվեդական ճարտարագիտական գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա և Կլիմայի փոփոխություններով զբաղվող փորձագետների միջկառավարական խումբ

Բերթ Ռիքարդ Յոհաննես Բոլին (շվեդերեն՝ Bert Rickard Johannes Bolin, մարտի 15, 1925(1925-03-15)^[1], Նյուչոպինգ, Շվեդիա - դեկտեմբերի 30, 2007(2007-12-30)^[2]^[1], Danderyd, Դանդերյուդ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա), շվեդ օդերևութաբան, Ստոկհոլմի օդերևութաբանական համալսարանի պրոֆեսոր (1961-1990), Կլիմայի փոփոխության փորձագետների միջկառավարական խմբի առաջին նախագահ (1988-1997)։

Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի և Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամ, ինչպես նաև՝ Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի և ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի (1997)^[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բերթ Բոլինը ծնվել է 1925 թվականի մայիսի 15-ին ծովափնյա Նյուչոպինգ քաղաքում՝ Սյոդերմանլենդի լենի կենտրոնում։ Ստանալով միջնակարգ կրթություն ընդունվել է Ստոկհոլմի համալսարան, որը էլ 1946 թվականին ավարտել է հաջողությամբ։

1949 թվականին ստացել է Ստոկհոլմի համալսարանի մագիստրոսի աստիճան, իսկ 1956 թվականին՝ օդերևութաբանի աստիճան։ Դոկտորական աշխատանքը գրելու ժամանակ աշխատել է Հեռանկարային հետազոտությունների ինստիտուտում Ջոն ֆոն Նոյմանի հետ միասին, և ում հետ օգտագործելով էլեկտրական թվային ինտեգրատոր և հաշվիչ ստեղծել են եղանակի կանխատեսման առաջին համակարգիչը։

Գիտնականը 1961 թվականից մինչև 1990 թվականը եղել է Ստոկհոլի համալսարանի օդերևութաբանական ամբիոնի պրոֆեսոր։

1988 թվականին Համաշխարհային օդերևութաբանական կազմակերպությունը ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի ծրագրի հետ մեկտեղ ստեղծել են Կլիմայի փոփոխության փորձագետների միջկառավարական խումբ, որի նախագահ է ընտրվել Բերթ Բոլինը։

Մի որոշ ժամանակ Բոլինը եղել է գիտական Եվրոպական տիեզերական գործակալության ղեկավար։

Բոլինը նաև եղել է Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի, Նորվեգիայի գիտությունների ակադեմիայի, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիայի անդամ^[5]։ Մի շարք գիտական մրցանակների ասպետ, ինչպես նաև առաջադրվել է Նոբելյան մրցանակի։ 1988 թվականին դարձել է Թայլեր մրցանակի դափնեկիր։

1992 թվականին ստորագրել է «Նախազգուշացում մարդկությանը» մանիֆեստը^[6]։

Բերթ Ռիքարդ Յոհաննես Բոլին մահացել է 2007 թվականի դեկտեմբերի 30-ին Ստոկհոլմի մոտ գտնվող Դանդերյուդ վայրում^[7]։

1979 թվականին նա ամուսնալուծվել է կնոջից (Ulla Frykstrand)։ Ամուսնությունից ունեցել են երեք երեխա։

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

International Meteorological Organization Prize^[en] (1981)
Carl-Gustaf Rossby Research Medal^[en] (1984)
Թայլերի մրցանակ (1988)
Կյորբերի մրցանակ (1990)
Milutin Milankovic Medal^[en] (1993)
Երկնագույն մոլորակ մրցանակ (1995)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 http://www.thestar.com/News/article/290480
↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #128043563 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Bert R. J. Bolin (անգլ.)
↑ Nick Sundt, globalchange.org, 16 July 1995, «IPCC Chairman Ber Bolin Builds Consensus» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2002-11-16-ին։ Վերցված է 2002-11-16
↑ «World Scientists' Warning To Humanity» (անգլերեն)։ stanford.edu։ 1992-11-18։ Արխիվացված է օրիգինալից 1998-12-06-ին։ Վերցված է 2019-07-01
↑ Hevesi, Dennis (4 January 2008), «Bert Bolin, 82, Is Dead; Led U.N. Climate Panel», New York Times, https://www.nytimes.com/2008/01/04/obituaries/04bolin.html

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլին Բերթը РАН-ի պաշտոնական էջում

[_29151b97dd1385e9-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_3e233e922cb5efb3-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 http://www.thestar.com/News/article/290480

[_62aeea338bc3a350-3] Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #128043563 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[4] Bert R. J. Bolin (անգլ.)

[sundt-5] Nick Sundt, globalchange.org, 16 July 1995, «IPCC Chairman Ber Bolin Builds Consensus» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2002-11-16-ին։ Վերցված է 2002-11-16

[6] «World Scientists' Warning To Humanity» (անգլերեն)։ stanford.edu։ 1992-11-18։ Արխիվացված է օրիգինալից 1998-12-06-ին։ Վերցված է 2019-07-01

[Obit-7] Hevesi, Dennis (4 January 2008), «Bert Bolin, 82, Is Dead; Led U.N. Climate Panel», New York Times, https://www.nytimes.com/2008/01/04/obituaries/04bolin.html

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]