Բերանի խոռոչի մուկոցելե
| Ենթակատեգորիա | լորձաթաղանթի ախտահարում, մուկոցելե  | |
|---|---|---|
| Բժշկական մասնագիտություն | դիմածնոտային վիրաբուժություն | |
Բերանի խոռոչի մուկոցելե (նաև լորձաթաղանթային կիստա, բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի կիստա, և էքստրավազացիայի հետևանքով առաջացած կիստա)[1], ծագումը պայմանավորված է երկու փոխկապակցված երևույթներով՝ լորձի էքստրավազացիայի ֆենոմեն և թքի արտահոսքի խանգարում:
Լորձային էքստրավազացիայի ֆենոմենը շարակցական հյուսվածքի այտուցվածությունն է, որը իրենից ներկայացնում է լորձային հեղուկի կուտակում: Դա տեղի է ունենում թքագեղձի ծորանի պատռվածքի պատճառով, որը սովորաբար առաջանում է տեղային տրավմաների (վնասման) հետևանքով, լորձաթաղանթային էքստրավազացիայի երևույթի դեպքում: Մուկոցելեն ունի կապտավուն կամ կիսաթափանցիկ գունավորում և ավելի հաճախ հանդիպում է երեխաների կամ դեռահասների մոտ:
Չնայած նման ախտահարումները հաճախ կոչվում են կիստաներ, այնուամենայնիվ մուկոցելեն չի համարվում «իրական» կիստա, քանի որ չունի էպիթելային պատիճավորում:
Նշաններ և ախտանիշներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բերանի խոռոչում մուկոցելեի չափերը կարող են հասնել մինչև մի քանի սանտիմետրի, և դրանք սովորաբար թափանցիկ կամ բաց կապույտ երանգավորման են: Պալպացիայի ժամանակ մուկոցելեն կարող է լինել անշարժ կամ դոնդողանման: Այն կարող է մնալ մի քանի օրից մինչև մի քանի տարի և հետագայում նորից կրկնվել` պայմանավորված մեխանիկական վնասմամբ[2]:
Տեղակայում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մուկոցելեն ամենից հաճախ տեղակայվում է ստորին շրթունքի ներքին մակերեսին: Այն կարող է տեղակայվել նաև այտի լորձաթաղանթի ներքին մակերեսին, լեզվի ծայրին, բերանի խոռոչի հատակին։ Բերանի խոռոչի հատակի մուկոցելեն կոչվում է ռանուլա: Դրանք հազվադեպ են առաջանում վերին շրթունքի վրա: Ինչպես անունն է հուշում, դրանք լորձապատ գոյացություններ են և հիմնականում առաջանում են քթի հարակից խոռոչներում, առավել հաճախ՝ ճակատային, էթմոիդալ և հայմորյան խոռոչներում: Սֆենոիդալ խոռոչների ախտահարումը չափազանց հազվադեպ է: Եթե կույր աղիքի լուսանցքը ինչ-որ պատճառով խցանված է, այնտեղ նույնպես կարող է առաջանալ մուկոցելե:
Տարբերակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մուկոցելեի որոշ ձևեր հայտնաբերվում են բերանի խոռոչի փափուկ քիմքի, ռետրոմոլյար բարձիկի և այտի լորձաթաղանթի մակերեսին: Այս տեսակը, որը հայտնի է որպես «մակերեսային մուկոցելե», ի հայտ է գալիս որպես մեկ կամ մի քանի «բշտիկներ», որոնք պատռվում են՝ վերածվելով խոցի: Պատռվելուց հետո մակերեսային մուկոցելեն հաճախակի կրկնվում է նույն տեղում: Շրթունքների մակերեսին բշտիկների առաջացման այլ տեսակներ են՝ աֆթաներ, լիպոմա, թքագեղձերի բարորակ ուռուցքներ, ենթալորձաթաղանթի թարախակույտ և հեմանգիոմաներ։
Ախտորոշում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը].JPG)
Միկրոսկոպիկ՝ մուկոցելեն նկարագրվում է որպես լորձային հեղուկի կուտակումով գրանուլյացիա: Քանի որ միաժամանակ տեղի է ունենում բորբոքում, սովորաբար տեսանելի են նեյտրոֆիլներ և փրփրավոր հիստոցիտներ: ՀՇ պատկերի վրա մուկոցելեն համասեռ զանգվածի տեսք ունի[3]:
Դասակարգում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ե՛վ բերանի խոռոչի մուկոցելեն, և՛ էքստրավազացիայի ֆենոմենը դասակարգվում են որպես թքագեղձերի ֆունկցիոնալ խանգարումներ:
Բուժում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երբեմն մուկոցելեն կարճ ժամանակ հետո կարող է ինքնաբերաբար լուծվել: Հնարավոր է ռեցիդիվ, հետևաբար որպես կանխարգելիչ միջոց ախտահարված թքագեղձի հետ միասին կարիք է լինում այն հեռացնելու։ Հետևաբար նախընտրելի է վիրահատական բուժում[5]:
Մուկոցելեի վիրահատական հեռացման համար կան մի քանի տարբերակներ։ Դրանք ներառում են լազերային և նվազագույն ինվազիվ մեթոդներ, ինչը նշանակում է, որ լավացման ժամանակը զգալիորեն կրճատվում է[6][7]: Միկրոմարսուպիալիզացիա` վիրահատական հեռացման այլընտրանքային մեթոդ է: Այն ավելի պարզ է, ավելի քիչ տրավմատիկ և լավ հանդուրժելի հիվանդների՝ հատկապես երեխաների կողմից[8]:
Ոչ վիրաբուժական տարբերակ են հիպերտոնիկ լուծույթով ողողումները (մեկ ճաշի գդալ աղ մեկ բաժակի համար) օրական 4-6 անգամ մոտ 1 շաբաթ, ինչը կարող է արդյունավետ լինել փոքր կամ նոր ախտորոշված մուկոցելեի դեպքում: Այն կարող է դուրս բերել կուտակված հեղուկը՝ առանց շրջակա հյուսվածքների հետագա ախտահարման[9]: Եթե այն չի անհետանում, անհրաժեշտ է դիմել բժշկի՝ հետագա բուժումը պլանավորելու կապակցությամբ: Փոքր կիստաները կարող են հեռացվել լազերային բուժման միջոցով, սակայն ավելի մեծ չափի կիստաների դեպքում անհրաժեշտ է վիրաբուժական միջամտություն:
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Rapini RP, Bolognia JL, Jorizzo JL (2007). Dermatology: 2-Volume Set. St. Louis: Mosby. ISBN 978-1-4160-2999-1.
- ↑ Sinha R, Sarkar S, Khaitan T, Kabiraj A, Maji A (2016). «Nonsurgical Management of Oral Mucocele by Intralesional Corticosteroid Therapy». International Journal of Dentistry. 2016: 2896748. doi:10.1155/2016/2896748. PMC 5086369. PMID 27822227.
- ↑ page 152 in: Luca Saba and Jasjit S. Suri (2013). Multi-Detector CT Imaging: Principles, Head, Neck, and Vascular Systems. CRC Press. ISBN 9781439893845.
- ↑ Dorfman J. «The Center for Special Dentistry».
- ↑ Nallasivam, K. U.; Sudha, B. R. (2015). «Oral mucocele: Review of literature and a case report». Journal of Pharmacy & Bioallied Sciences. 7 (Suppl 2): S731–733. doi:10.4103/0975-7406.163516. ISSN 0976-4879. PMC 4606697. PMID 26538955.
- ↑ Iyer, Vidyaa Hari; Ramalingam, Padmapriya; Moorthy, Vijayalakshmi (2012). «Use of Lasers in the Management of Mucocele: Two Case Reports». International Journal of Laser Dentistry (անգլերեն). 2 (3): 92–96. doi:10.5005/jp-journals-10022-1027. ISSN 2249-5614.
- ↑ Bagher, Sara M.; Sulimany, Ayman M.; Kaplan, Martin; Loo, Cheen Y. (9 May 2018). «Treating Mucocele in Pediatric Patients Using a Diode Laser: Three Case Reports». Dentistry Journal. 6 (2): 13. doi:10.3390/dj6020013. PMC 6023325. PMID 29747378.
- ↑ Piazzetta CM, Torres-Pereira C, Amenábar JM (September 2012). «Micro-marsupialization as an alternative treatment for mucocele in pediatric dentistry». International Journal of Paediatric Dentistry. 22 (5): 318–23. doi:10.1111/j.1365-263X.2011.01198.x. PMID 22092694.
- ↑ DoctorGentry (2016-08-13). «mucocele | Dr. Gentry» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-03-23-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Դասակարգում | |
|---|---|
| Արտաքին աղբյուրներ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բերանի խոռոչի մուկոցելե» հոդվածին։ |
| ||||||
