Քրիստոբալ Բալենսիագա

Քրիստոբալ Բալենսիագա;
Ծնվել է	հունվարի 21, 1895[…]
Ծննդավայր	Getaria, Ուրոլա Կոստա, Գիպուսկոա, Բասկերի երկիր, Իսպանիա
Մահացել է	մարտի 23, 1972[…] (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Xàbia, Մարինա Ալտա, Ալիկանտե, Վալենսիա, Իսպանիա
Քաղաքացիություն	Իսպանիա
Մասնագիտություն	դիզայներ, գործարար, նորաձևության դիզայներ և dressmaker
	Cristobal Balenciaga Վիքիպահեստում

Կրիստոբալ Բալենսիագա Էիզագիրե (իսպ.՝ Cristóbal Balenciaga Eizaguirre, հունվարի 21, 1895(1895-01-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Getaria, Ուրոլա Կոստա, Գիպուսկոա, Բասկերի երկիր, Իսպանիա - մարտի 23, 1972(1972-03-23)^[4]^[3]^[5]^[…], Xàbia, Մարինա Ալտա, Ալիկանտե, Վալենսիա, Իսպանիա), իսպանացի նորաձևության դիզայներ, Սան Սեբաստիանում, Մադրիդում և Փարիզում գործող «Balenciaga» նորաձևության տան հիմնադիր։

Կենսագրություն և գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կրիստոբալը ծնվել է Գետարիա քաղաքում^[6]։ 12 տարեկան հասակում նա սկսել է սովորել դերձակություն^[7]։

1919 թվականին մարկիզուհի դե Կասա Տորեսի օգնությամբ բացել է իր սեփական ատելիեն Սան Սեբաստյան քաղաքում։ Հաջորդ տարի՝ 1920 թվականին, Մադրիդում բացել է նորաձևության տուն։ 1933 թվականին Պեդրո Ռոդրիգեսի հետ այնտեղ բացում է Eisa նորաձևության տունը։

1930-ական թվականներին տեղափոխվել է Փարիզ, որտեղ 1937 թվականին բացել է «Բալենսիագա» բարձր նորաձևության տունը։ Նրա հաճախորդների թվում էին Իսպանիայի թագուհի Վիկտորիան, Բելգիայի թագուհի Ֆաբիոլան, Մոնակոյի իշխանուհի Գրեյս Քելլին և Ուոլլիս Սիմփսոն դքսուհին։

Նորաձևության պատմաբանները երբեմն 1940-50-ական թվականների վերջերն անվանում են «Բալենսիգայի դարաշրջան»։ Այս ժամանակահատվածում նա ստեղծել է այն ամենը, ինչը հետագայում բազմիցս օգտագործվել է նորաձևության մեջ, այդ թվում՝ I տառի նման ուղիղ, նեղ ուրվագծեր, հագուստ-տակառներ, վերարկու-կարե, ազատ ժակետ՝ մեծ գլխանոցով, կիսավերարկուներ՝ առանց կոճակների և օձիքի։ 1945 թվականին նա կանանց հագուստում ներառեց քառակուսի ուսեր, իսկ 1951 թվականին՝ հագուստ՝ բաց պարանոցով և ուսերով։ 1960-ին նա ներկայացրեց պայուսակ-զգեստ, որը հետագայում պատճենվել է շատ այլ դիզայներների կողմից։

Կոկո Շանելը պնդում էր․

Բալենսիագան միակ կուտյուրեն է, որը կարող է ինքնուրույն մոդելավորել, կտրել, ձևել և կարել։ Նա նախընտրում էր աշխատել խիտ, կոշտ կտորով, որը տալիս էր իր ստեղծագործություններին քանդակների նմանություն։

Բալենսիագան իր ամբողջ կյանքում ընդամենը մի քանի հարցազրույց է տվել։ 1968 թվականին նա որոշեց ավարտել իր կարիերան և փակել նորաձևության տները Փարիզում, Սան-Սեբաստիայում և Մադրիդում։ Այդուհանդերձ, այդ մասին անձամբ չի տեղեկացրել իր գործընկերներին և հրաժեշտ չի տվել նրանց^[8]։

Օծանելիքի արտադրությունը շարունակել է Ժան Կոնկեի գնած արտոնագրով, ինչպես նաև սկսել է արտադրել պրետ-ա-պորտե հագուստ այդ նույն ապրանքանիշով։

Բալենսիագայի մտքերը կատարելագործել են նրա աշակերտներ Անդրե Կուրրեժն ու Էմանուել Ունգարոն։

Նորաձևության տան գործունեության վերականգնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալեսիագայի մահից հետո մի քանի անգամ փորձել են վերականգնել նրա նորաձևության տունը, բայց առանձնապես հաջողության չեն հասել։ 1997 թվականին, երբ առաջատար դիզայներ նշանակվեց 26-ամյա Նիկոլ Գեսկերը, տան մասին սկսեցին նորից խոսել, և վաճառքը սկսեց աճել։ Գասկերն առանձնանում էր սպորտային կտորից հագուստի ստեղծմամբ (օդապարիկային մետաքս, պլաստիկ, նեոպրեն և նեյլոն)։

Բալենսիագա ապրանքանիշը պատկանում է Գուչի կազմակերպությանը։

Հանրաճանաչ մշակույթում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալենսիագան նշվում է Ռեմարկի «Կյանքը պարտքով» և «Ստվերները դրախտում» վեպերում։
Ըստ կինոռեժիսոր Փոլ Թոմաս Անդերսոնի՝ «Երևակայական թել» ֆիլմի սցենարը գրելու և նկարահանումների ժամանակ նրան ոգեշնչել են Բալենսիագայի կյանքի որոշ փաստեր։
«Ամերիկյան սարսափ պատմություն» հեռուստատեսերիալի 3-րդ եթերաշրջանում Միրթլ Սնոուի վերջին խոսքը «Բալենսիագան» էր (խաղում էր Ֆրենսիս Կոնրոյը)։
Երգչուհի Հոլզիի «New Americana» երգում
Իսպանական մինի-սերիա «Ի՞նչ էր թաքնված նրանց աչքերում»
Ամերիկյան ռեփեր Կոդակ Բլեքի «Tunnel Vision» երգում
«#VidaLock» երգի ռեփեր «Smokey Mo» երգում

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Cristóbal Balenciaga (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ Charleston, Beth Duncuff (2004 թ․ հոկտեմբեր). «Cristobal Բալենսիագա (1895-1972)». Timeline of Art History. Metropolitan Museum of Art. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 6-ին.
↑ Д.Ю.Ермилова «История домов моды» 2003
↑ Weijkamp, Birthe (2015 թ․ փետրվարի 26). «Een 'echt' Parijs model?» (հոլանդերեն). ModeMuze. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 27-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Баленсиага / Р.Մ.Կիրսանովա // Анкилоз — Банка. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 699. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 2). — ISBN 5-85270-330-3.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բալենսիագայի պաշտոնական կայք(չաշխատող հղում)
Քրիստոբալ Բալենսիագա(չաշխատող հղում)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստոբալ Բալենսիագա» հոդվածին։

[_a28fcd60f21502e9-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_a7fb18d7b440148c-2] 2,0 ^2,1 Cristóbal Balenciaga (նիդերլ.)

[_93d47a947fda0179-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Encyclopædia Britannica

[_5c3e6e55207213fe-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 RKDartists (նիդերլ.)

[_80e2762595454feb-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[met-6] Charleston, Beth Duncuff (2004 թ․ հոկտեմբեր). «Cristobal Բալենսիագա (1895-1972)». Timeline of Art History. Metropolitan Museum of Art. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 6-ին.

[7] Д.Ю.Ермилова «История домов моды» 2003

[8] Weijkamp, Birthe (2015 թ․ փետրվարի 26). «Een 'echt' Parijs model?» (հոլանդերեն). ModeMuze. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 27-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]