Աֆղան (թխվածքաբլիթ)
 | |
|---|---|
 | |
| Ենթատեսակ | բիսկվիտ |
| Առաջացման երկիր |  Նոր Զելանդիա |
| Հիմնական | ալյուր, Եգիպտացորենի փաթիլներ, ընկույզ, cocoa powder?, կարագ և շաքար |
 Afghan biscuit Վիքիպահեստում | |
Աֆղանը Նոր Զելանդիայի[1][2][3] ավանդական թխվածքաբլիթ է, որը պատրաստված է ալյուրից, կարագից, եգիպտացորենի փաթիլներից, շաքարից և կակաոյի փոշուց՝ ծածկված շոկոլադե գլազուրով և ընկույզով։ Բաղադրատոմսը[4] պարունակում է մեծ քանակությամբ կարագ, շաքարի համեմատաբար ցածր պարունակություն, իսկ փխրեցուցիչի բացակայությունը նրան տալիս է փափուկ, խիտ և հարուստ հյուսվածք, իսկ փխրունությունն ավելի շատ պայմանավորված է եգիպտացորենի փաթիլներով, քան շաքարի բարձր պարունակությամբ։ Կարագի բարձր պարունակությունը գլազուրին տալիս է փափկություն, որը հալվում է բերանում, իսկ գլազուրի քաղցրությունը փոխհատուցում է շաքարի ցածր պարունակությունը և կակաոյի դառնությունը[փա՞ստ]։
Անվանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չնայած իր անվանը՝ ենթադրվում է, որ այս թխվածքաբլիթների հայրենիքը Նոր Զելանդիան է։ «Աֆղանների» բաղադրատոմսը (առանց գլազուրի և ընկույզի), որը տպագրվել է «Timaru Herald»-ում, թվագրվում է 1934 թվականին[5], իսկ շոկոլադե եգիպտացորենի փաթիլների թխվածքաբլիթի բաղադրատոմսը՝ գլազուրով և ընկույզով, հրապարակվել է անցյալ տարվա նույն հրապարակման մեջ[6]։
«Աֆղան» անվան ծագման մասին բազմաթիվ տեսություններ կան՝ սկսած անգլո-աֆղանական առաջին պատերազմից, վերջացրած նրանով, որ թխվածքաբլիթի կառուցվածքն ու գույնը ասոցացվում են Աֆղանստանի լանդշաֆտի հետ[7][8]։ Ըստ վարկածներից մեկի՝ այն անվանվել է աֆղանական ավանդական պակոլ գլխարկի պատվին[9][10][11]։ Ջորջ Ֆլոյդի բողոքի ցույցի ժամանակ «Griffin's Foods» թխվածքաբլիթների կոմերցիոն տարբերակի արտադրողը 2020 թվականի հունիսին հայտարարեց արտադրանքի վերանվանման մասին։ Ընկերության կողմից հրապարակված հայտարարության մեջ նշվում է, որ թխվածքաբլիթի անվանումը, հնարավոր է, հղում է «աֆղանական շագանակագույն» գույնին, որը, հնարավոր է, ցույց է տալիս աֆղանցիների մուգ մաշկը։ Չնայած, նրանք ընդունեցին, որ «կան նաև այլ ընդհանուր տեսություններ»՝ միևնույնն է այն քննարկում առաջացրեց անվան շուրջ։ Այս որոշումը կայացվել է Նոր Զելանդիայում սննդամթերքի անվանափոխության ալիքի ֆոնին, որը ոմանք համարել են ռասիստական կամ այլ կերպ մշակութային վիրավորական[12]։ Ի վերջո «Griffin's»-ը թխվածքաբլիթները վերանվանեց «Milk Chocolate Roughs»՝ գովազդելով այդ վերանվանումը նոր կարգախոսով՝ «Նույն թխվածքաբլիթներ։ Նոր անուն»[13]։ Այնուամենայնիվ, «աֆղան» անվանումը դեռ օգտագործվում է այլ ընկերությունների կողմից[14]։
Բաղադրատոմսը և բաղադրիչները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Էդմոնդսի խոհարարական գրքի՝ 24 չափաբաժին պատրաստելու համար անհրաժեշտ է խառնել 200 գրամ (7 ունցիա) կարագ, 115 գրամ (4 ունցիա) սպիտակ շաքար, 160 գրամ (6 ունցիա) պրեմիում ալյուր, 25 գրամ (1 ունցիա) կակաոյի փոշի և 50 գրամ (2 ունցիա) եգիպտացորենի փաթիլներ[15][16]։ Խառնուրդը ձուլվում է ճաշի գդալի չափի գնդիկների մեջ, տարածվում յուղած թերթիկի վրա և թխվում 180°C (360°F) ջերմաստիճանում մոտ 15 րոպե։ Թխվածքաբլիթները սառչելուց հետո ծածկում են շոկոլադե գլազուրով, իսկ վերևում տեղադրվում է ընկույզը[15]։ Տարիների ընթացքում Էդմոնդսի բաղադրատոմսը փոխվել է. օրինակ՝ «Լյուքս» խոհարարական գրքի 24-րդ հրատարակությունում (1987 թվական) այս ուտեստը պատրաստելու համար անհրաժեշտ էր ընդամենը 75 գրամ (3 ունցիա) շաքար[17]։
Բաղադրատոմսի որոշ տատանումներ կան. օրինակ, եգիպտացորենի փաթիլները կարող են փոխարինվել մանրացված վիտբիքսով[18][19]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Timothy G. Roufs, ed. (2014). Sweet Treats around the World: An Encyclopedia of Food and Culture. ISBN 9781610692212. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 3-ին.
- ↑ «Afghan Biscuits, Isle of Capri Tomatoes and Broken Heart Gin». Asia Sentinel. 2014 թ․ մարտի 7. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ Tran, Mark (2016 թ․ հուլիսի 7). «From bovver to budgie smugglers: the latest entries to the OED». The Guardian. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 31-ին.
- ↑ p.18, Edmonds Cookery Book, De Luxe Edition, Edmonds Food Industries Ltd. 1955
- ↑ «TO-DAY'S RECIPE». Timaru Herald. Vol. 138, no. 19883. 1934 թ․ օգոստոսի 21. էջ 12. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ «TO-DAY'S RECIPE». Timaru Herald. Vol. 137, no. 19590. 1933 թ․ սեպտեմբերի 9. էջ 3. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ Bilton, Jan (2011 թ․ հունիսի 16). «Kiwiana bakes». Stuff (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ փետրվարի 16-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
- ↑ «The Cherished Kiwi Cookie With a Mysterious Past». Atlas Obscura (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «Café renames Afghan biscuit in light of racist history». Māori Television (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 24-ին.
- ↑ «More NZ treats renamed over racist overtones». Otago Daily Times Online News (անգլերեն). 2020 թ․ հունիսի 25. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «New Zealand treats renamed over racist overtones». RNZ (New Zealand English). 2020 թ․ հունիսի 24. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 24-ին.
- ↑ «Pascall Eskimos lollies changes name to Kiwi-inspired 'Explorers' after racist undertones». NZHerald.co.nz. 2021 թ․ մարտի 8. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 9-ին.
- ↑ «Griffin's: Our Biscuits». Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 16. Վերցված է 2020 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link) - ↑ «New Zealand treats renamed over racist overtones». RNZ (New Zealand English). 2020 թ․ հունիսի 24. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 14-ին.
- ↑ 15,0 15,1 «Afghans». edmondscooking.co.nz (New Zealand English). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 22-ին.
- ↑ «Weights & Measures». edmondscooking.co.nz (New Zealand English). Վերցված է 2021 թ․ մարտի 22-ին.
- ↑ Edmonds Cookery Book (24th De Luxe ed.). 1987. էջ 16.
- ↑ «Afghan Biscuit Recipe». www.chelsea.co.nz. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 2-ին.
- ↑ Gofton, Allyson. «Afghans». www.allysongofton.co.nz. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 2-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աֆղան (թխվածքաբլիթ)» հոդվածին։ |