Արտահոսքեր Մավրիկիոսից
| Սկսած | 23 Հուլիսի 2019  | |
|---|---|---|
| Հայտնաբերող կամ հնարող | Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիում | |
| Պաշտոնական կայք | link | |
Արտահոսքեր Մավրիկիոսից 2019 թվականին Հետաքննող լրագրողների միջազգային կոնսորցիումի (ICIJ) տվյալների լրագրողական հետաքննության զեկույցն էր այն մասին, թե ինչպես է նախկին բրիտանական գաղութը Մավրիկիոսը վերածվել ծաղկող ֆինանսական կենտրոնի և հարկային դրախտի[1][2][3]։
Ազդարարներից մեկը Մավրիկիոսում գտնվող իրավաբանական ընկերությունից փաստաթղթեր է արտահոսել հետաքննող լրագրողներին՝ տրամադրելով պատկերացում, թե ինչպես են բազմազգ ընկերությունները խուսափում հարկեր վճարելուց, երբ բիզնես են անում Աֆրիկայում, Մերձավոր Արևելքում և Ասիայում։
Արտահոսքի բովանդակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զեկույցը համարվում էր ապացույց, որ Մավրիկիոսի երկրի օրենքներն օգնում են կորպորացիաներին խուսափել հարկերից ամբողջ աշխարհում, ներառյալ Աֆրիկա մայրցամաքում, ինչը հանգեցնում է տարեկան միլիարդավոր դոլարների կորստի՝ հարկային պայմանագրերի և կորպորացիանի բարդ, բայց օրինական ցանցի պատճառով։
ICIJ-ի հետաքննության հիմքում «Conyers Dill and Pearman» իրավաբանական ընկերությունն էր, որը գրասենյակներ ունի Բերմուդայում, Հոնկոնգում, Կայմանյան կղզիներում և Մավրիկիոսում։ Ավելի քան 200,000 արտահոսած իրավական փաստաթղթեր անանուն ուղարկվել են հետաքննող լրագրողներին՝ բացահայտելով հարկերից խույս տալու և խուսափելու գործընթացները[4]։
AI-ի օգնությամբ հետաքննական լրագրության նախագիծը ներառում էր 54 լրագրող աշխարհի 18 երկրներից, որոնք երկար ամիսներ շարունակ համակարգում էին առցանց ICIJ-ի կողմից կառուցված գաղտնագրված աշխատանքային տարածքում[5][6][7]։
Հիմնվելով 1990-ական թվականների սկզբից ի վեր մեծ թվով գրառումների վրա՝ հետաքննությունը պարզեց, թե ինչպես է կղզու վրա հիմնված ֆինանսական համակարգը աղքատ երկրներից հարկային եկամուտները ուղղում դեպի արևմտյան կորպորացիաներ՝ 46 հիմնականում ավելի աղքատ երկրների հետ «հարկային պայմանագրերի» միջոցով, այդ թվում՝ Նիգերիան և Հնդկաստանը։ Ըստ Քոնյերսի՝ գաղտնի փաստաթղթերը «ապօրինաբար ձեռք են բերվել»[8]։
2019 թվականի հունվարին (մինչև սկանդալը) Մավրիկիոսը վերանայեց իր օֆշորային հատվածը կարգավորող հարկային օրենքները՝ պայմանագրային գործընկերների տարիներ շարունակ բողոքներից և միջազգային կառույցների ճնշման ներքո։
Զեկույցում հիշատակված ընկերություններն էին, ի թիվս այլոց, «Aircastle»-ը և «Pegasus Capital Advisers»-ը և «8 Miles»-ը՝ մասնավոր բաժնետոմսերի ընկերությունը, որը հիմնադրվել է «Live Aid»-ի քարոզիչ Բոբ Գելդոֆի կողմից, որի նպատակն էր շահույթ ստանալ՝ գնելով աֆրիկյան ձեռնարկություններում բաժնետոմսեր[9][10][11]։
Արձագանք Մավրիկիոսում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հետաքննության հրապարակումից անմիջապես հետո Մավրիկիոսի կառավարությունը հերքեց հետաքննության բազմաթիվ մեղադրանքները։ Այն մատնանշեց իր վերջին օրենսդրական բարեփոխումները և պնդեց, որ իր օրենքները թույլ չեն տալիս կորպորացիաներին հանել փողերը, որոնք այլապես կուղղվեն այլ երկրների հարկերին։ Փոխարենը, այն մեղադրում է ասոցիացված լրագրողներին երկրի հեղինակությունը վնասելու ձգտման, զեկույցում պարունակվող տեղեկությունները անօրինական կերպով ձեռք բերելու և «հնացած տեղեկատվության» վրա կենտրոնանալու մեջ։ Հրապարակվել է զեկույց՝ փոխարենը շեշտադրելով 2019 թվականի սկզբին անցկացված բարեփոխումները։
Միջազգային արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արտահոսքերը նաև արձագանքներ են առաջացրել փաստաթղթերում նշված տասնյակ այլ երկրներից։ Ազդեցության ենթարկված երկրների լրագրողները հրապարակել են առանձին զեկույցներ՝ բացահայտված տեղական համապատասխան տեղեկատվության վերաբերյալ։ Բոտսվանայում Կալիֆորնիայում տեղակայված քարտեզագրող ընկերություն շահագործում էր մավրիկյան շելլ կորպորացիան, որի միակ նպատակն էր, համաձայն արտահոսքի մեջ հայտնաբերված փաստաթղթերի, «շահել Մավրիկիոսի և այլ երկրների միջև կրկնակի հարկումից խուսափելու համաձայնագրերից», ներառյալ Բոտսվանան[12]։ Նմանատիպ զեկույցներ եղան՝ Ուգանդայում, Նիգերիայում, Տանզանիայում, Հնդկաստանում, Միացյալ Թագավորությունում, Միացյալ Նահանգներում, Նիդեռլանդներում, Թաիլանդում և Նամիբիայում հիմնված ընկերությունների գործունեության վերաբերյալ ref>«Tax treaties scrutinized, re-negotiated in wake of Mauritius Leaks». ICIJ (ամերիկյան անգլերեն). 2019 թ․ հուլիսի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 30-ին.</ref>։ «Ընդօրինակեք Մավրիկիոսի հարկային օրենսգիրքը»՝ մեկ զեկույցում «PricewaterhouseCoopers»-ի ավագ գործընկերներից մեկը Տանզանիային առաջարկեց նմանատիպ քաղաքականություն վարել[13]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «MAURITIUS LEAKS - Treasure Island: Leak Reveals How Mauritius Siphons Tax From Poor Nations To Benefit Elites - Based on 200,000 files, Mauritius Leaks exposes a sophisticated system that diverts tax revenue from poor nations back to the coffers of Western corporations and African oligarchs». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ AfricaNews (2019 թ․ հուլիսի 24). «Mauritius Leaks: how 'treasure island' profits off its neighbours [Business]». Africanews. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 26-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ Madowo, Larry (2019 թ․ հուլիսի 23). «"Mauritius Leaks" : les millions perdus des Etats africains». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 2-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
- ↑ «THE LAW FIRM - Inside The Firm At The Heart Of Mauritius Leaks - Despite having few employees, the offshore firm attracted a number of high-profile clients as it raced to secure the market at the "gateway" to Africa». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 28-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «How an idyllic African island became a tax haven for some of the world's biggest corporations». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «CYBORG REPORTING - How Quartz used AI to help reporters search the Mauritius Leaks». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «Watch: How Mauritius Leaks got started (and what we found)». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «'Stolen' Conyers papers published». 2019 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «Journalists publish details of 200+ companies using offshore law firm, conclude Mauritius promotes tax avoidance». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «Bob Geldof's private equity firm sets up office in tax-friendly Mauritius -Leaked documents show African-focused firm chose Indian Ocean island for tax reasons». The Irish Times. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «KNOCKIN' ON HAVEN'S DOOR - How Bob Geldof's African investment fund avoids paying taxes to some of the continent's poorest countries». 2019 թ․ հուլիսի 23. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 25-ին.
- ↑ «#MauritiusLeaks: Botswana in tax avoidance scandal». inkjournalism.org (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 30-ին.
- ↑ PricewaterhouseCoopers. «Tax reforms - what can we learn from Mauritius?». PwC (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 30-ին.