Ամերիկյան հնդկացիների ազգային թանգարան

Ամերիկյան հնդկացիների ազգային թանգարան
Տեսակ	թանգարան և տվյալների շտեմարան
Երկիր	ԱՄՆ
Տեղագրություն	Վաշինգտոն
Կազմված է	National Museum of the American Indian George Gustav Heye Center?
Մասն է	Սմիթսոնյան ինստիտուտ
Պատկանում է	Սմիթսոնյան ինստիտուտ
Հասցե	4th Street and Independence Ave., SW, Washington, DC 20560
Հիմնադրվել է	նոյեմբերի 18, 1989
Այցելուներ	1 200 000 ± 50 000 մարդ (2015)
Տնօրեն	W. Richard West, Sr.? և Kevin Gover?
Կայք	nmai.si.edu(անգլ.)

Ամերիկյան հնդկացիների ազգային թանգարան` Սմիթսոնյան ինստիտուտի հովանու տակ` թանգարան, նվիրված Արևմտյան կիսագնդի բնիկների կենցաղին, լեզուներին, գրականությանը, պատմությանն ու արվեստին։ Հիմնադրվել է 1989 թվականին ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից ընդունված Օրենքի հիման վրա։ Գործում է Սմիթսոնյան ինստիտուտի ղեկավարության ներքո։ Բաղկացած է երեք մեկը մյուսից հեռավոր մասնաճյուղերից։

Գլխավոր շենք Վաշինգտոնում` Ազգային ծառուղիում, բացվել է 21 սեպտեմբերի 2004 թվականին 4-րդ փողոցի և Անկախության Պողոտայի խաչմերուկում։
Ջորջ Գուստավ Հեյի կենտրոն` մշտական թանգարան Նյու-Յորքում;
Մշակութային ռեսուրսների կենտրոն Մերիլենդ նահանգի Սյութլենդ քաղաքում։

Ճարտարապետություն և ինտերիեր

Թանգարանը բացվել է 2004 թվականի սեպտեմբերին Ազգային ծառուղիում (բացման նախապատրաստումը տևել է 15 տարի)։ Սա ԱՄՆ-ում առաջին թանգարանն է` նվիրված բացառապես հնդկացիներին։ Յուրօրինակ կորագիծ ճարտարապետություն ունեցող շենքը պատված է ոսկեգույն կասոթյան կրաքարով (Kasota limestone), որը նմանեցնում է ԱՄՆ-ի արևմուտքի համար բնորոշ ժայռերը։

Թանգարանը նախագծել է կանադացի ճարտարապետ Դուգլաս Կարդինալը` բլեքֆուտ ցեղից։ Նախագծին մասնակցել է նաև GBQC Architects ընկերությունը Ֆիլադելֆիայից և խառնածին (չերոկիներ-չոկտո) ճարտարապետ Ջոնփոլ Ջոնսը։ Կառուցման ժամանակ ծագած տարաձայնությունների պատճառով Կարդինալը հեռացել է նախագծից, սակայն շենքի մեջ պահպանված է նրա կոնցեպցիան։ Թանգարանի ստեղծմանը մասնակցություն ունեցան նաև մշակույթի այլ նշանավոր գործիչներ` ձագումով տարբեր հնդկական ցեղերից. որոնք ձգտում էին արտացոլել իրենց ազգային ավանդույթները թանգարանի կերպարանքում։ Ինչպես հայտարարեց ձագումով նավահո-օնեյդա ցեղերից` բուսաբան Դոննա Հաուզը, ով պատասխանատու էր շենքի շուրջ լանդշաֆտի նախապատրաստման համար. «Լանդշաֆտը, կարծես, բնական կերպով հոսում է շենքի մեջ, լանդշաֆտը այն է, ինչ մենք ենք։ Մենք ծառերն ենք, մենք ժայռերն ենք, մենք ջուրն ենք։ Եվ այս ըմբռնումը մարմնավորված է թանգարանի մեջ»^[7]։ Բնության հետ միաձուլվելու ձգտումն արտացոլված է նաև թանգարանի ինտերիերում, որտեղ գրեթե բացակայում են սուր անկյունները, իսկ թանգարանի պատերը ներկայացնում են իրենցից կորագիծ մակերեսներ։

Հնդկական ազգային կերակրատեսակների սրճարանը բաղկացած է մի քանի բաժիններից, որտեղ ներկայացված է այնպիսի տարածաշրջանների խոհանոցը, ինչպիսիք են Հյուսիսային Վուդլենդը, Հարավային Ամերիկան, Խաղաղ օվկիանոսի Հյուսիսարևմտյան ափը, Մեզոամերիկան և Մեծ հարթավայրերը։ Սրճարանում չի ներկայացվել միայն հարավարևելյան` այսպես կոչված Հինգ քաղաքակիրթ ցեղերի խոհանոցը։

Նյու-Յորքի մասնաճյուղ` Ջորջ Գուստավ Հեյի Հիմնադրամ

Թանգարանում ներկայացված է հավաքածու, որն ընդգրկում է ավելի քան 800 հազար իր, ինչպես նաև 125 հազար լուսանկարչական պատկերների արխիվ։ Հավաքածուն, որը ձեռք է բերել Սմիթսոնյան ինստիտուտը 1990 թվականի հունիսին, հավաքել էր անտիկվար Ջորջ Գուստավ Հեյը 54 տարիների ընթացքում` 1903 թվականից սկսած։ Հեյը ծանապարհորդում էր Հյուսիսային և Հարավային Ամերիկայով` հավաքելով հնդկացիների կենցաղի և մշակույթի իրեր, և տվյալ հավաքածուի հիման վրա ստեղծեց նյու-յորքյան Ամերիկյան հնդկացիների թանգարանը, որը բացվեց 1922 թվականին։

Պաշտպանություն հնդկական արժեքների հայրենադարձությունից

Կարևոր է նշել, որ թանգարանի հավաքածուն չի ընկնում «Բնիկ ամերիկացիների շիրիմների պաշտպանության և հայրենադարձության Օրենքի» ազդեցության տակ, ինչը հատկապես նախատեսվել է 1989 թվականին՝ թանգարանի բացման մասին որոշման մեջ^[8]։

Ամսագիր

Թանգարանը նաև տպագրում է American Indian եռամսյա ամսագիրը^[9]։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.
↑ https://siarchives.si.edu/history/national-museum-american-indian
↑ https://www.si.edu/museums/
↑ https://americanindian.si.edu/
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 https://siarchives.si.edu/collections/siris_arc_221218
↑ Visitor Statistics — Smithsonian Institution.
↑ Francis Hayden, «By the People», Smithsonian, September 2004, pp. 50-57.
↑ «NMNH - Repatriation Office - Frequently Asked Questions». Smithsonian Institution. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 4-ին.
↑ American Indian Magazine. Արխիվացված 2009-03-20 Wayback Machine National Museum of the American Indian. (retrieved 13 March 2009)

Պատկերասրահ

Թանգարանի ինտերիերը
Թանգարանի տեսարանը հյուսիսից
Թանգարանի տեսարանը ԱՄՆ Կապիտոլիումից

Արտաքին հղուններ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ամերիկյան հնդկացիների ազգային թանգարան» հոդվածին։

[_187a10278dace57d-1] 1,0 ^1,1 archINFORM (գերմ.) — 1994.

[_4fd65d4f9134d567-2] ttps://siarchives.si.edu/history/national-museum-american-indian

[_269807dd000bca53-3] ttps://www.si.edu/museums/

[_e4df429535f6a249-4] ttps://americanindian.si.edu/

[_ac9358ef6fa5fc51-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://siarchives.si.edu/collections/siris_arc_221218

[_8187154d9f1904af-6] Visitor Statistics — Smithsonian Institution.

[7] Francis Hayden, «By the People», Smithsonian, September 2004, pp. 50-57.

[8] «NMNH - Repatriation Office - Frequently Asked Questions». Smithsonian Institution. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2007 թ․ մայիսի 4-ին.

[9] American Indian Magazine. Արխիվացված 2009-03-20 Wayback Machine National Museum of the American Indian. (retrieved 13 March 2009)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]