Վահան Միրաքյան (բանաստեղծ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Միրաքյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Վահան Միրաքյան (այլ կիրառումներ)
Վահան Միրաքյան
Ծնվել էնոյեմբերի 6, 1866(1866-11-06)[1]
ԾննդավայրՇուլավեր, Թիֆլիսի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1]
Վախճանվել էմարտի 21, 1942(1942-03-21)[1] (75 տարեկան)
Վախճանի վայրԹբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
ԳերեզմանԵրևան[1]
Գրական անունՄիր-Կօնօ և Կօնօ
Մասնագիտությունբանաստեղծ և ուսուցիչ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՍանահինի վանական համալիր (1873)[1] և Անդրկովկասյան ուսուցչական սեմինարիա (1888)[1]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Վահան Միրաքյան Վիքիդարանում

Վահան Աղաբեկի Միրաքյան (նոյեմբերի 6, 1866(1866-11-06)[1], Շուլավեր, Թիֆլիսի գավառ, Թիֆլիսի նահանգ, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն[1] - մարտի 21, 1942(1942-03-21)[1], Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), հայ բանաստեղծ, դրամատուրգ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Շուլավեր (հետո՝ քաղաքատիպ ավան Շահումյան, Վրացակամ ԽՍՀ Մառնեուլի շրջանում) գյուղում։ 1873 թվականին սովորել է Սանահինի Սուրբ Աստվածածին վանքի դպրոցում, 1880-1886 թվականներին՝ արհեստավորաց դպրոցում։ 1888 թվականին ավարտել է Գորիի ուսուցչական սեմինարիան։

1889 թվականից ուսուցչություն է արել Շուլավերում, Ջալալօղլիում, Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում, Նուխիում, Նոր Նախիջևանում, Թիֆլիսում։

1924 թվականին փոխադրվել է Երևան։ Աշխատել է Ձերժինսկու անվան դպրոցում որպես հայոց լեզվի և գրականության ուսուցիչ։

Նրա առաջին բանաստեղծությունը՝ «Երեք վարդ», լույս է տեսել 1887 թվականին, «Աղբյուր» ամսագրում (Թիֆլիս)։ Միրաքյանի «Լալվարի որսը» պոեմի առաջին անգամ տպագրվել է 1901 թվականին, «Մուրճ» ամսագրում։ Այդ պոեմը թարգմանվել է ռուսերեն (1942), պարսկերեն։ «Լալվարի որսը» պոեմի հիման վրա գրվել է պիես, օպերա, ստեղծվել գեղարվեստական կինոնկար։ Վ. Միրաքյանը գրել է նաև «Մանուշի հարսանիքը», «Նոր գյուղի շեմքին», «Խոզարածի կինը» պիեսները։ Մահացել է Թբիլիսիում, թաղվել է Երևանում[2]։

Երկերի մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առանց լարերի (բանաստեղծություններ), Թիֆլիս, տպարան Վրաց. հրատ. ընկ., 1897, 64 էջ (Այս գիրքը լույս է տեսել Միր Կոնո ստորագրությամբ)։
  • Լալվարի որսը (պոեմ, արտատպված «Մուրճ» ամսագրից), Թիֆլիս, տպարան Վրաց. հրատ. ընկ., 1901, 78 էջ։
  • Նոր գյուղի շեմքին (պիես չորս պատկերով), այս պիեսն արժանացել է գյուղատնտեսական գեղարվեստական գրականության մրցանակին, Երևան, Պետհրատ, 1927, 46 էջ։
  • Մանուշի հարսանիքը (պիես), Երևան, Պետհրատ, 1927, 30 էջ։
  • Խոզարածի կինը (դրամա 5 գործողությամբ, գյուղական կյանքից), Երևան, Պետհրատ, 1928, 51 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, Պետհրատ, 1929, 76 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, Պետհրատ, 1935, 73 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, Պետհրատ, 1936, 74 էջ։
  • Սև կաթը (պատմվածք), Ե. Պետհրատ, 1938, 59 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, Հայպետհրատ, 1948, 77 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, Հայպետհրատ, 1953, 64 էջ։
  • Լալվարի որսը (պոեմ), Երևան, «Հայաստան», 1967, 95 էջ։
  • Հայ դասականների գրադարան։ Սմբատ Շահազիզ, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Ալեքսանդր Ծատուրյան, Վահան Միրաքյան, Երկեր (հատորում տպագրվել է Վահան Միրաքյանի «Լալվարի որսը» պոեմը), Երևան, «Սովետական գրող», 1980, 640 էջ։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.)Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 615.
  2. Հայկ Խաչատրյան (1986). Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». էջ 381.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վահան Միրաքյան (բանաստեղծ)» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 615