Մուզիքֆերայն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մուզիքֆերայնի շենքը

Մուզիքֆերայն (գերմ.՝ Wiener Musikverein), համերգասրահ, որ գտնվում է Ավստրիայի մայրաքաղաք Վիեննայում՝ Կառլսպլաց հրապարակում։ Բոստոնի սիմֆոնիկ ու Կոնսերտգեբաուի համերգասրահներից հետ այն համարվում է աշխարհի լավագույն համերգասրահներից մեկը։ Այդ շենքում է գտնվում և ելույթ ունենում Վիեննայի ֆիլհարմոնիկ նվագախումբը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիեննայի երաժշտական ընկերության Ոսկե դահլիճը, որտեղ կայանում են համերգները

1831-1870 թթ. Վիեննական սիրողական երաժշտասերների ընկերությունը, որ հիմնադրվել է 1812 թ., օգտագործեց 700 տեղով ոչ մեծ դահլիճը։ Ունկնդիրների թիվը մեծացնելու նպատակով 1863 թ. կայսր Ֆրանց Յոզեֆը հողատարածք նվիրեց ընկերությանը՝ ավելի մեծ շենքի կառուցման համար, որը պետք է ներառեր ավելի մեծ համերգասրահ՝ ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի ելույթների համար և ավելի փոքր համերգասրահ՝ կամերային երաժշտության համերգների համար[1]։ Շենքի կառուցման համար վարձակալեցին դանիացի ճարտարապետ Թեոֆիլ ֆոն Հանսենին (1813—1891 թթ.)[1]։ Ոսկե դահլիճի բացման ժամանակ, որը կայացավ 1870 թ. հունվարի 6-ին[2], սիմֆոնիկ նվագախումբը ղեկավարել է Կառլո Գայսլերը (1823—1878 թթ.)։ Համերգասրահի յուրօրինակ ակուստիկ հատկություններն ըստ արժանվույնս գնահատվեցին՝ ապահովելով դրա միջազգային ճանաչումը։

Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապակյա դահլիճը

Ֆիլհարմոնիայի շենքը կառուցվել է պատմական ոճով։ Այն զարդարված է կարիատիդներով, բարձրաքանդակներով ու սյուներով։ Ոսկե սրահում կան Ավգուստ Այզենմենգերի կողմից նախագծված նկարազարդված առաստաղը, որտեղ պատկերված են Ապոլլոնն ու 9 մուսաները և Ֆրանց Մելնիցկու քանդակները[2]։

Համերգասրահի բեմի վերնամասում գտնվում է երգեհոնի հայտնի վարպետ Ֆրիդրիխ Լադեգաստի կողմից պատրաստված երգեհոնը։ Իսկ այսօր դահլիճում տեղադրված երգեհոնը տեղադրվել է 1907 թ. ավստրիական Rieger Orgelbau ընկերության կողմից։ 2011 թ. այդ երգեհոնը վերակառուցվել է։ Այն գնահատվել է այնպիսի երաժիշտների կողմից, որպիսիք են Ֆրանց Շուբերտն ու Մարսել Դյուպրեն։

Կամերային երաժշտության համերգների համար նախատեսված փոքր դահլիճը 1937 թ. անվանակոչվեց Յոհաննես Բրամսի պատվին։ Այն սկզբնական տեսքով վերականգնվեց 1993 թ.[1]։.

Շենքի նկուղում ճարտարապետ Վիլհելմ Հոլցբաուերի կողմից նախագծվել են ապակյա, մետաղյա և քարի սրահներ։

Սկսած 1959 թվականից Վիեննայի ֆիլհարմոնիկ դահլիճում ամեն տարի անց է կացվում Վիեննայի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի ամանորյա համերգը, որը հեռարձակվում է ամբողջ աշխարհով[3]։ Սիմֆոնիկ նվագախմբից բացի շենքում են տեղակայված նշանավոր Վիեննայի տղաների երգչախմբային ընկերությունը (Wiener Singverein), ինչպես նաև Universal Editions երաժշտական հրատարակչությունը։

Դահլիճներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամամոնյա համերգը, 2013 թ.
Մուզիքֆերայնի դահլիճները
Դահլիճ Չափ Բարձրություն Տեղերի քանակ
Մեծ դահլիճ
(Ոսկե դահլիճ)[2]
48,8 × 19,1 մ
17,75 մ
1744 տեղ
մոտ 300 կանգնածներ
Բրամսի դահլիճ
32,5 × 10,3 մ
11 մ
600 տեղ
ապակյա դահլիճ
22 × 12,5 մ
8 մ
380 տեղ
մետաղյա դահլիճ
10,5 × 10,8 м
3,2 м
70 мест
քարի դահլիճ
(Գաշեկի աուդիտորիա)
13 × ~ 8,6 մ
~ 3,3 մ
60 տեղ

Մուզիքֆերայնի շենքում են տեղակայված նաև Երաժշտասերների ընկերության գրադարանը, որտեղ պահվում են ամենակարևոր երաժշտական հավաքածուներից մեկը աշխարհում և Վիեննայում բոլոր մեծ կոմպոզիտորների առաջին հրատարակությունները, սկսած Մոցարտից, Բեթհովենից ու Հայդնից և վերջացրած Գուստավ Մալերով, Յոհան Շտրաուսով, Ռիխարդ Շտրաուսով կամ Ալբան Բերգով[1][4]։.

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Geschichte» (գերմաներեն). www.musikverein.at. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 25-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Gesellschaft der Musikfreunde in Wien» (գերմաներեն). musikverein.at. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 25-ին.
  3. Trelawny, Petroc (2015 թ․ հունվարի 1). «The New Year tradition with a dark history» (անգլերեն). Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 25-ին.
  4. Cox, Trevor (2015 թ․ մարտի 5). «10 of the world's best concert halls». The Guardian (անգլերեն). 0261-3077. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 25-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մուզիքֆերայն» հոդվածին։