«Բուդա (Բուդապեշտ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

08:10, 6 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Բուդա (հունգ.՝ Buda, սլովակ.՝ Budín, խորվ.՝ Budim, թուրքերեն՝ Budin, սերբ.՝ Будим կամ Budim) կամ Օֆեն (գերմ.՝ Ofen)^[1], Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտի արևմտյան մասը։ Գտնվում է Դանուբի աջ ափին։ Լեգենդի համաձայն` Բուդա անվանումն առաջացել է հոների Բլեդա առաջնորդի անունից, իսկ մեկ այլ տարբերակի համաձայն` քաղաքի անվանումն ունի սլավոնական ծագում. առաջացել է բուդա բառից, որ նշանակում է տուն, շինություն, շեն^[2]։

Բուդայի տարածքը կազմում է Բուդապեշտի մոտ մեկ երրորդը։ Ծածկված է բլուրներով ու անտառներով։

Պատմություն

Բուդան եղել է Հունգարիայի մայրաքաղաքը 1361 թվականից մինչև 1541 թվականը, երբ մտել է Օսմանյան կայսրության կազմի մեջ։ Դրանից հետո նոր մայրաքաղաք է եղել Պոժոնը (այժմ` Բրատիսլավա` Սլովակիայի մայրաքաղաքը)։

1686 թվականին Ավստրիան զավթել է Բուդան։

Բուդան ազատ քաղաք է հռչակվել 1703 թվականին, իսկ ավելի ուշ` 1784 թվականին` Հունգարիայի մայրաքաղաք։

1873 թվականին Բուդա, Օբուդա և Պեշտ քաղաքների միավորումով ձևավորվել է Բուդապեշտ քաղաքը։

Տեսարժան վայրեր

Բուդայի բլուր

Բուդա ամրոց։ Միջնադարյան պալատ և ամրոցի մնացորդներ
Հին քաղաքապետարան
Սուրբ Մատյաշի եկեղեցի
Մարիամ Մագթաղինացու եկեղեցի
Ամրոցային թատրոն
Ձկնորսական բաստիոն
Եվգենի Սավոյացու արձան
Բուդայի բլրի կատակոմբներ
Շանդորի պալատ

Գելերտ բլուր

Աշտարակ

Մերձդանուբյան հատված

Սուրբ Աննայի եկեղեցի
Կապուցինների մենաստան և եկեղեցի
Սուրբ Ելիզավետայի մենաստան ու եկեղեցի

Աստղագիտության մեջ

Բուդայի պատվին է կոչվել (908) Բուդա աստերոիդը, որ հայտնաբերվել է 1918 թվականին։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ «Буда, город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ Географические названия мира: Топонимический словарь Поспелов Е. М. М: АСТ 2001

Արտաքին հղումներ

Ամեն ինչ Հունգարիայի մասին։ Բուդապեշտ - Բուդա

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Բուդա (Բուդապեշտ) կատեգորիայում։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բուդա (Բուդապեշտ)» հոդվածին։

[1] «Буда, город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[2] Географические названия мира: Топонимический словарь Поспелов Е. М. М: АСТ 2001

[1]

[2]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Budapest by air.jpg|300px|մինի|[[Բուդապեշտ]]: Ձախից` [[Պեշտ (Բուդապեշտ)|Պեշտ]], աջից` Բուդա, իսկ կենտրոնում Մարգիտ կղզին է]]
-'''Բուդա''' ({{lang-hu|Buda}}, {{lang-sk|Budín}}, {{lang-hr|Budim}}, {{lang-tr|Budin}}, {{lang-sr|Будим կամ Budim}}) կամ '''Օֆեն''' ({{lang-de|Ofen}})<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Буда, город}}</ref>, [[Հունգարիա]]յի մայրաքաղաք [[Բուդապեշտ]]ի արևմտյան մասը: Գտնվում է [[Դանուբ]]ի աջ ափին: Լեգենդի համաձայն` ''Բուդա'' անվանումն առաջացել է [[հոներ]]ի Բլեդա առաջնորդի անունից, իսկ մեկ այլ տարբերակի համաձայն` քաղաքի անվանումն ունի սլավոնական ծագում. առաջացել է ''բուդա'' բառից, որ նշանակում է տուն, շինություն, շեն<ref>Географические названия мира: Топонимический словарь Поспелов Е. М. М: АСТ 2001</ref>:
+'''Բուդա''' ({{lang-hu|Buda}}, {{lang-sk|Budín}}, {{lang-hr|Budim}}, {{lang-tr|Budin}}, {{lang-sr|Будим կամ Budim}}) կամ '''Օֆեն''' ({{lang-de|Ofen}})<ref>{{ВТ-ЭСБЕ|Буда, город}}</ref>, [[Հունգարիա]]յի մայրաքաղաք [[Բուդապեշտ]]ի արևմտյան մասը։ Գտնվում է [[Դանուբ]]ի աջ ափին։ Լեգենդի համաձայն` ''Բուդա'' անվանումն առաջացել է [[հոներ]]ի Բլեդա առաջնորդի անունից, իսկ մեկ այլ տարբերակի համաձայն` քաղաքի անվանումն ունի սլավոնական ծագում. առաջացել է ''բուդա'' բառից, որ նշանակում է տուն, շինություն, շեն<ref>Географические названия мира: Топонимический словарь Поспелов Е. М. М: АСТ 2001</ref>։
-Բուդայի տարածքը կազմում է Բուդապեշտի մոտ մեկ երրորդը: Ծածկված է բլուրներով ու անտառներով:
+Բուդայի տարածքը կազմում է Բուդապեշտի մոտ մեկ երրորդը։ Ծածկված է բլուրներով ու անտառներով։
 == Պատմություն ==
-Բուդան եղել է Հունգարիայի մայրաքաղաքը 1361 թվականից մինչև 1541 թվականը, երբ մտել է [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կազմի մեջ: Դրանից հետո նոր մայրաքաղաք է եղել Պոժոնը (այժմ` [[Բրատիսլավա]]` [[Սլովակիա]]յի մայրաքաղաքը):
+Բուդան եղել է Հունգարիայի մայրաքաղաքը 1361 թվականից մինչև 1541 թվականը, երբ մտել է [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] կազմի մեջ։ Դրանից հետո նոր մայրաքաղաք է եղել Պոժոնը (այժմ` [[Բրատիսլավա]]` [[Սլովակիա]]յի մայրաքաղաքը)։
-թվականին Ավստրիան զավթել է Բուդան:
+թվականին Ավստրիան զավթել է Բուդան։
-Բուդան ազատ քաղաք է հռչակվել 1703 թվականին, իսկ ավելի ուշ` 1784 թվականին` Հունգարիայի մայրաքաղաք:
+Բուդան ազատ քաղաք է հռչակվել 1703 թվականին, իսկ ավելի ուշ` 1784 թվականին` Հունգարիայի մայրաքաղաք։
-թվականին Բուդա, Օբուդա և [[Պեշտ (Բուդապեշտ)|Պեշտ]] քաղաքների միավորումով ձևավորվել է Բուդապեշտ քաղաքը:
+թվականին Բուդա, Օբուդա և [[Պեշտ (Բուդապեշտ)|Պեշտ]] քաղաքների միավորումով ձևավորվել է Բուդապեշտ քաղաքը։
 == Տեսարժան վայրեր ==
 === Բուդայի բլուր ===
-* Բուդա ամրոց: Միջնադարյան պալատ և ամրոցի մնացորդներ
+* Բուդա ամրոց։ Միջնադարյան պալատ և ամրոցի մնացորդներ
 * Հին քաղաքապետարան
 * Սուրբ Մատյաշի եկեղեցի
@@ Տող 34. / Տող 34. @@
 == Աստղագիտության մեջ ==
-Բուդայի պատվին է կոչվել [[(908) Բուդա]] [[աստերոիդ]]ը, որ հայտնաբերվել է 1918 թվականին:
+Բուդայի պատվին է կոչվել [[(908) Բուդա]] [[աստերոիդ]]ը, որ հայտնաբերվել է 1918 թվականին։
 == Տես նաև ==
@@ Տող 45. / Տող 45. @@
 == Արտաքին հղումներ ==
-* [http://www.hungary-ru.com/?mode=articles Ամեն ինչ Հունգարիայի մասին: Բուդապեշտ - Բուդա]
+* [http://www.hungary-ru.com/?mode=articles Ամեն ինչ Հունգարիայի մասին։ Բուդապեշտ - Բուդա]
 {{ՎՊԵ}}