Սամար Յազբեկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սամար Յազբեկ
արաբ․՝ سمر يزبك‎‎
Ծնվել էօգոստոսի 18, 1970(1970-08-18)[1] (53 տարեկան)
ԾննդավայրՋաբլե, Լաթակիայի մարզ, Սիրիա[2][3]
Մասնագիտությունլրագրող և գրող
Քաղաքացիություն Սիրիա
ԿրթությունՏիշրին համալսարան
Պարգևներ
 Samar Yazbek Վիքիպահեստում

Սամար Յազբեկ (արաբ․՝ سمر يزبك‎‎, օգոստոսի 18, 1970(1970-08-18)[1], Ջաբլե, Լաթակիայի մարզ, Սիրիա[2][3]), սիրիացի գրող և լրագրող։ Սիրիական ֆիլմերի և հեռուստահաղորդումների համար սցենարներ գրելուց և լրագրողական կարիերան սկսելուց առաջ Լաթակիայի համալսարանում ուսումնասիրել է արաբական գրականություն։ Նա գրում է վեպեր, պատմվածքներ, ֆիլմերի սցենարներ, հեռուստատեսային դրամաներ, ֆիլմեր և հեռուստատեսային քննադատություններ, որոնք թարգմանվել են բազմաթիվ լեզուներով, ներառյալ հոլանդերենը, ֆրանսերենը, անգլերենը, իտալերենը և գերմաներենը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սամար Յազբեկը Ալավիի փոքրամասնությունների համայնքի անդամ է, սակայն համարվում է իր դավանակից նախագահ Բաշար ալ-Ասադի իշխանության հակառակորդը, որի մասին պարբերաբար հիշատակում է իր աշխատություններում։ 2011 թվականի Ասադի կառավարության դեմ ցույցերի իրադարձությունները փաստագրել է իր «Դամասկոսի օրագիրը» գրքի մեջ[5]։ Նա նկարագրել է ապստամբությունը, որոնք սկսվել էին 2011 թվականի մարտին Դար'այում և դրան հաջորդած դաժան պատասխանը։ Այս համարձակ քայլը հանգեցրեց Սիրիայի անվտանգության ուժերի կողմից նրա ձերբակալմանը[6], որի արդյունքում ստիպված եղավ դստեր հետ հեռանալ երկրից[7]։ 2011 թվականից ի վեր ապրում է Փարիզում (Ֆրանսիա) և շարունակում է լինել Սիրիայի հարցով համաշխարհային քննարկման և իսլամում կանանց դիրքի հիմնական բաղադրիչը[8]։

Ասադի ռեժիմի քննադատության հետ զուգահեռ Յազբեկը Սիրիայում մարդու իրավունքները ու կանանց իրավունքները պաշտպանող ականավոր ձայներից էր։ «Կանանց նախաձեռնություն» և «Ազատություն» կազմակերպությունների ակտիվ անդամ էր, որոնք պաշտպանում էին սիրիացի լրագրողների խոսքի ազատության իրավունքը։ Նա «Սիրիայի կանայք» ֆեմինիստական էլեկտրոնային պարբերականի և մարդու իրավունքների պաշտպանման խմբի խմբագիրն էր։ 2012 թվականին նա հիմնադրել է «Կանայք զարգացման համար» կազմակերպությունը, որը սովորեցնում է սիրիացի կանանց գրել և կարդալ, առաջարկում է նրանց մասնագիտական վերապատրաստում, սովորեցնում է համակարգչային գրագիտություն, և սովորեցնում էր նրանց՝ ինչպես ներգրավվել քաղաքականության մեջ[9]։

Նրա ակտիվիզմը իր գրական ստեղծագործությունների մեջ է։ 2002 թվականի Յազբեկի առաջին վեպը՝ «Tiflat as-Sama»-ն (հայ․՝ «Երկնային աղջնակը»), մարտահրավեր նետեց Սիրիայի հասարակության մեջ տաբու թեմաներին[10]։

2010 թվականին Banipal և Hay Festival ամսագրերի կողմից կազմակերպված Beirut39-ի անդամ էր, որը մինչև քառասուն տարեկան 39 արաբ գրողներից կազմված մրցութային խումբ էր։ 2012 թվականին «Կինը խաչաձև կրակի մեջ․ Սիրիական հեղափոխության օրագրեր» վեպի համար «Խիզախության միջազգային գրող» անվանակարգում արժանացել է PEN/Pinter մրցանակի[11]։ Նույն թվականին արժանացել է Շվեդիայի Տուխոլսկի գրական մրցանակի։ 2013 թվականին նա ստացել է Oxfam Novib/PEN մրցանակը՝ ճանաչելու համար այն գրողներին, ովքեր իրենց աշխատությունների համար հալածանքների են ենթարկվել[12]։

Սամար Յազբեկը 2011 թվականից ի վեր ապրում է Փարիզում և շատ ակտիվ է իր բլոգում[13]։ 2012 թվականին փորձել է վերադառնալ Սիրիայի հյուսիս և բնակվել վերջերս ազատագրված շրջաններում, սակայն նախընտրել է մնալ Փարիզում՝ Սիրիայում ամեն օր ԻԼԻՊ-ի զարգացող սպառնալիքների պատճառով[14]։

Ավելի ուշ նա մասնակցել է Սիրիական մշակութային քարավանին (2014–5), որը սիրիացի արվեստագետների կողմից ստեղծված արվեստի և մշակութային շարժում էր։ Շարժումը սկսվել էր «Ազատություն սիրիացիներկ համար» նախագծով[15]։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Կապույտ գրիչը» (Al mach'a) (2017)[16]
  • «Խաչմերուկը․ իմ ճանապարհորդությունը դեպի Սիրիայի ավերված սիրտ» (Buwabat ard al aadam) (2015)[17]
  • «Կինը խաչաձև կրակի մեջ․ Սիրիական հեղափոխության օրագրեր» (Taqatoo niran) (2012)
  • «Դարչին» (Ra’ihat al-Qirfa) (2012)
  • «Կավ» (Salsal) (2008)
  • «Երկնային աղջնակը» (Tiflat as-Sama) (2002)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 https://www.babelio.com/auteur/-/226169
  2. 2,0 2,1 2,2 https://www.editions-stock.fr/auteurs/samar-yazbek
  3. 3,0 3,1 3,2 https://www.franceinter.fr/personnes/samar-yazbek
  4. TucholskyprisetSwedish PEN Club.
  5. Samar Yazbek’s Damascene Diaries
  6. "A testimony from Syria", The Guardian
  7. "Samar Yazbek speaks up on Syria in an Italian magazine"
  8. «samar yazbek & hassnae bouazza | agenda | passa porta». passaporta.be (հոլանդերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  9. «Across borders, Syrian women gain strength from each other». PBS NewsHour (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  10. Beirut39 (2010 թ․ փետրվարի 3). «Beirut39: On Mobilising and Testifying: an Interview with Samar Yazbek». Beirut39. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  11. Alison Flood (2012 թ․ հոկտեմբերի 9). «Syrian author shares PEN/Pinter prize with Carol Ann Duffy». The Guardian. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
  12. Fred Geelen (2013 թ․ փետրվարի 22). «Oxfam Novib/PEN Award 2013». Oxfam Novib. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 23-ին.(չաշխատող հղում)
  13. «Samar Yazbek : la Syrie au défi de la peur». lemonde.fr. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 14-ին.
  14. «Amazon.co.uk: Samar Yazbek: Books, Biography, Blogs, Audiobooks, Kindle». www.amazon.co.uk. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  15. «Syrian Cultural Caravan». SPACE (ամերիկյան անգլերեն). 2016 թ․ ապրիլի 26. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 20-ին. Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
  16. «YAZBEK Samar | R A Y A | agency for Arabic literature». www.rayaagency.org (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ դեկտեմբերի 6-ին.
  17. «The Syrian war: Divided country, divided narratives». The Economist. 2015 թ․ հուլիսի 11. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 14-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]