Jump to content

Մերի Փարքեր Ֆոլեթ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մերի Փարքեր Ֆոլեթ
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 3, 1868(1868-09-03)[1]
ԾննդավայրՔուինսի, Նորֆոլկ շրջան, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Մահացել էդեկտեմբերի 18, 1933(1933-12-18)[1] (65 տարեկան)
Մահվան վայրԲոստոն, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունՌեդկլիֆ քոլեջ, Հարվարդի համալսարան և Թայերի ակադեմիա
Մասնագիտությունգրող, սոցիոլոգ, գործարար, քաղաքագետ, փիլիսոփա և տնտեսագետ
Կայքmpfollett.ning.com
 Mary Parker Follet Վիքիպահեստում

Մերի Փարքեր Ֆոլեթ (անգլ.՝ Mary Parker Follett, սեպտեմբերի 3, 1868(1868-09-03)[1], Քուինսի, Նորֆոլկ շրջան, Մասաչուսեթս, ԱՄՆ - դեկտեմբերի 18, 1933(1933-12-18)[1], Բոստոն, ԱՄՆ), ամերիկացի սոցիոլոգ և կառավարման խորհրդատու և կազմակերպության տեսության և կազմակերպչական վարքագծի ռահվիրա։ Նա նաև հեղինակել է մի շարք գրքեր և բազմաթիվ էսսեներ, հոդվածներ և ելույթներ ժողովրդավարության, մարդկային հարաբերությունների, քաղաքական փիլիսոփայության, հոգեբանության, կազմակերպչական վարքագծի և կոնֆլիկտների լուծման վերաբերյալ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆոլեթը ծնվել է 1868 թվականին Քվինսիում, Մասաչուսեթս, հարուստ քվակերների ընտանիքում։ Նրա ընտանիքը կազմված էր Չարլզ Ալեն Ֆոլեթից, որը մեքենավար էր տեղական կոշիկի գործարանում, և Էլիզաբեթ Քերթիս (ծնվ. Բաքսթեր) Ֆոլեթից, համապատասխանաբար անգլիական-շոտլանդական և ուելսական ծագումով, և կրտսեր եղբորից։ Ֆոլեթը հաճախում էր Թայերի ակադեմիան՝ Բրեյնթրիում, Մասաչուսեթս նահանգի քոլեջի նախապատրաստական ցերեկային դպրոց, և իր ազատ ժամանակի մեծ մասը ծախսում էր հաշմանդամ մորը խնամելու վրա։ 1885 թվականի սեպտեմբերին նա ընդունվում է Աննա Տիկնորի միություն[2]։

1890-1891 թվականներին նա սովորել է Քեմբրիջի համալսարանում, այնուհետև տեղափոխվել Ռեդքլիֆ քոլեջ[3]։ Հետագա վեց տարիների ընթացքում Ֆոլեթը անկանոն հիմունքներով հաճախել է համալսարան՝ ի վերջո ավարտելով 1898 թվականին։ Նրա Ռեդքլիֆի թեզը հրապարակվեց 1896 թվականին։ Հետագայում նա ընդունվել է Հարվարդ։

Հաջորդ երեք տասնամյակների ընթացքում նա հրատարակել է բազմաթիվ աշխատություններ։ Նա առաջին կանանցից մեկն էր, ով հրավիրված է եղել ելույթ ունենալու Լոնդոնի տնտեսագիտության դպրոցում, որտեղ նա խոսել է կառավարման նորագույն խնդիրների մասին։ Նա նաև աչքի է ընկել կառավարման ոլորտում՝ նշանակվելով ԱՄՆ նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտի կողմից որպես շահույթ չհետապնդող, պետական և մասնավոր կազմակերպությունների կառավարման հարցերով իր անձնական խորհրդատու[4]։

Ֆոլեթը մահացել է 1933 թվականի դեկտեմբերի 18-ին Բոստոնում։

Ներդրում կառավարման գիտության մեջ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մերի Պարկեր Ֆոլեթը ճանաչեց կազմակերպության ամբողջական բնույթը և առաջ քաշեց «փոխադարձ հարաբերությունների» գաղափարը՝ ըմբռնելու անհատի հարաբերությունների դինամիկ ասպեկտները ուրիշների հետ։ Ֆոլեթը առաջ քաշեց այն սկզբունքը, որը նա անվանում է «ինտեգրում»։ Նրա գաղափարները բանակցային գործընթացի, իշխանության և աշխատակիցների մասնակցության վերաբերյալ շատ ազդեցիկ են եղել կազմակերպչական ուսումնասիրությունների, վեճերի այլընտրանքայինլուծման և փաստաբանական հարաբերությունների շարժման զարգացման գործում։

Ֆոլեթը մեծ ներդրում է ունեցել սոցիալական հոգեբանության մեջ։ Հակամարտությունների կարգավորման նրա մոտեցումն այն է, որ այն ընկալվի որպես բազմազանության մեխանիզմ և բարդ լուծումներ մշակելու հնարավորություն, և ոչ թե պարզապես փոխզիջում։ Նա նաև առաջամարտիկ է եղել համայնքային կենտրոնների ստեղծման գործում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 SNAC — 2010.
  2. Tonn, Joan C., Mary P. Follett: Creating Democracy, Transforming Management, New Haven: Yale University Press, 2003. p. 34.
  3. Sapru, R. K. (2010). Administrative Theories and Management Thought. PHI Learning. էջեր 160–163. ISBN 978-8120335615.
  4. Stohr, Mary, Collins, Peter A., Criminal Justice Management, 2nd Ed.: Theory and Practice in Justice-Centered Organizations (United Kingdom, Taylor Francis Ltd, 2013), 103.