Էնս Բյորնեբու

Էնս Բյորնեբու; նորվ.՝ Jens Bjørneboe
Ծնվել է	հոկտեմբերի 9, 1920
Ծննդավայր	Քրիստիանսանդ, Վեստ-Ագդեր
Վախճանվել է	մայիսի 9, 1976[…] (55 տարեկան)
Վախճանի վայր	, Վեստֆոլ
Գերեզման	Veierland Church
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, նկարիչ, դրամատուրգ և գրող
Լեզու	Riksmål?
Քաղաքացիություն	Նորվեգիա
Կրթություն	Kristiansand Cathedral School?
Ուշագրավ աշխատանքներ	Q17195174?
Պարգևներ	Բիրգեր Դոբլուգի անվան մրցանակ Ռիկսմոլի համայնքի գրական մրցանակ և Գիլդենդալի մրցանակ
Ամուսին	Lisel Bjørneboe? և Tone Bjørneboe?
Զավակներ	Therese Bjørneboe? և Marianne Bjørneboe?
	Jens Bjørneboe Վիքիպահեստում

Էնս Բյորնեբու (նորվ.՝ Jens Bjørneboe, հոկտեմբերի 9, 1920(1920-10-09)^[1]^[2], Քրիստիանսանդ, Վեստ-Ագդեր^[3] - մայիսի 9, 1976(1976-05-09)^[4]^[5]^[6]^[…], , Վեստֆոլ), նորվեգացի բանաստեղծ, նկարիչ և դրամատուրգ։

Կենսագրություն և ստեղծագործական կյանք

Էնս Բյորնեբուն ծնվել է 1920 թվականի հոկտեմբերի 9-ին կամ 3-ին նորվեգական Քրիստիանսանդում։ Ապրել ու մեծացել է հարուստ ընտանիքում։ Դեռ փոքր տարիքից տառապում էր անհավասարակշռվածությամբ։ Մի քանի տարի ծանր կերպով հիվանդանում է և գամվում անկողնուն։ 12 տարեկան հասակից արդեն սկսում է ալկոհոլի չարաշահումը։ Մեկ տարի անց փորձեց ինքնասպանությամբ կյանքին վերջ դնել։ Էնս Բյորնեբուին հեռացրին դպրոցից։ Հետո նաև նույն ճակատագրին արժանացավ համալսարանում ուսանելու տարիներին։ Սովորել է գեղագիտություն և արվեստ։ Ճամփորդել է Եվրոպայով մեկ։ Հետաքրքրվել է անտրոպոսոֆիայով։ Հընթացս 1943-1945 թվականների ապրել և ստեղծագործել է Շվեդիայում։ 1946 թվականին կայացան առաջին ցուցահանդեսները, որոնք հիմնականում տեղի ունեցան Օսլոյում և Քրիստիանսանդում։

Գրականությունում Էնս Բյորնեբուն հանդես է եկել որպես կատաղի սոցիալական քննադատ։ Քաղաքական հայացքներով գրողը անարխիստ էր։ Կտրուկ կերպով հարձակում է գործում Նորվեգիայի դատական և պատժական համակարգերի վրա։ Տագնապով հետևել է նացիզմի աճման փորձերին։ Նրա համար գրականության ասպարեզում ներշնչանքի աղբյուր է հանդիսացել գերմանացի գրող Բերտոլդ Բրեխտը։ 1966 թվականին Էնսը լույս է ընծայում «Առանց ոչ մի թելի» վեպը։ Այն 1967 թվականին դատարանի կողմից որակվեց որպես պոռնոգրաֆիական ստեղծագործություն։ Արդյունքում գիրքն հանվեց շրջանառությունից և երկար տարիներ արգելվեց Նորվեգիայում։ Էնս Բյորնեբուն միշտ վեճերի և սկանդալների կիզակետում էր։

Բանաստեղծը շատ տարիներ պայքարել է հոգեկան խանգարման և ալկոհոլի չարաշահման դեմ։ Հերթական դեպրեսիայի ժամանակ սկանդալային գրող Էնս Բյորնեբուն ինքնասպանություն է գործում՝ կյանքին վերջ տալով կախվելով պարանից։

Ընտիր ստեղծագործություններ

Բանաստեղծություններ

«Dikt/«Բանաստեղծություններ» (1951)
Ariadne/ Արիադնա(1953)
Den store by/ Մեծ քաղաքը (1958)
Aske, Vind og Jord/ Մոխիր, քամի, հող (1968)

Վեպեր

Jonas/ Յունաս(1955)
Under en hårdere himmel/ Ծանր երկնքի ներքո (1957)
Vinter i Bellapalma/ Ձմեռը Բելապալմեում (1958)
Blåmann/ Սևամորթը (1959)
Den onde hyrde/ «Չարագործ քահանան» (1960)
Drømmen og hjulet/ Երազ և անիվ (1964)
Frihetens øyeblikk/ Ազատության ակնթարթը (1966, первый том трилогии «История скотства»)
Uten en tråd/«Մարմինն առանց թելերի» (1966)
Uden en trævl 2/ Առանց ոչ մի թելի 2 (1968)
Kruttårnet/ Վառոդե աշտարակ (1969)
Stillheten/ Լռություն (1973)
Haiene/ Акулы (1974)

Դրամաներ

Til lykke med dagen/ Երջանիկ ծննդյան տարեդարձ (1965)
Fugleelskerne/ «Թռչունների բարեկամը» (1966)
Amputasjon/«Անդամահատում» (1970)
Tilfellet Torgersen/ Տորգերսենի գործը (1973)

Էսսե

Norge, mitt Norge/ Նորվեգիա, իմ Նորվեգիա (1968)
Om Brecht/ Բրեխտի մասին (1977, հետմահու)

Պարգևներ

Նորվեգիայի գրաքննադատների ասոցիացիայի մրցանակ (1973, «Stillheten» վեպի համար)

Գրականություն

Garton J. Jens Bjørneboe: prophet without honor. Westport: Greenwood Press, 1985
Wandrup F. Jens Bjørneboe: der Mann, der Mythos und die Kunst; eine Biographie. Gifkendorf: Merlin, 1990
Martin J. Keeper of the protocols: the works of Jens Bjørneboe in the crosscurrents of Western literature. New York: P. Lang, 1996

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502
↑ ^2,0 ^2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118986228 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 KulturNav — 2015.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Norsk kunstnerleksikon (норв.) — (untranslated).
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

Արտաքին հղումներ

Էնս Բյորնեբու (անգլ.) Internet Movie Database կայքում
Страница в Журнальном зале
Haagen Ringnes-intervjuet med Jens Bjørneboe, gjort rett før hans død
Engelskspråklig hjemmeside om Jens bjørneboe
Jens Bjørneboe og det ondes problem
NRK: Lyd og video med Jens Bjørneboe
Jens Bjørneboe i NRK|NRK Forfatter
Jens Bjørneboe i [[Dagbladet|Dagbladet Forfatter
«Arven etter Bjørneboe» i Dagbladet
Digitaliserte bøker av Bjørneboe og om Bjørneboe i Nasjonalbiblioteket.
Arkiv etter Jens Bjørneboe hos Nasjonalbiblioteket

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էնս Բյորնեբու» հոդվածին։

[_709e8a331269aecd-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Norsk biografisk leksikon(նորվ.) — Kunnskapsforlaget. — ISSN 2464-1502

[_8a582a480e9421ad-2] 2,0 ^2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_479819f4eac4153b-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118986228 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_b060f0e001ee53e0-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 KulturNav — 2015.

[_0c7cb638211233cf-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Norsk kunstnerleksikon (норв.) — (untranslated).

[_4c2581c6734dff0d-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]