Jump to content

Արևմտաամերիկյան ճայ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Արևմտաամերիկյան ճայ
Արևմտաամերիկյան ճայ
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ
Տիպ Քորդավորներ
Դաս Թռչուններ
Կարգ Ագռավանմաններ
Ընտանիք Ագռավներ
Տեսակ Արևմտաամերիկյան ճայ
Լատիներեն անվանում
Gymnorhinus cyanocephalus
Հատուկ պահպանություն
Արեալ
պատկեր


Դասակարգումը
Վիքիցեղերում


Պատկերներ
Վիքիպահեստում




Արևմտաամերիկյան ճայ[1] (լատին․՝ Gymnorhinus cyanocephalus) ագռավների ընտանքին պատկանող թռչուն, արևմտաամերիկյան ճայերի տեսակի միակ ներկայացուցիչը (Gymnorhinus)[2]:

Արևմտաամերիկայի ճայը ունի կապտավուն-մոխրագույն փետուրներ, կարճ պոչ, սուր, սև կտուց և սև թաթեր[3]։ Խպիպը սպիտակ փետուրներ ունի, արուները և էգերը գունավորումը նույնն է։ Արուն ունի մի փոքր ավելի երկար կտուց, քան էգը, և գլխի փետուրները մուգ են։ Թևերը մարմնի մասերից համեմատաբար ամենաերկար են[4]:.

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնականում տարածված են Հյուսիսային Ամերիկայի լեռնային անտառներում[5]։ Տարածված են նաև Օրեգոնում և Մոնտանայում, Բայա Կալիֆոռնիայում և Արիզոնա նահանգի հյուսիսում, իսկ արևելքից ՝ Օկլահոմայում։ Հաճախ սոճիների մոտ կարող եք գտնել մեծ խմբեր, հատկապես ՝ բուծման շրջանում[6]։

Հիմնականում սնվում են միայն փշատերև սոճու (Pinus monophylla) և ուտելի սոճիի (Pinus edulis) սերմերով, ինչպես նաև միջատներով, ընկույզով, մրգերով և հատապտուղներով։ Նա իր կտրուկ կտուցով բացում է սոճու կոները և կտցահարում սերմերը։ Ձմռան համար հողի մեջ է թաքցնում սերմերը[7]։

Այն կառուցում է բաժակաձև բույն հիմնականում սոճիների կամ կաղնիների վրա։ 2-5 ձու ճարմանդում։ Թուխս նստելը տևում է 16-18 օր։ Ձագերը դառնում են անկախ 3 շաբաթ հետո[8]։

Բնադրման ընթացքում արուները թողնում են էգերին և կազմում իրենց կերակրման խումբը[9]։ Թուխս նստած կանայք իրենց արուների կողմից սնվում են փիոնի և պոնդերոզայի սոճու սերմերով։ Մարզլուֆը և Բալդան պարզել են, որ ուծման ընթացքում էգերը կերակրվում են մոտ 73 րոպեում մեկ անգամ։ Ձագերը, որպես կանոն, դուրս են գալիս թուխս նստելուց 17 օր հետո[7]։

Արիզոնայի Ֆլեյսթաֆ քաղաքում գտնվող պոնդերոզայի սոճու անտառում մի զույգ թռչուններ, որոնք հաջողությամբ չեն զբաղվել իրենց առաջին բնի կառուցումը, ապրիլի վերջին ստեղծեցին արբանյակային բնի գաղութներ, որոնք կազմված էին 3-ից 12 բներից։ Այս արբանյակային գաղութները ցրված էին մինչև 0,75 մղոն (1.2 կմ) բոլոր ուղղություններով ՝ նախնական բնի տեղակայման վայրից[10]։ Բնի հաջողությունը մեծացավ հաջորդական փորձերով. այնուամենայնիվ, յուրաքանչյուր բնի վրա փախած թռչունների թիվը չի աճել[11]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Beme, R. L. (Ri︠u︡rik Lʹvovich) (1994). Pi︠a︡tii︠a︡zychnyĭ slovarʹ nazvaniĭ zhivotnykh. Ptit︠s︡y : latinskiĭ, russkiĭ, angliĭskiĭ, nemet︠s︡kiĭ, frant︠s︡uzskiĭ : 11060 nazvaniĭ. Sokolov, Vladimir Evgenʹevich., Flint, Vladimir Evgenʹevich. Moskva: "RUSSO". ISBN 5-200-00643-0. OCLC 32830504.
  2. The Ecology of social behavior. Slobodchikoff, C. N. San Diego: Academic Press. 1988. ISBN 0-12-648780-4. OCLC 17296671.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  3. Marzluff, John M. (2010). The Pinyon Jay : Behavioral ecology of a colonial and cooperative corvid. London: T & A D Poyser. ISBN 978-1-4081-3692-8. OCLC 727647975.
  4. Check-list of North American birds. [Ithaca, N.Y.]: [s.n.] 1957.
  5. Everett, Richard L. (1987). «Proceedings - pinyon-juniper conference; 1986 January 13-16; Reno, NV». Ogden, UT. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  6. Lanner, Ronald M. (1985, 1981). The piñon pine : a natural and cultural history ([Pbk. ed., 1985] ed.). Reno, Nev.: University of Nevada Press. ISBN 0-87417-412-0. OCLC 44955137.
  7. 7,0 7,1 Larson, Milo.; Moir, William H. (1987). Forest and woodland habitat types (plant associations) of Northern New Mexico and Northern Arizona /. Albuquerque, NM :: USDA Forest Service, Southwestern Region,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  8. Ffolliott, Peter F.; Gottfried, Gerald J.; Bennett, Duane A; Hernandez C., Victor Manuel; Ortega-Rubio, Alfredo; Hamre, R. H. (1992). «Ecology and management of oak and associated woodlands: Perspectives in the southwestern United States and northern Mexico». Ft. Collins, CO. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  9. Russell, Will; Lambert, Zuhayl; Woolhouse, Suzie (2019 թ․ հունիսի 5). «OLD-GROWTH CHARACTERISTICS ON A COAST REDWOOD (SEQUOIA SEMPERVIRENS (D. DON) ENDL.) PYGMY FOREST ECOTONE». Madroño. 66 (1): 14. doi:10.3120/0024-9637-66.1.14. ISSN 0024-9637.
  10. Everett, Richard L. (1987). «Proceedings - pinyon-juniper conference; 1986 January 13-16; Reno, NV». Ogden, UT. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  11. Jameson, Donald A. (1965). Phenology of grasses of the northern Arizona pinyon-juniper type /. Fort Collins, Colo. :: Rocky Mountain Forest and Range Experiment Station, Forest Service, U.S. Dept. of Agriculture,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • The Pinyon Jay: Behavioral Ecology of a Colonial and Cooperative Corvid von John M. Marzluff, Russell P. Balda, 1992 - ISBN 0-85661-064-X

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևմտաամերիկյան ճայ» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Արևմտաամերիկյան ճայ» հոդվածին։