Ֆրիդրիխ Պլատեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ֆրիդրիխ Պլատեն
 
Կուսակցություն՝ Շվեյցարիայի կոմունիստական կուսակցություն և Շվեյցարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ և communist
Ծննդյան օր հուլիսի 8, 1883(1883-07-08)[1]
Ծննդավայր Tablat, Սանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա
Վախճանի օր ապրիլի 22, 1942(1942-04-22)[1] (58 տարեկան)
Վախճանի վայր Արխանգելսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]
Քաղաքացիություն  Շվեյցարիա[1]

Ֆրիդրիխ (Ֆրից) Պլատեն (գերմ.՝ Fritz Platten, հուլիսի 8, 1883(1883-07-08)[1], Tablat, Սանկտ Գալլեն, Շվեյցարիա - ապրիլի 22, 1942(1942-04-22)[1], Արխանգելսկի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1]), շվեյցարացի կոմունիստ քաղաքական գործիչ։

Ծնվել է բանվորի ընտանիքում։ 1904 թվականին ընդունվել է «Այնտրախտ» բանվոր լուսավորական միության մեջ։ 1906 թվականին անօրինական կերպով անցել է Ռուսաստան, մասնակցել Լատվիայում հեղափոխական շարժումներին։ 1911-1912 թվականներին եղել է Շվեյցարիայի խորհրդային դումայի կուսակցության անդամ, 1912 թվականին՝ վարչության քարտուղար։ Մասնակցել է Ցիմերվալդի (1915) և Կինտալի (1916) կոնֆերանսներին։ 1917 թվականին գարնանը կազմակերպել է Վլադիմիր Լենինի ղեկավարած քաղտարագիրների խմբի անցումը Շվեյցարիայից Ռուսաստան։

1918 թվականին հունվարի 14-ին, Լենինի դեմ առաջին մահափորձի ժամանակ, Պլատենը բռնել էր Լենինի գլխից և նրան հրել ներքև՝ ինքը ձեռքի հատվածում թեթև վիրավորում ստանալով[2]։ Մասնակցել է Կոմունիստական ինտերնացիոնալի 1-ին կոնգրեսին և ընտրվել նախագահության անդամ։ 1919-1920 թթ. բազմիցս ձերբակալվել է ֆինական, ռումինական, լիտվական, գերմանական և պետլյուրական իշխանությունների կողմից։ Եղել է նաև Շվեյցարիայի կոմկուսի հիմնադիրներից, ընտրվել դրա քարտուղար։

1923 թ. տեղափոխվել է ԽՍՀՄ և Սիզրանի գավառի Նովայա Լավա գյուղում կազմավորել շվեյցարական բանվոր-տարագիրների կոմունա։ 1931 թվականին եղել է Մոսկվայի միջազգային ագրարային ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող, դասախոսել է նաև Մոսկվայի օտար լեզուների ինստիտուտում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.)Bern: 1998.
  2. Volkogonov, Dmitri Lenin: A New Biography, 1994. Page 229.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 324
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրիդրիխ Պլատեն» հոդվածին։