Ֆրենսիս Ռիչարդ Սքոբի
 | |||
| Մասնագիտություն |  ԱՄՆ
| ||
| Ծնվել է | մայիսի 19, 1939 | ||
| Ծննդավայր | Cle Elum, Kittitas County, Վաշինգտոն, ԱՄՆ | ||
| Մահացել է | հունվարի 28, 1986 (46 տարեկան) | ||
| Մահվան վայրը | Կանավերալի հրվանդան, Բրեվարդ շրջան, Ֆլորիդա, ԱՄՆ | ||
| Պարգևներ | |||
Ֆրենսիս Ռիչարդ «Դիկ» Սքոբի (անգլ.՝ Francis Richard «Dick» Scobee, մայիսի 19, 1939, Cle Elum, Kittitas County, Վաշինգտոն, ԱՄՆ - հունվարի 28, 1986, Կանավերալի հրվանդան, Բրեվարդ շրջան, Ֆլորիդա, ԱՄՆ) , ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնաց, ԱՄՆ։ Երկու անգամ տիեզերք է արձակվել որպես Challenger շաթլի օդաչու՝ STS-41c (1984) և STS-51L (1986), փոխգնդապետ։ Նա եղել է «Չելենջեր» շաթլի 7 տիեզերագնացներից բաղկացած անձնակազմի կազմում և մահացել է դրա մեկնարկի ժամանակ 1986 թվականի հունվարի 28-ին՝ իր երկրորդ թռիչքի հենց սկզբում։
Ծնունդ և կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1939 թվականի մայիսի 19-ին Վաշինգտոնի նահանգի Քլեյ Էլամ քաղաքում։ 1957 թվականին ավարտել է Վաշինգտոնի Օբորն քաղաքի միջնակարգ դպրոցը։ 1965 թվականին ավարտել է Արիզոնայի համալսարանը և ստացել ավիատիեզերական ճարտարագիտության գիտությունների բակալավրի աստիճան[2]։
ՆԱՍԱ-ից առաջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերում ծառայության է անցել 1957 թվականին։ Ծառայել է որպես մխոցային շարժիչների մեխանիկ Տեխասի Քելի ռազմաօդային բազայում։ Այնուհետև երկու տարի վերապատրաստում է անցել Արիզոնայի համալսարանի երեկոյան դասընթացներում, որից հետո ընդունվել Է ռազմաօդային ուժերի պահեստազորի սպաների վերապատրաստման դասընթացներին։ 1965 թվականին ուղարկվել է թռիչքային պատրաստության, իսկ 1966 թվականին դարձել է ԱՄՆ ռազմաօդային ուժերի օդաչու։ Ծառայել է տարբեր զորամասերում, մասնակցել Վիետնամի պատերազմին։ 1971-1972 թվականներին վերապատրաստվել է Կալիֆոռնիայի Էդվարդսի ռազմաօդային բազայում ռազմաօդային ուժերի օդաչու-հետազոտողների օդատիեզերական դպրոցում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո ծառայել է որպես փորձարկող օդաչու, մասնակցել է տարբեր տեսակի ԼԱ-ների, այդ թվում՝ Բոինգ 747-ի, փորձնական Իքս-24Բ-ի փորձարկումներին, մասնակցել է մոտոհրաձգային Լա Ֆ-111-ի և С-5 ինքնաթիռի արտադրության տեխնոլոգիայի մշակմանը։ Ընդհանուր հարձակումը մոտ 6500 ժամ էր 45 տեսակի ինքնաթիռների վրա։ 1978 թվականին ստացել Է ռազմաօդային ուժերի մայորի զինվորական կոչում, 1986 թվականին հետմահու պարգևատրվել է ռազմաօդային ուժերի փոխգնդապետ[3]։
Տիեզերական պատրաստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1978 թվականի հունվարի 16-ին 8-րդ զորակոչի ժամանակ ընդունվել Է ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնացների ջոկատ։ Անցել է ընդհանուր տիեզերական վերապատրաստման դասընթաց (OKP) և 1979 թվականի օգոստոսին ընդունվել է տիեզերագնացների բաժին՝ որպես շաթլային օդաչու։ Բացի տիեզերագնացների ջոկատում իր պարտականություններից, նա աշխատել է որպես հրահանգիչ օդաչու ՆԱՍԱ-ին պատկանող Բոինգ 747 շաթլային փոխադրող ինքնաթիռում։
Տիեզերական թռիչքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Առաջին թռիչք-STS-41c[4], շաթլային «Չելենջեր» 1984 թվականի ապրիլի 6-ից 13-ը որպես շաթլային օդաչու։ Թռիչքի տևողությունը կազմել է 6 օր 23 ժամ 41 րոպե[5]։
- Երկրորդ մեկնարկ-STS-51L[6], շաթլային «Չելենջեր»։ 1986 թվականի հունվարի 28-ին՝ որպես շաթլային հրամանատար։ Թռիչքից 73 վայրկյան անց, պինդ վառելիքի արագացուցիչի o-օղակի թերության պատճառով, շաթլը պայթեց, և ամբողջ անձնակազմը մահացավ[7]։
Տիեզերք թռիչքների ընդհանուր տևողությունը 6 օր 23 ժամ 41 րոպե է։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պարգևատրվել է՝ «տիեզերական թռիչքի համար» մեդալ, կոնգրեսի պատվո տիեզերական մեդալ, նրա անունն ընդգրկված է տիեզերագնացների փառքի սրահում։
Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կինը Ջուն Սքոբի Ռոջերսն է՝ Չելենջերի կրթական կենտրոնների ցանցի ստեղծողը։ Նա ունի երկու երեխա՝ դուստրը՝ Քեթին (ծնվել է՝ 30.01.1961) և որդի Ռիչարդ (ծնվել է՝ 13.04.1964)։ Իմ հոբբին՝ նկարչություն, վազք, մոտոսպորտ և փայտագործություն։
Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մահացել է 1986 թվականի հունվարի 28-ին Չելենջեր շաթլային աղետի ժամանակ։ Թաղված է Վիրջինիա նահանգի Արլինգթոնի ազգային գերեզմանատանը։ Նրա անունն անմահացել է «տիեզերական հայելու» վրա՝ տիեզերագնացների հուշահամալիրում, որը գտնվում է Ֆլորիդա նահանգի Քենեդիի տիեզերական կենտրոնում։
- 1988 թվականին Միջազգային աստղագիտական միությունը Ֆրենսիս Ռիչարդ Սքոբիի անունը շնորհեց լուսնի հակառակ կողմում գտնվող խառնարանին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 https://www.nasa.gov/history/congressional-space-medal-of-honor/
- ↑ «Scobee». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «Francis R. Scobee». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ օգոստոսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «NASA — NSSDC — Spacecraft — Details». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «NASA — STS-41C». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «NASA — NSSDC — Spacecraft — Details». Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
- ↑ «NASA — STS-51L». Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Spacefacts biography of Francis R. Scobee
- «"Мама сразу все поняла". Интервью с сыном погибшего астронавта» (ռուսերեն). 2019 թ․ ապրիլի 20. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 20-ին.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆրենսիս Ռիչարդ Սքոբի» հոդվածին։ |
| ||||||||||
- Մայիսի 19 ծնունդներ
- 1939 ծնունդներ
- ԱՄՆ-ում ծնվածներ
- Հունվարի 28 մահեր
- 1986 մահեր
- ԱՄՆ-ում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Տիեզերագնացներ
- Ամերիկացի աստղագնացներ
- Արլինգտոնի ազգային գերեզմանատանը թաղվածներ
- Արիզոնայի համալսարանի շրջանավարտներ
- ԱՄՆ-ի օդաչուներ
- ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերի սպաներ
- Ավիավթարից զոհվածներ
- ՆԱՍԱ
- Ամերիկացի ճարտարագետներ
- Աերոտիեզերական ճարտարագետներ
- 20-րդ դարի ամերիկացիներ
- Վաշինգտոն քաղաքում ծնվածներ