Ֆորտունատո Դեպերո
Ֆորտունատո Դեպերո իտալերեն՝ Fortunato Depero | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | մարտի 30, 1892[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Ֆոնդո, Տրենտո, Տրենտինո Ալտո Ադիջե, Իտալիա[4][5] |
Վախճանվել է | նոյեմբերի 29, 1960[2][6][7][…] (68 տարեկան) |
Մահվան վայր | Ռովերետո, Տրենտո, Տրենտինո Ալտո Ադիջե, Իտալիա[4][5] |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() |
Կրթություն | Royal Elizabethan School? |
Մասնագիտություն | նկարիչ, քանդակագործ, գրաֆիկական դիզայներ, գրող, լուսանկարիչ, հագուստ ձևագծող, դիզայներ, բանաստեղծ, վիզուալ արտիստ, գծանկարիչ, խեցեգործ, արվեստագետ և բեմանկարիչ |
Թեմաներ | Կերպարվեստ[10] և գրականություն[10] |
Ամուսին | Rosetta Amadori?[11] |
![]() |
Ֆորտունատո Դեպերո (իտալերեն՝ Fortunato Depero, մարտի 30, 1892[1][2][3][…], Ֆոնդո, Տրենտո, Տրենտինո Ալտո Ադիջե, Իտալիա[4][5] - նոյեմբերի 29, 1960[2][6][7][…], Ռովերետո, Տրենտո, Տրենտինո Ալտո Ադիջե, Իտալիա[4][5][12]), իտալացի ֆուտուրիստ նկարիչ, դիզայներ, քանդակագործ և բանաստեղծ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ֆորտունատո Դեպերոյի գեղարվեստական առաջին գործերը անդրադառնում են 1907 թվականին։ 1910 թվականին նա աշխատել է նկարիչ-ձևվորող Թուրինի տոնավաճառում, հետո քարագործ՝ Ռովերտոյում, որտեղ նրա ընտանիքն էր ապրում։ 1913 թվականին Դեպորոն տեղափոխվում է Հռոմ, որտեղ ծանոթանում է ֆուտուրիստներ Ջակոմո Բալայի և Ումբերտո Բոչոնիի հետ։ 1914 թվականին Բալայի հետ համատեղ փորձեր է անում տարբեր նյութերից քանդակներ ստեղծելով։ Բալայի հետ համատեղ 1915 թվականին հրապարակում է «Տիեզերքի ֆուտուրիստական վերակառուցում» (իտալերեն՝ «Riconstruzione futurista dell`Universo») մանիֆեստը, համաձայն որի ֆուտուրիստական աշխարհընկալումը այսուհետ պետք է վերաբերեր ոչ միայն արվեստին, այլև մարդկային գործունեության բոլոր ոլորտներին։ Իրագործելով այս պատվիրանը Դեպերոն բացահայտել է իր բազմանիստ տաղանդը, հանդես է եկել, որպես քանդակագործ, նկարիչ, դիզայներ, գծանկարիչ, գրող, գրքի և թատերական ձևավորող։ 1915 թվականին նա ընդունվել ֆուտուրիստական խմբակ։ 1919 թվականին Ռովերտոյում բացել է Ֆուտուրիզմի գեղարվեստական տուն, որտեղ արտադրում էին պատի գորգեր, վարագույրներ և կահույք։ 1920-ական թվականների սկզբին Դեպերոն փորցել է իր ուժերը առևտրային գովազդում, նախագծել է թատերական հագուստ, ձևավորել է ամսագրեր, զբաղվել ինտերիերի ձևավորմամբ, մասնակցել է բազմաթիվ ցուցահանդեսների։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Steven Heller, Georgette Ballance. Graphic Design History. 2001 (p. 153—160) (անգլ.)
- Sylvia Martin «Futurismus», Köln 2005. (գերմ.)
- Michael Bierut. «Looking closer III. Classic Writings on Graphic Design» 1999. (стр. 43—44) (անգլ.)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Fortunato Depero (նիդերլ.)
- ↑ 3,0 3,1 Delarge J. Le Delarge (ֆր.) — Paris: Gründ, Jean-Pierre Delarge, 2001. — ISBN 978-2-7000-3055-6
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 World Encyclopedia of Puppetry Arts, Encyclopédie Mondiale des Arts de la Marionnette, Enciclopedia Mundial de las Artes de la Marioneta
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Nicolini S. Dizionario Biografico degli Italiani (իտալ.) — 1991. — Vol. 39.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Coen E. Depero, Fortunato // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T022268
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
- ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
- ↑ RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 10,0 10,1 Czech National Authority Database
- ↑ SIUSA
- ↑ Hangar Design Group։ «Fortunato Depero»։ Peggy Guggenheim Collection։ Արխիվացված է օրիգինալից April 7, 2012-ին։ Վերցված է October 25, 2011
|
- Մարտի 30 ծնունդներ
- 1892 ծնունդներ
- Իտալիայում ծնվածներ
- Նոյեմբերի 29 մահեր
- 1960 մահեր
- Իտալիայում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նկարիչներ այբբենական կարգով
- Իտալացի քանդակագործներ
- Իտալացի նկարիչներ
- Իտալացի դիզայներներ
- Իտալացի գրաֆիկական դիզայներներ
- Իտալացի գրողներ
- Իտալացի բանաստեղծներ
- Իտալացի լուսանկարիչներ
- Իտալացի արվեստագետներ
- Իտալացի գրաֆիկներ
- Բանաստեղծներ այբբենական կարգով