Ֆլորա (նկար)
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Ռեմբրանդտ վան Ռեյն |
| տարի | 1654 |
| բարձրություն | 100 սանտիմետր |
| լայնություն | 91,8 սանտիմետր |
| ուղղություն | հոլանդական գեղանկարչության ոսկե շրջան |
| ժանր | դիցաբանական գեղանկարչություն և դիմապատկեր |
| նյութ | յուղաներկ և կտավ |
| գտնվում է | Մետրոպոլիտեն թանգարան[1] |
| հավաքածու | Մետրոպոլիտեն թանգարան |
| սեփականատեր | George Spencer, 2nd Earl Spencer?, John Spencer, 3rd Earl Spencer?, Frederick Spencer, 4th Earl Spencer?, John Spencer, 5th Earl Spencer?, Charles Spencer, 6th Earl Spencer?, Ջոզեֆ Դյուվին, Archer Milton Huntington?, Arabella Huntington? և Arabella Huntington? |
պատկերված են
| |
| կայք | |
«Ֆլորա» կամ «Հենդրիկիե Ստոֆելսը Ֆլորայի կերպարով», 1654 թվականին Ռեմբրանդտի վրձնած նկարներից։ Ներկայումս գտնվում է Մետրոպոլիտեն թանգարանի հավաքածուում, որտեղ հայտնվել է ամերիկյան արդյունաբերական գործիչ Քոլլիս Փոթթեր Հանթինգտոնի կտակի համաձայն, 1926 թվականին։
Կերպարի համար որպես բնորդ հավանաբար ծառայել է Հենդրիկիե Ստոֆելսը՝ Ռեմբրանդտի մոդելն ու կողակիցը։ Ավելի վաղ նկարիչը ստեղծել էր ծաղիկների, գարնան և վայրի մրգերի աստվածուհու՝ Ֆլորայի մի քանի պատկերներ, որտեղ նրա կերպարը մարմնավորում էր նկարչի կինը՝ Սասկիա վան Էյլեբյուրգը (1612-1642)։ Հերոսուհին՝ լայն սպիտակ վերնաշապկով, դեղին շրջազգեստով և գլխարկով, զարդարված բալի ճյուղերով, իր ձեռքի տակ ունի ծաղկաթերթեր, որոնք նա ցրում է իր աջ ձեռքով[2][3]։ Ռեմբրանդտի ավելի ուշ շրջանի «Ֆլորան» նկարված է մոտ 1654 թվականին՝ կնոջ մահից 12 տարի անց, բայց դիմագծերը հիշեցնում են Սասկիային[2]։
Ի տարբերություն ֆլամանդացի շատ նկարիչների` Ռեմբրանդտը երբեք չի ուղևորվել Իտալիա, այնուամենայնիվ, իտալացի վարպետների աշխատանքները նրա վրա էական ազդեցություն են ունեցել։ Այս պատկերում (մասնավորապես գարնան աստվածուհի Ֆլորայի կերպարում) արտացոլվում է 16-րդ դարի վենետիկյան վարպետ Տիցիանի ազդեցությունը [2]։ Այնուամենայնիվ, մռայլ երփնագիրն ու հատու վրձնահարվածները ճշգրիտ կերպով փոխանցում են Ռեմբրանդտի ոճը[2]։ Ֆլորայի պատկերը սերտորեն կապված է «Արկադիական հովիվներ» թեմայի հետ, որը լայն տարածում էր ստացել 1630-ականներին։ 1654 թվականի աշխատանքը կարելի է բնութագրել որպես այն պատկերի ավելի հասուն կրկնություն, որը Ռեմբրանդտին գրավեց Սասկիա վան Էյլեբյուրգի հետ իր ամուսնության ընթացքում, երբ նա ընդամենը քսան տարեկան էր («Սասկիան Ֆլորայի պատկերով»)[2]։
Վենետիկյան արվեստի ժառանգությունը այս նկարում իրականության տեսանկյունից արտացոլված է այնպես, ինչպես նկարչի վերաբերմունքը՝ աստվածուհու երևակայական կերպարի նկատմամբ։ Առասպելական կնոջ կերպարը ստեղծված է զգայական և հուզական անմիջականությամբ՝ փոխանցելով նկարչի սուբյեկտիվ փորձը[2]։ Ի տարբերություն Ֆլորայի՝ ռեմբրանդյան այլ պատկերների՝ մեխակը այս նկարում երևում է վարդերի փոխարեն։ Մյուս ծաղիկների նման մեխակը կարող էր լինել Ֆլորայի խորհրդանիշ, բայց միևնույն ժամանակ այն ունի հավելյալ խորհրդանշականություն։ Արվեստում և գրականության մեջ այն սիրո և ամուսնության խորհրդանիշ էր[2]։ Ֆլորայի այս պատկերում նաև արտացոլվում է վերածննդի ավանդույթը` պատկերելով գարնան հանդերձով աստվածուհուն, որը ծաղիկներ էր ցրում հագուստի ծայրերից[2]։
Ժամանակի ընթացքում նկարը մաշվել, մեծապես վնասվել է։ Դա հատկապես ակնհայտ է հերոսուհու կրծքի և թևքի վրա գտնվող հետքերից[2]։ Ֆոնի վրա ներկի շերտը բավականին բարակ է, որի մասին գրել է արվեստաբան քննադատ Բոդեն 1901 թվականին։ Վերավրձնված շերտը հեռացվել է 1970-ական թվականներին։ Պատի պատկերը,(ենթադրաբար ի սկզբանե ստեղծված տարբեր հյուսվածքներով և լուսավորող էֆեկտներով) այժմ դարձել է շատ մշուշոտ և մութ[2]։ Շապկի ծավալուն թևքերը ժամանակի ընթացքում կորցրել են օդեղենությունը և ներկերի մեծ մասը։ Նկարը զննելիս կարելի է պատկերացում կազմել, թե՛ ի սկզբանե վերնաշապիկի, փեշի և գոգնոցի ծավալների ու հոսող ձևերի, թե՛ մոդելի` ձեռքերով ստեղծված տարածական էֆեկտի մասին, որը ձգված էր դեպի հանդիսատեսը[2]։