Ֆաթիմա Մուստաֆինա

	Ֆաթիմա Մուստաֆինա
Կուսակցություն՝	ԽՄԿԿ
Կրթություն՝	Բաշկորտոստանի պետական համալսարան
Գիտական աստիճան՝	փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու
Ծննդյան օր	դեկտեմբերի 26, 1913
Ծննդավայր	Q18774464?, Nikolayevskiy Uyezd, Սամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանի օր	նոյեմբերի 2, 1998 (84 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ուֆա, Բաշկորտոստան, Ռուսաստան
Պարգևներ	և

Ֆաթիմա Խամիտովնա Մուստաֆինա (բաշկիրերեն՝ Мостафина Фатима Хәмит ҡыҙы, դեկտեմբերի 26, 1913(1913-12-26), Q18774464?, Nikolayevskiy Uyezd, Սամարայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - նոյեմբերի 2, 1998(1998-11-02), Ուֆա, Բաշկորտոստան, Ռուսաստան)), մանկավարժ, կուսակցական և պետական գործիչ, փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու, ՌԽՖՍՀ դպրոցի վաստակավոր ուսուցիչ, Բաշկիրական ՀԼԿԵՄ շրջկոմի Առաջին քարտուղար (1936-1944), Բաշկիրական ԽՄԿԿ մարզկոմի գիտության և կրթական հատատությունների բաժնի վարիչ (1951-1955), ԲԻԽՍՀ լուսավորության նախարար (1955-1971)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆաթիմա Մուստաֆինան ծնվել է 1913 թվականի դեկտեմբերի 26-ին Սամարայի գուբերնիայի Պուգաչովյակ ուեզդի Դինգիզբայ գյուղում (ներկայումս ՌԴ Սամարայի մարզի Բոլշեչեռնիգովի շրջան)։ Մանկության տարիներին տեսել է 1921-1922 թվականների Պովոլժիեի սովը։ ՖաթիմաՄուստաֆինայի հայրը` Համիդ Մուստաֆինը, ընտանիքը սովից փրկելու համար ջանք չի խնայել։ Սովամահությունից փրկելու համար նա որոշել է ընտանիքը Տաշքենդ տեղափոխել։ Սակայն ճանապարհին, գնացքի մեջ Ֆատիմայի հայրը վարակվել է տիֆով և շուտով մահացել է, այդպես էլ տեղ չհասնելով։ Ֆաթիմայի մայրը` Գազիզան, երեխաներին` Ֆատիմային և Անվարին փրկելու համար որբանոց է հանձնել։ Մի քանի տարի անց նա երեխաների հետ միասին վերադարձել է Բաշկիրիա, Ուֆա^[1]։ Այստեղ նրանց օգնել են Դավլետշինները, Հադիյան և Գուբայը, որոնք նրանց հայրենակիցներն էին և Ֆատիմային ու Անվարին օգնել են Վ. Ի. Լենինի անվան բաշկիրական հանրապետական գիշերօթիկ դպրոց ընդունվել։

Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1930 թվականին Ֆաթիմա Մուստաֆինան ընդունվել է Կ. Ա. Տիմիրյազևի անվան Բաշկորտոստանի պետական մանկավարժական համալսարան։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆաթիմա Մուստաֆինան համալսարանը ավարտելուց հետո աշխատել է ՀԼԿԵՄ համակարգում։ 1941 թվականին ընդունվել է ԽՄԿԿ շարքերը։ 1947 թվականին Ֆատիմա Համիդովնան ընդունվել է ՀԿԿ(բ) ԿԿ առնթեր Հասարակական գիտությունների Ակադեմիա։ 1950 թվականին փիլիսոփայական գիտությունների թեկնածու է դարձել։ 1951 թվականին նա վերադարձել է Ուֆա և աշխատանքի է անցել մարզկոմում որպես գիտության և ԲՈւհ-երի բաժնի ղեկավար։ 1953 թվականի հունիսին նա նշանակվել է դպրոցների բաժնի ղեկավար։

1955 թվականի փետրվարին Բաշկիրական ԻԽՍՀ Գերագույն Խորհրդի Նախագահության հրամանով Ֆաթիման Մուստաֆինան նշանակվեց հանրապետության Լուսավորության նախարար։ Նախարարի պաշտոնում նա բազմաթիվ կրթական բարեփոխումներ է կատարել։ Մասնավորապես, կադրերի խիստ պակասի պայմաններում շատ դպրոցներում սկսվեցին կառուցվել և բացվել մանկավարժական ուսումնարաններ Ուֆայում, Սալավատում, Սիբայում, Կուներտաուում և այլն։ 1967 թվականին ԲԻԽՍՀ մայրաքաղաքում կրկին բացվել է ԽՍՀՄ ԳԱ Բաշկիրական մասնաճյուղ և կառուցվել է նոր Բաշկիրական պետական մանկավարժական ինստիտուտ (Տիմիրյազևի անվան ԲՊՄՀ-ի, որը վերանվնվել է ԲՊՀ)։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լուսավորության նախարար աշխատելու ավելի քան 16 տարիների ընթացքում Ֆաթիմա Մուստաֆինան եղել է հանրապետության 1960-1970 թվականների դպրոցական բարեփոխումների հեղինակ։ Հանրապետության բարօրության համար կատարած աշխատանքի համար նա արժանացել է բազմաթիվ պարգևների, այդ թվում` ՌՍԽՍՀ դպրոցի վաստակավոր ուսուցչի կոչման, Լենինի շքանշանի, Աշխատանքային կարմիր դրոշի կրկնակի շքանշանի։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուֆայի № 20 դպրոցի Բաշկիրական գիմնազիան կրում է Ֆաթիմա Մուստաֆինայի անունը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ «Мостафина Фатима Хәмит ҡыҙы». Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Мустафина Фатима Хамидовна(չաշխատող հղում)
МУСТАФИНА Ф. X. Արխիվացված 2014-09-04 Wayback Machine
Мустафина Фатима Хамидовна(չաշխատող հղում)

[1] «Мостафина Фатима Хәмит ҡыҙы». Башҡорт энциклопедияһы — Өфө: «Башҡорт энциклопедияһы» ғилми-нәшриәт комплексы, 2013. — ISBN 978-5-88185-143-9.(չաշխատող հղում)

[1]