Փոլ Սորոս

Փոլ Սորոս;
Ծնվել է	հունիսի 5, 1926
Ծննդավայր	Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն
Մահացել է	հունիսի 15, 2013 (87 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Կրթություն	Նյու Յորքի համալսարանի պոլիտեխնիկական ինստիտուտ
Մասնագիտություն	նորարար, ֆինանսիստ և գյուտարար
Ամուսին	Daisy Soros?
Ծնողներ	հայր՝ Թիվադար Սորոս, մայր՝ Էլիզաբեթ Սորոս
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Հենրի Լորենս Գանտի շքանշան
Երեխաներ	Peter Soros?

Փոլ Սորոս (հունիսի 5, 1926(1926-06-05)^[1], Բուդապեշտ, Հունգարիայի Թագավորություն - հունիսի 15, 2013(2013-06-15)^[2]^[3], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[3]), հունգարական ծագումով ամերիկացի մեխանիկ-ճարտարագետ, գյուտարար, գործարար և բարերար։ Սորոսը հիմնել է Սորոս ընկերությունը, որը նախագծում և զարգացնում է զանգվածային բեռնափոխադրման և նավահանգստային սարքավորումներ^[5]^[6]։ Ներկայումս, Սորոսի ընկերությունը, գործում է աշխարհի իննսունմեկ երկրներում՝ 2013թ դրությամբ^[5]։ Փոլ Սորոսին հաճախ անվանում են «անտեսանելի Սորոս»^[6], գործարար և ֆինանսիստ՝ Ջորջ Սորոսի ավագ եղբայրն էր^[5]։

Վաղ մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սորոսը ծնվել է 1926 թվականի հունիսի 5-ին Հունգարիայի Բուդապեշտ քաղաքում ՝ իրավաբան և գրող Տիվադար Շվարցի և գործվածքների խանութի սեփականատիրոջ դուստր Էրժեբեթ Շուցի ընտանիքում^[6]։ Նրա հայրը գերեվարվել է ռուսների կողմից Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ և պահվել Սիբիրի ռազմագերիների ճամբարում։ Սորոսը նաև էսպերանտո, արհեստական լեզվի կրող էր^[6]։

Տիվադար Սորոսը ընտանիքի ազգանունը Շվարցից Սորոս է փոխել 1936 թվականին ՝ Եվրոպայում հակասեմիտիզմից եւ նացիզմի տարածումից խուսափելու համար^[5]^[6]։ Տիվադար Սորոսը կեղծել է փաստաթղթերը՝ ընտանիքին տալով կեղծանուններ, քանի որ գերմանացիները 1944 թվականին գրավել են Հունգարիան^[6]։ Մոտ մեկ տարի ընտանիքը փախավ ապահով տներ, մինչև խորհրդային ուժերը ներխուժեցին երկիր^[7]։ Այնուամենայնիվ, Սովետական ուժերը սխալմամբ կարծում էին, որ Փոլ Սորոսը հետախուզվող սպա է, և նրան ձերբակալեցին^[7]։ Նրան այլ բանտարկյալների հետ ուղարկեցին արևելք ՝ Խորհրդային Միություն։ Նրան հաջողվել է փախչել բանտարկյալների երթից ՝ սուզվելով կամրջի վրայով և թաքնվելով լքված ֆերմայում^[6]։ Այնուհետև նա ոտքով վերադարձավ Բուդապեշտ^[6]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլ Սորոսը վերապրեց պատերազմը և 1948 թվականին արտագաղթեց Միացյալ Նահանգներ^[5]։ Նա Մանհեթեն է ժամանել այն բանից հետո, երբ փախել է կոմունիստների վերահսկողության տակ գտնվող Հունգարիայից, Հունգարիայի օլիմպիական դահուկավազքի թիմի հետ Շվեյցարիայում կատարած ուղևորության ժամանակ^[7]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սորոսը Նյու Յորք է ժամանել շատ քիչ գումարով^[7]։ Նա ընդունվել է Բրուքլինի քոլեջ և պոլիտեխնիկական ինստիտուտ, որտեղ ստացել է մագիստրոսի կոչում, քանի որ չէր կարող իրեն թույլ տալ ավելի թանկ համալսարաններ^[7]։ Որպես ուսանող նա բնակվում էր Պրոսպեկտ պարկի մոտակայքում գտնվող էժան բնակարանում, բայց դժվարանում էր վճարել վարձավճարը և սնունդը^[7]։

Սորոսը հիմնել է Սորոս ընկերությունը, որը նախագծում և զարգացնում է զանգվածային բեռնափոխադրման և նավահանգստային սարքավորումներ^[5]։ Բրազիլիայի բազմազգ Շնաձուկ կորպորացիան օգտագործել է Սորոսի ընկերության կողմից ստեղծված նմուշները՝ Բրազիլիայում երկաթի հանքաքարի արդյունահանումը քառապատկելու և երկաթի հանքաքարի աշխարհում Ամենամեծ կորպորատիվ արտադրողը դառնալու համար^[6]։ Ներկայումս Սորոս ընկերությունը գործում է աշխարհի 91 երկրներում^[8]։

Մարդասիրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլ Սորոսը և նրա կինը ՝ Դեյզի Սորոսը, հիմնել են Փոլ և Դեյզի Սորոս կրթաթոշակներ նոր ամերիկացիների համար հիմնադրամը, որը ֆինանսավորում է ներգաղթյալների և ներգաղթյալների երեխաների բարձրագույն կրթությունը^[5]։ Ամեն տարի երեսուն ուսանող ստանում է մինչև 90,000 ԱՄՆ դոլարի կրթաթոշակ ՝ երկամյա ասպիրանտուրայի, ինչպես նաև կեցության և այլ ծախսերը հոգալու համար^[7]։ Կրթաթոշակառուները կարող են ուսումնասիրել ցանկացած առարկա, ինչպես ցանկացած ամերիկյան համալսարանում^[7]:Կրթաթոշակ ստանալու համար ուսանողները պետք է դրսևորեն եզակի «գաղափար կամ տաղանդ», երկարաժամկետ ջանքերի շնորհիվ ինչ-որ կոնկրետ բան իրականացնեն և ներգրավված լինեն կառավարության կամ այլ կազմակերպության հետ, որը նվիրված է ԱՄՆ Իրավունքների օրինագծի իդեալներին^[7]։

Փոլ և Դեյզի Սորոսը հիմնել են Փոլ և Դեյզի Սորոսի կրթաթոշակը 1998 թվականին ՝ հավաքելով 50 միլիոն դոլար^[7]։ Մինչև 2010 թվականը նրանք ավելի քան 30 միլիոն դոլար են հատկացրել գրեթե 400 ուսանողներ^[7]։ 2010 թվականին նրանք լրացուցիչ 25 միլիոն դոլար են հատկացրել այս կրթաթոշակի համաՐ^[7]։ Փոլ Սորոսը կրթաթոշակի նախագահն էր, իսկ նրա որդին ՝ Ջեֆրի Սորոսը, նախագահ դարձավ 2010 թվականին^[7]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փոլ Սորոսը և Դեյզի Շլենգերը ծանոթացել են 1950 թվականին Նյու Յորքում, երբ երկուսն էլ քոլեջի ուսանողներ էին և ապրում էին Միջազգային տուն հյուրանոցում։ Նրանք սկսել են հանդիպել և ամուսնացել 1951 թվականին։ Նրանք ունեցան չորս երեխա ՝ Փիթերը, Սթիվեն Փոլը, Լինդան և Ջեֆրին։ Եվ Փիթերը, և Ջեֆրին Փոլ և Դեյզի Սորոսի կրթաթոշակային ծրագրի խորհրդի կազմում են, Ջեֆրին նրա նախագահն է։ Սթիվեն Փոլը և Լինդան մահացել են վաղ մանկության դժբախտ պատահարներից։

Սորոսը մահացել է Մանհեթենի Վերին Իսթ Սայդում գտնվող Հինգերորդ պողոտայի իր տանը 2013 թվականի հունիսի 15-ին, 87 տարեկան հասակում^[5]^[6]։ Իր հետագա կյանքի ընթացքում նա տառապել է Պարկինսոնի հիվանդությամբ, շաքարախտով, ծնոտի քաղցկեղով և լեզվի քաղցկեղով^[7]։ Սորոսին մնաց նրա կինը ՝ Դեյզի Սորոսը (ծնված Շլենգեր), որը, ինչպես իր ամուսինը, հունգարացի հրեա ներգաղթյալ էր^[9]^[10]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 https://webb-site.com/dbpub/natperson.asp?p=13289215
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887324688404578547952543960478
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 https://www.nytimes.com/2013/06/16/business/paul-soros-shipping-innovator-dies-at-87.html?pagewanted=all&_r=0
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Lundy D. R. The Peerage
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 «Paul Soros, Innovator in Shipping Design, Dies». Wall Street Journal. Associated Press. 2013 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.
↑ ^6,00 ^6,01 ^6,02 ^6,03 ^6,04 ^6,05 ^6,06 ^6,07 ^6,08 ^6,09 Hershey Jr., Robert D. (2013 թ․ հունիսի 15). «Paul Soros, Shipping Innovator, Dies at 87». New York Times. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.
↑ ^7,00 ^7,01 ^7,02 ^7,03 ^7,04 ^7,05 ^7,06 ^7,07 ^7,08 ^7,09 ^7,10 ^7,11 ^7,12 ^7,13 Strasburg, Jenny (2010 թ․ հունիսի 30). «Endowment Gets $25 Million Boost». Wall Street Journal. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.
↑ «Shipping magnate Paul Soros dies in NYC at 87». usatoday.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 11-ին.
↑ Burgenland: "Daisy Soros: Rückkehr nach 76 Jahren" retrieved July 10, 2013
↑ "Visionary Engineer Master Pom Builder Philanthropist: Paul Soros" Արխիվացված 2016-02-08 Wayback Machine retrieved July 10, 2013

[_cd53cb1ebe2fa4b3-1] 1,0 ^1,1 https://webb-site.com/dbpub/natperson.asp?p=13289215

[_6be8640efb3bcc05-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 https://www.wsj.com/articles/SB10001424127887324688404578547952543960478

[_406c67e46955d4ab-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 https://www.nytimes.com/2013/06/16/business/paul-soros-shipping-innovator-dies-at-87.html?pagewanted=all&_r=0

[_bbd52acd08ef4fd8-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Lundy D. R. The Peerage

[wsj-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 ^5,6 ^5,7 «Paul Soros, Innovator in Shipping Design, Dies». Wall Street Journal. Associated Press. 2013 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.

[nytimes-6] 6,00 ^6,01 ^6,02 ^6,03 ^6,04 ^6,05 ^6,06 ^6,07 ^6,08 ^6,09 Hershey Jr., Robert D. (2013 թ․ հունիսի 15). «Paul Soros, Shipping Innovator, Dies at 87». New York Times. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.

[wsj2-7] 7,00 ^7,01 ^7,02 ^7,03 ^7,04 ^7,05 ^7,06 ^7,07 ^7,08 ^7,09 ^7,10 ^7,11 ^7,12 ^7,13 Strasburg, Jenny (2010 թ․ հունիսի 30). «Endowment Gets $25 Million Boost». Wall Street Journal. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.

[8] «Shipping magnate Paul Soros dies in NYC at 87». usatoday.com. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 11-ին.

[9] Burgenland: "Daisy Soros: Rückkehr nach 76 Jahren" retrieved July 10, 2013

[10] "Visionary Engineer Master Pom Builder Philanthropist: Paul Soros" Արխիվացված 2016-02-08 Wayback Machine retrieved July 10, 2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]