Վլադիմիր Ֆավորսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վլադիմիր Ֆավորսկի
Ի ծնեВладимир Фаворский
Ծնվել էմարտի 2 (14), 1886[1]
ԾննդավայրՄոսկվա, Ռուսական կայսրություն[2]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 29, 1964(1964-12-29)[2][3][4] (78 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[2]
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն,  Խորհրդային Ռուսաստան և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունՄոսկվայի պետական համալսարան
Մասնագիտությունփորագրիչ, նկարիչ, գծանկարիչ, դիմանկարիչ, փորագրիչ, արվեստագետ, բեմանկարիչ, մանկավարժ, համալսարանի դասախոս, քանդակագործ և նկարազարդող
Ժանրփայտափորագրում, գրքային գրաֆիկա, բեմանկարչություն և դիմապատկեր
ԱշակերտներMichaś Filipovič?, Պյոտր Մալցև, Սեմյոն Լազեբա, Q26244588?, Moysey Mutzelmacher?, Նինա Վասիլենկո, Էմմա Հուրվիչ, Q114762927?, Q114785052?, Վալենտին Ստուպին, Alexei Ivanovich Usachov? և Վիկտոր Իվանով (նկարիչ)
Պարգևներ
4-րդ աստիճանի Գեորգիևյան խաչ
ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ և Լենինյան մրցանակ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն
 Vladimir Andreevich Favorsky Վիքիպահեստում

Վլադիմիր Անդրեևիչ Ֆավորսկի (ռուս.՝ Владимир Андреевич Фаворский, մարտի 15 (մարտի 2), 1886, Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 29, 1964, Մոսկվա, ԽՍՀՄ), ռուս նկարիչ, ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1963), ՍՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ (1962)։

Կենսագրություն և աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1903-1905 թթ. սովորել է Մոսկվայի Կ․ Ֆ․ Յուոնի ստուդիայում, ապա 1906-1907 թթ. Մյունխենի Շ․ Հոլոշիի դպրոցում, իսկ 1907-1913 թթ. Մոսկվայի համալսարանի արվեստաբանության բաժնում։

Եղել է «Չետիրե իսկուսստվա» ընկերության անդամ։ 1907 թվականից աշխատել է հիմնականում փայտագրության տեխնիկայով։ Մշակել է գրքի ձևավորման կուռ տեսություն։ 1930-ական թթ․ կեսերից Ֆավորսկին հաճախ է կիրառել սպիտակ նրբագծեր, որոնք գործուն կերպով են պատկերում լույսը, շարժումը, հերոսների հոգեբանական բնութագիրը (Շեքսպիրի «Սոնետներ»-ի (1946 թ. հրատ. ձևավորումը, «Ասք Իգորի արշավանքի մասին» (1954 թ. հրատ), Պուշկինի «Բորիս Գոդունով»-ի (1955, հրատ 1956) և «Փոքր ողբերգություններ»-ի (հրատ․ 1961) պատկերազարդումները, երեքի համար՝ լենինյան մրցանակ, 1962)։

Շատ է աշխատել հաստոցային փայտագրության ասպարեզում («Հոկտեմբեր, 1917», 1928), ստեղծել նաև դիմանկարներ («Ֆ․ Դոստոևսկի», 1929, «Ռուս մեծ զորավարներ» շարքը, 1945-1947), մատենանիշեր, հրատարակչանշաններ։ 1942 թվականից դիմել է նաև լինոփորագրությանը՝ վեր հանելով նրա դեկորատիվ և հրապարակախոսական հնարավորությունները («Հանուն խաղաղության», 1959)։

Վլադիմիր Ֆավորսկին ստեղծել է զուսպ, պլաստիկորեն հստակ ու ներդաշնակ մատիտանկարի յուրահատուկ ոճ, («կրկնակ դիմանկարների» շարքը, 1938-1961)։ Մոնումենտալ արվեստի բնագավառում ձգտել է ճարտարապետյան և գեղանկարչության համադրության։ Ստեղծագործել է նաև բեմանկարչության ասպարեզում (Շեքսպիրի «Տասներկուերորդ գիշեր», ՄԳԱԹ-2, 1934 և այլն)։ Մեծ է նրա ստեղծագործության ազդեցությունը սովետական արվեստի, հատկապես գրաֆիկայի ասպարեզում։

Եղել է Մոսկվայի Վխուտեմաս-Վիսստեինի (1920-1930), Պոլիգրաֆիկական ինստիտուտի (1930-1934), Կերպարվեստի ինստիտուտի (1934-1938), Կիրառական և դեկորատիվ արվեստի ինստիտուտ (1942-1948) պրոֆեսոր։

Աշակերտներից են՝ Ա․ Դ․ Գոնչարովը, Ա․ Ա․ Դեյնեկան, Ցու․ Ի․ Պիմենովը, Մ․ Ի․ Պիկովը։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • «Лекции по теории композиции» (1921 - 22),
  • «Шрифт, его типы и связь иллюстрации со шрифтом» (1925),
  • «Организация стены росписью» (1929)
  • «Об искусстве, о книге, о гравюре», М., 1986;
  • «Рассказы художника-гравера», М., 1976;
  • «О художнике, о творчестве, о книге», М., 1966.
  • «Литературно-теоретическое наследие», М., 1988.

Հրապարակումներ Վ. Ֆավորսկու մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Халаминский Ю. Владимир Андреевич Фаворский / Редактор Т. А. Савицкая - М.։ Искусство, 1964.
  • Фаворский В. А. Рассказы художника-гравера. - М.։ Детгиз, 1965.
  • Фаворский В. А. О рисунке, о композиции. - Фрунзе։ Кыргызстан, 1966.
  • Vladimir Favorsky. Progress Pablishers. Moscow. 1967.
  • Фаворский В. А. О художнике, о творчестве, о книге. - М.։ Молодая гвардия, 1966. Составитель Е. С. Левитин
  • Книга о Владимире Фаворском / Составитель Ю. А. Молок. - М.։ Искусство, 1967.
  • Фаворский В. А. Рассказы художника-гравера. - М.։ Детская литература, 1976.
  • Климов Р. Заметки о Фаворском, в сборниках։ Советское искусствознание (74, М., 1975 и 75, М., 1976)
  • Голицын С. М. Слово о мудром мастере. Повесть / Оформление В. Федяевской. Макет иллюстраций Е. Мордковича. - М.։ Детская литература, 1977.
  • Розанова M. Пространство книги — Синтаксис. Публицистика, критика, полемика. № 6. Париж. 1980. С. 140 Արխիվացված 2007-10-30 Wayback Machine
  • Фаворский В. А. Об искусстве, о книге, о гравюре / Составитель Е. С. Левитин. - М.։ Книга, 1986.
  • Фаворский в театре / Составитель и автор вступительной статьи Г. И. Морозова - М.։ Союз театральных деятелей РСФСР. 1988
  • Фаворский В. А. Литературно-теоретическое наследие / Составители Е. Б. Мурина, Д. Д. Чебанов; Вступительная статья։ Г. К. Вагнер. Владимир Андреевич Фаворский - теоретик искусства. - М.։ Советский художник, 1988. - ISBN 5-269-00094-6.
  • Фаворский В. А. Воспоминания современников. Письма художника. Стенограммы выступлений. - М.։ Книга, 1991.
  • Чегодаева М. Владимир Андреевич Фаворский / Совет по изучению и охране культурного и природного наследия при Президиуме Российской Академии Наук; Институт научной информации по общественным наукам РАН; Государственный институт искусствоведения. - М.։ ГЕОС, 2004. - 68 с. - (Природное и культурное наследие Москвы). - ISBN 5-89118-399-4.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վլադիմիր Ֆավորսկի» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։