Jump to content

ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (ռուս.՝ Народный художник СССР), ԽՍՀՄ պատվավոր կոչում, որը հաստատվել է 1943 թվականի հուլիսի 16-ին, ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից[1]` «խորհրդային կերպարվեստի ամենանշանավոր գործիչների համար, որոնք հատուկ վաստակ ունեն գեղանկարչության, քանդակագործության, գրաֆիկայի, դեկորատիվ և կիրառական արվեստի զարգացման գործում»։ Շնորհվել է ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի նախագահության կողմից։

Կոչման նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» պատվավոր կոչումը շնորհվում է խորհրդային արվեստի առավել նշանավոր գործիչներին, որոնք հատուկ վաստակ ունեն գեղանկարչության, քանդակագործության, գրաֆիկայի, մոնումենտալ, դեկորատիվ-կիրառական, թատերական, կինոդեկորատիվ արվեստի, երիտասարդ նկարիչների կրթության հարցերում։
  2. «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» պատվավոր կոչումը շնորհում է ԽՍՀՄ մշակույթի նախարարությունը, ԽՍՀՄ կինոմատոգրաֆիայի պետական կոմիտեն, ԽՍՀՄ նկարիչների միությունը, ԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների միությունը։
  3. «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» պատվավոր կոչմամբ պարգևատրված անձանց շնորհվում է ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի նախագահության պատվոգիր, կրծքանշան և դրա հավաստագիր։
  4. «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» կրծքանշանը կախվում է կրծքավանդակի աջ կողմում, և եթե այն կրող անձն ունի ԽՍՀՄ շքանշաններ, դրանք կախվում են այս կրծքանշանի տակ։

Կրծքանշանի նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» կրծքանշանը պատրաստված է ոսկեզօծ ոսկեպղնձից, քառանկյունաձև է` զարդատախտակի տեսքով, 22.5 x 23.5 մմ չափերով։ Կրծքանշանի կենտրոնական մասում տեղադրված է «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» գրությունը, դրա տակ` մանգաղի և մուրճի ռելիեֆի պատկերը։ Նշանը երիզապատված չէ։ Բոլոր պատկերները և գրությունները ուռուցիկ են։ Կրծքանշանը ունկի և օղակի օգնությամբ միանում է 18 x 21 մմ չափերով ոսկեզօծ ուղղանկյուն բռնակին։ Բռնակի հիմքում դրված է դափնու ճյուղերի պատկեր։ Վերին հատվածը ծածկված է մուարե ժապավենով։ Մեդալի հետևի մասում կա քորոց` նշանը հագուստիին ամրացնելու համար։

Պատվավոր կոչման պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1943 թվականի հուլիսի 26-ին «ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ» պատվավոր կոչման առաջինն արժանացել են չորս հոգի` գեղանկարիչներ Ալեքսանդր Գերասիմովը և Բորիս Իոգանսոնը, քանդակագործներ Սերգեյ Մերկուրովը և Վերա Մուխինան։

«ԽՍՀՄ ժողովրդակն նկարիչ» պատվավոր շքանշանի վերջին շքանշանակիրն էր Ռեպինի անվան գեղարվեստի, ճարտարապետության և քանդակագործության ինստիտուտի պրոֆեսոր Պյոտր Ֆոմինը, որը կոչմանն արժանացել է 1991 թվականի դեկտեմբերի 20-ին, խորհրդային արվեստի զարգացման գործում մեծ վաստակի համար։

Պատվավոր կոչումը շնորհվել է ընդհանուր առմամբ 159 մարդու։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Ведомости ВС СССР, 1943 г., № 28.

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Колесников Г. А., Рожков А. М. Ордена и медали СССР. — Мн.: Народная асвета, 1986. — С. 99—100.