Ալեքսանդր Գերասիմով (նկարիչ)
Ալեքսանդր Գերասիմով ռուս.՝ Александр Михайлович Герасимов | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | օգոստոսի 12, 1881[1] |
| Ծննդավայր | Միչուրինսկ, Տամբովի նահանգ, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | հուլիսի 23, 1963[2][3][1] (81 տարեկանում) |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2] |
| Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն Խորհրդային Ռուսաստան .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան |
| Մասնագիտություն | նկարիչ |
| Ժանր | դիմապատկեր, բնանկար և նատյուրմորտ |
| Պարգևներ | Ստալինյան մրցանակ Լենինի շքանշան Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան «Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ Անձնվեր աշխատանքի համար» մեդալ ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ և ՌԽՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ նկարիչների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ |
| Aleksandr Gerasimov Վիքիպահեստում | |
Ալեքսանդր Գերասիմով (ռուս.՝ Алекса́ндр Миха́йлович Гера́симов, օգոստոսի 12, 1881[1], Միչուրինսկ, Տամբովի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հուլիսի 23, 1963[2][3][1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[2][4]), խորհրդային ռուս նկարիչ, ճարտարապետ, արվեստի տեսաբան, մանկավարժ, պրոֆեսոր: Արվեստագիտության դոկտոր (1951 թ.), ԽՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի առաջին նախագահ (1947-1957 թթ.): ԽՍՀՄ ԳԱ ակադեմիկոս (1947 թ.): ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1943 թ.): Ստալինյան մրցանակի քառակի դափնեկիր (1941, 1943, 1946, 1949 թթ.): ԽՄԿԿ անդամ (1950 թ.):
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
.jpg)
Ալեքսանդր Գերասիմովը ծնվել է 1881 թվականի հուլիսի 19 (31)-ին Կոզլովոյում (ներկայումս Միչուրինսկ , Տամբովի մարզ) առևտրականի ընտանիքում: 1903-1915 թվականներին սովորել է Մոսկվայի գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարանում` Կ. Կոնստանտին Կորովինի, Աբրամ Արխիպովի և Վալենտին Սերովի մոտ: 1915 թվականին զորակոչվել է բանակ և մինչև 1917 թվականը գտնվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի ռազմաճակատներում: Որպես ապաշարային զինվոր` ծառայել է հարավային (գալիցինյան) ռազմաճակատում սանիտարական գնացքում: Զորացրվելուց հետո 1918-1925 թվականներին ապրել և աշխատել է Կոզլովում: 1925 թվականին փոխադրվել է Մոսկվա, ընդունվել է ՀՌՆԱ, դասավանդել է 1905 թվականի հիշատակի ուսումնարանում: 1934 թվականի ամռանը երեք ամսով ստեղծագործական գործուղման է մեկնել Գերմանիա, Ֆրանսիա, Իտալիա և Թուրքիա: 1939-1954 թվականներին եղել է ԽՍՀՄ նկարիչների միության կազմկոմիտեի նախագահը: 1943 թվականին իր անձնական խնայողությունները 50 000 ռուբլու չափով փոխանցել է պաշտպանության ֆոնդին: Եղել է 1943 թվականի հուլիսի 26-ին հիմնադրված «ԽՍՀՄ Ժողովրդական նկարիչ» պատվավոր կոչման առաջին ասպետներից մեկը, նկարիչ Բորիս Իոգանսոնի, ճարտարապետ Սերգեյ Մերկուրովի և Վերա Մուխինայի հետ մեկտեղ: 1947 թվականից ԽՍՀՄ Գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ, 1947-1957 թվականներին` առաջին նախագահ: 1951 թվականին դարձել է արվեստագիտության դոկտոր: 1930-1950-ական թվականների խոշորագույն խորհրդային նկարիչներից մեկն է եղել: Երիտասարդ տարիներին տարվելով իմպրեսիոնիզմով` 1920-ական թվականներից սկսում է նկարել սոցիալիստական ռեալիզմի ժանրով: Գերասիմովի կտավները աչքի են ընկնում վառ և հագեցած գույներով և հաճախ նվիրված են խորհրդային և կուսակցական պատմությանը: Եղել է Իոսիֆ Ստալինի սիրելի նկարիչը: Նրա դիմանկարները Գերասիմովի աշխատանքներն են և առաջնորդի կենդանության օրոք համարվում էին վավերական: Ընկերակցել է Կլիմենտ Վորոշիլովին, որը հյուր էր լինում Գերասիմովին Միչուրինսկում: Գերասիմովը նկարել է Վորոշիլովի բազմաթիվ դիմանկարներ:
Եղել է նաև գրքերի պատկերազարդող (Ն. Վ. Գոգոլի «Տարաս Բուլբա»). 1949 թվականի մայիսին «Օգոնյոկ» ամսագիրը տպագրել է արևմտյան խոշորագույն մոդեռնիստների կտավների և քանդակների նկարներ, այդ թվում Սալվադոր Դալիի, Գեղարվեստի ակադեմիայի նախագահ Ալեքսանդր Գերասիմովի մեկնաբանություններով: Վերջինս տեղեկացնում էր, որ առաջատար բուրժուական գեղանկարիչների կտավներում արտացոլված են «մարտնչող իմպերիալիզմի գաղափարները, նրա ռասայական ատելությամբ, համաշխարհային տիրապետության ծարավով, կոսմոպոլիտիզմով, կենդանաբանական մարդատյացությամբ, մշակույթի, գիտության և չկեղծված ռեալիստական արվեստի ժխտմամբ»:
Նիկիտա Խրուշչովի իշխանության տարիներին Գերասիմովն աստիճանաբար զրկվեց բոլոր պաշտոններից, իսկ նկարչի կտավները դուրս մղվեցին թանգարանային ցուցադրություններից[5]:
Մահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ալեքսանդր Գերասիմովը մահացել է 1963 թվականի հուլիսի 23-ին: Թաղված է Մոսկվայի Նովոդևիչյան գերեզմանատանը (հատված № 8):
Պարգևներ, մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՌՍՖՍՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1936 թ.)
- ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1943 թ.)
- Առաջին աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1941 թ.) «Ի. Վ. Ստալինը և Կ. Ե. Վորոշիլովը Կրեմլում» կտավի համար
- Առաջին աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1943 թ.) «Հիմն Հոկտեմբերին» կտավի համար, 100 000 ռուբլի փոխանցվել է «Իվան Միչուրին» տանկի պատրաստմանը
- Առաջին աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1946 թ.)` չորս լավագույն խորհրդային նկարիչների` Ի. Ն. Պավլովի, Վ. Ն. Բակշեևի, Վ. Կ. Բյալինիցկի -Բիրուլի, Վ. Ն. Մեշկովի խմբակային դիմանկարի համար
- Երկրորդ աստիճանի Ստալինյան մրցանակ (1949 թ.) ` «Ի. Վ. Ստալինը Ա. Ա. Ժդանովի դագաղի մոտ» կտավի համար
- Լենինի շքանշան
- Կարմիր Դրոշի շքանշան (1961 թ.)
- Մեդալներ
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Лобанов В. М. А. М. Герасимов. - М.; Л.: Искусство, 1943. - 112 с. - 3000 экз.
- Герасимов А. М. Жизнь художника. - М.: Изд-во Акад. художеств СССР, 1963. - 230 с. - 16 300 экз.
- Сокольников М. П. А. М. Герасимов. Жизнь и творчество. - М.: Искусство, 1954. - 239 с. - 10 000 экз.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 SNAC — 2010.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Герасимов Александр Михайлович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Alexander Michailovich Gerasimov
- ↑ Александр Михайлович Герасимов / ред. В. П. Кузнецова. — М.: Советский художник, 1958. — С. 14, [4] с.. — ил., репродукции с.
- ↑ «Веласкес при вожде: В Москве открылась выставка любимого художника Сталина. Репортаж Ильи Азара — Meduza» (ru-RU)։ Meduza։ Վերցված է 2016-02-18
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| ||||||
- Օգոստոսի 12 ծնունդներ
- 1881 ծնունդներ
- Հուլիսի 23 մահեր
- 1963 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Ստալինյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչներ
- ՌԽՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նկարիչներ այբբենական կարգով
- Ռուս նկարիչներ
- Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ
- Նովոդևիչյան գերեզմանատանը թաղվածներ
