Վիստավիշտե

Վիստավիշտե; չեխ․՝ výstaviště
Տեսակ	կոնֆերանսների կենտրոն, շինությունների համալիր և միջոցառման անցկացման վայր
Երկիր	Չեխիա
Տեղագրություն	Բուբենեչ և Պրահա 7
Փողոց	Վիստավիշտե փողոց
Ճարտարապետական ոճ	մոդեռն
Սպասարկող	Výstaviště Praha?
Ժառանգության կարգավիճակ	Չեխիայի մշակույթի հուշարձան
Պաշտոնական կայք

Վիստավիշտե (չեխ․՝ Výstaviště), պատմական ցուցահանդեսային համալիր Պրահայում, որը կառուցվել է 1891 թվականին։ Համալիրը գտնվում է մետրոյի «Նադրաժի Գոլեշովիցե» կայարանի մոտ (գիծ C), Ստրոմովկա զբոսայգուց, Պրահայի աստղացուցարանից, Լունա-պարկից և «Տիպսպորտ Արենայից» քիչ հեռու։ Համալիրի հիմնական շենքը Արդյունաբերական պալատն է, բացի այդ, համալիրը ներառում է Կրժիժիկովյան շատրվանները, Ազգային թանգարանի Լապիդարիումը (վիմագիր արձանագրությունների ցուցադրություն), World of the Oceans օվկիանարիումը, «Գոյա մյուզիք հոլ» թատրոնի բրգաձև շենքը, ինչպես նաև Չեխիայում խոշորագույն գեղանկարը՝ «Լիպանի ճակատամարտ» համայնապատկերը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համալիրը կառուցվել է 1891 թվականի հոբելյանական համաշխարհային ցուցահանդեսի համար` Ֆրեդերիկ Մյունցբերգերի և Ֆրանսիս Մյունխհաուզենի նախագծով^[2]։ Նախագծի հեղինակները հատուկ ուշադրություն են դարձրել այն փաստին, որ Արդյունաբերական պալատի շենքն ամբողջությամբ կառուցված է չեխական երկաթից^[3]։ Ցուցահանդեսի ընթացքում (մայիսի 15-ից հոկտեմբերի 18-ը) Վիստավիշտեն այցելել է շուրջ 2,5 միլիոն մարդ։

Համալիրի տարածքը 36 հա է^[4]։ Չեխոսլովակիայի տարիներին Արդյունաբերական պալատում տեղակայված էր Համագումարների պալատը, իսկ ամբողջ համալիրը կոչվում էր «Յուլիուս Ֆուչիկի անվան մշակույթի և հանգստի զբոսայգի»^[5]։

Համալիրի կարևոր տեսարժան վայրը՝ Կրժիժիկովյան «երգող» շատրվանները, երկար ժամանակ չեն գործել, բայց վերականգնվել են 1990-ական թվականներին։ 2005 թվականին դրանք կրկին փակվեցին, իսկ 2015 թվականին, վերականգնումից հետո, կրկին բացվեցին այցելուների համար^[6]։

2015 թվականի հունվարի 1-ից համալիրն անցել է քաղաքային ընկերության կառավարման տակ, որի խնդիրն է վերակենդանացնել և վերականգնել համալիրը։ Վիստավիշտեում ցուցահանդեսների հիմնական կազմակերպիչը Incheba Praha մասնավոր ընկերությունն է^[7]։

Հրդեհներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիստավիշտեն այրվել է երեք անգամ.

1991 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, էլեկտրական սարքավորումների հետ անզգույշ վարվելու հետևանքով, ամբողջությամբ այրվել է Բրյուսելյան տաղավարը։
2005 թվականի նոյեմբերի 12-ին ամբողջությամբ այրվել է «Գլոբուս» թատրոնը՝ Լոնդոնյան համանուն թատրոնի փայտե կրկնօրինակը, որը կառուցվել էր նրանից վեց տարի վաղ։
2008 թվականի հոկտեմբերի 16-ին էլեկտրական սալիկի հետ անզգույշ վարվելու հետևանքով առաջացած հրդեհն ամբողջությամբ ոչնչացրել է Արդյունաբերական պալատի ձախ թևը^[8]։