Վեստերոս
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| շվեդերեն՝ Västerås[1] | ||
 | ||
| Երկիր |  Շվեդիա | |
| Մակերես | 5043±0,5 հեկտար | |
| ԲԾՄ | 17±1 մետր | |
| Բնակչություն | ▲128 534 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2020)[2] | |
| Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | |
| Հեռախոսային կոդ | 021 | |
| Փոստային ինդեքսներ | 72X XX | |
| Պաշտոնական կայք | vasteras.se(շվեդ.) | |
| ||
Վեստերոս (շվեդերեն՝ Västerås), քաղաք Շվեդիայում[3][4][5], Վեստմանլանդ լենի և համանուն կոմունայի վարչական կենտրոնը։
Տեղակայված է Մելարեն լճի ափին՝ Սվարտոն գետի գետաբերանի մոտ։
Մինչև 1271 թվականը կոչվել է Արոս («գետաբերան»), ինչից հետո վերանվանվել է Վեստրա Արոս (Արևմտյան Արոս), իսկ ավելի ուշ՝ Վեստերոս[6]։
Բնակչությունը, 2010 թվականի տվյալներով, կազմել է 110 հազար մարդ, իսկ կոմունայի բնակչությունը՝ ավելի քան 140 հազար մարդ։
Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ Կյոպպենի կլիմաների դասակարգման՝ Վեստերոսում տիրում է խոնավ ցամաքային կլիմա, որը սահմանակից է օվկիանոսային կլիմայի հետ, ցուրտ ձմեռներով և տաք ամառներով։
| Վեստերոսի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °C (°F) | 10.2 (50.4) |
11.3 (52.3) |
19.4 (66.9) |
25.9 (78.6) |
29.0 (84.2) |
33.6 (92.5) |
36.0 (96.8) |
35.2 (95.4) |
27.8 (82) |
20.5 (68.9) |
13.8 (56.8) |
12.1 (53.8) |
36 (96.8) |
| Միջին բարձր °C (°F) | −0.3 (31.5) |
0.2 (32.4) |
4.5 (40.1) |
11.6 (52.9) |
16.8 (62.2) |
20.1 (68.2) |
23.2 (73.8) |
21.3 (70.3) |
16.7 (62.1) |
10.0 (50) |
5.1 (41.2) |
1.8 (35.2) |
10.92 (51.66) |
| Միջին օրական °C (°F) | −2.8 (27) |
−2.6 (27.3) |
0.6 (33.1) |
6.5 (43.7) |
11.6 (52.9) |
15.2 (59.4) |
18.4 (65.1) |
17.0 (62.6) |
12.8 (55) |
6.9 (44.4) |
2.9 (37.2) |
−0.5 (31.1) |
7.17 (44.9) |
| Միջին ցածր °C (°F) | −5.2 (22.6) |
−5.3 (22.5) |
−3.3 (26.1) |
1.3 (34.3) |
6.3 (43.3) |
10.3 (50.5) |
13.5 (56.3) |
12.6 (54.7) |
8.8 (47.8) |
3.8 (38.8) |
0.6 (33.1) |
−2.8 (27) |
3.38 (38.08) |
| Ռեկորդային ցածր °C (°F) | −31.0 (−23.8) |
−31.8 (−25.2) |
−27.3 (−17.1) |
−19.8 (−3.6) |
−6.0 (21.2) |
−1.4 (29.5) |
2.0 (35.6) |
0.5 (32.9) |
−7.0 (19.4) |
−12.0 (10.4) |
−19.0 (−2.2) |
−27.0 (−16.6) |
−31.8 (−25.2) |
| Տեղումներ մմ (դյույմ) | 45.2 (1.78) |
35.2 (1.386) |
26.5 (1.043) |
31.9 (1.256) |
44.5 (1.752) |
67.9 (2.673) |
71.2 (2.803) |
80.1 (3.154) |
44.5 (1.752) |
56.6 (2.228) |
55.7 (2.193) |
49.5 (1.949) |
608.8 (23.969) |
| աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}} | |||||||||||||
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքը հանդիսանում է լենի արդյունաբերական կենտրոնը։ Խոշորագույն արդյունաբերական ձեռնարկություններն են՝ ABB, Bombardier, Westinghouse Atom, Team, ICO Handlarnas։
Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քաղաքում են գտնվում Հաակոնպլան և ԱԲԲ Արենա մարզադաշտերը։
«Վեստերոս» թիմը ռեկորդակիր է Շվեդիայի գնդակով հոկեյի առաջնություններում հաղթանակների քանակով։
Հայտնի անձինք և բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լարս Գուստաֆսոն - շվեդ գրող և փիլիսոփա
- Մարիա Լանգ - գրող
- Մարկուս Օսկարսոն - մարզիկ, 2004 թվականի օլիմպիական չեմպիոն (բայդարկաներով լող զույգով)[7]
- Ստեֆան Էրիկսոն - Շվեդիայի դեսպան Բելառուսի Հանրապետությունում[8]
- Էլզա Բակլունդ - նկարչուհի
- Թոմաս Թրանսթրյոմեր - բանաստեղծ, 2011 թվական գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր
- Լորին - երգչուհի, «Եվրատեսիլ 2012» երգի մրցույթի հաղթող
- Նիկլաս Լիդստրյոմ - հոկեյիստ, 2006 թվականի օլիմպիական չեմպիոն, 2001 թվականի աշխարհի չեմպիոն և Սթենլիի գավաթակիր
- Ջերրի Լյունդկվիստ - պրոֆեսիոնալ Dota 2 խաղացող Alliance թիմի կազմի, The International 2013-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոն
- Վիկտոր Լինդելոֆ - անգլիական «Մանչեսթեր Յունայթեդի» և Շվեդիայի հավաքականի ֆուտբոլիստ
- Գերդա Ալմ - նկարչուհի
- Պանդորա - երգչուհի
- Օսա Սվենսոն - թենիսիստուհի
- Թոմի Սալո - հոկեյիստ, դարպասապահ
- Ստեֆան Բենգտ Պետերսոն - շվեդ ֆուտբոլիստ
- Միքայել Բակլունդ - շվեդ հոկեյիստ
- Պատրիկ Բերգլունդ - շվեդ հոկեյիստ
- Աննա Մարիա Սեսիլիա Բոննևի - թատրոնի և կինոյի շվեդ-նորվեգացի դերասանուհի
- Պոնտուս Սվեն Կոմարկ - շվեդ ֆուտբոլիստ
- Մայ Սետտերլինգ - շվեդ դերասանուհի, սցենարիստ և ռեժիսոր
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthet — Statistics Sweden, 2019.
- ↑ Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthet — Statistics Sweden, 2021.
- ↑ «Localities 2010, area, population and density in localities 2005 and 2010 and change in area and population»։ Statistics Sweden։ 29 May 2012։ Արխիվացված է օրիգինալից 17 December 2012-ին
- ↑ «Västerås»։ Collins English Dictionary։ HarperCollins։ Վերցված է 14 April 2019
- ↑ "Västerås" Archived 2019-04-14 at the Wayback Machine. (US)
- ↑ Вестерос // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
- ↑ Вестерос // Большая олимпийская энциклопедия
- ↑ Стэфан Эрикссон