Վեստերոս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
շվեդերեն՝ Västerås[1]
ԵրկիրՇվեդիա Շվեդիա
Մակերես5043±0,5 հեկտար
ԲԾՄ17±1 մետր
Բնակչություն128 534 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2020)[2]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ021
Փոստային դասիչ72X XX
Պաշտոնական կայքvasteras.se(շվեդ.)
Վեստերոս (Շվեդիա)##
Վեստերոս (Շվեդիա)

Վեստերոս (շվեդերեն՝ Västerås), քաղաք Շվեդիայում[3][4][5], Վեստմանլանդ լենի և համանուն կոմունայի վարչական կենտրոնը։

Տեղակայված է Մելարեն լճի ափին՝ Սվարտոն գետի գետաբերանի մոտ։

Մինչև 1271 թվականը կոչվել է Արոս («գետաբերան»), ինչից հետո վերանվանվել է Վեստրա Արոս (Արևմտյան Արոս), իսկ ավելի ուշ՝ Վեստերոս[6]։

Բնակչությունը, 2010 թվականի տվյալներով, կազմել է 110 հազար մարդ, իսկ կոմունայի բնակչությունը՝ ավելի քան 140 հազար մարդ։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ Կյոպպենի կլիմաների դասակարգման՝ Վեստերոսում տիրում է խոնավ ցամաքային կլիմա, որը սահմանակից է օվկիանոսային կլիմայի հետ, ցուրտ ձմեռներով և տաք ամառներով։

Վեստերոսի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 10.2
(50.4)
11.3
(52.3)
19.4
(66.9)
25.9
(78.6)
29.0
(84.2)
33.6
(92.5)
36.0
(96.8)
35.2
(95.4)
27.8
(82)
20.5
(68.9)
13.8
(56.8)
12.1
(53.8)
36
(96.8)
Միջին բարձր °C (°F) −0.3
(31.5)
0.2
(32.4)
4.5
(40.1)
11.6
(52.9)
16.8
(62.2)
20.1
(68.2)
23.2
(73.8)
21.3
(70.3)
16.7
(62.1)
10.0
(50)
5.1
(41.2)
1.8
(35.2)
10.92
(51.66)
Միջին օրական °C (°F) −2.8
(27)
−2.6
(27.3)
0.6
(33.1)
6.5
(43.7)
11.6
(52.9)
15.2
(59.4)
18.4
(65.1)
17.0
(62.6)
12.8
(55)
6.9
(44.4)
2.9
(37.2)
−0.5
(31.1)
7.17
(44.9)
Միջին ցածր °C (°F) −5.2
(22.6)
−5.3
(22.5)
−3.3
(26.1)
1.3
(34.3)
6.3
(43.3)
10.3
(50.5)
13.5
(56.3)
12.6
(54.7)
8.8
(47.8)
3.8
(38.8)
0.6
(33.1)
−2.8
(27)
3.38
(38.08)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −31.0
(−23.8)
−31.8
(−25.2)
−27.3
(−17.1)
−19.8
(−3.6)
−6.0
(21.2)
−1.4
(29.5)
2.0
(35.6)
0.5
(32.9)
−7.0
(19.4)
−12.0
(10.4)
−19.0
(−2.2)
−27.0
(−16.6)
−31.8
(−25.2)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 45.2
(1.78)
35.2
(1.386)
26.5
(1.043)
31.9
(1.256)
44.5
(1.752)
67.9
(2.673)
71.2
(2.803)
80.1
(3.154)
44.5
(1.752)
56.6
(2.228)
55.7
(2.193)
49.5
(1.949)
608.8
(23.969)
աղբյուր: {{{աղբյուր 1}}}


Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը հանդիսանում է լենի արդյունաբերական կենտրոնը։ Խոշորագույն արդյունաբերական ձեռնարկություններն են՝ ABB, Bombardier, Westinghouse Atom, Team, ICO Handlarnas։

Սպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքում են գտնվում Հաակոնպլան և ԱԲԲ Արենա մարզադաշտերը։

«Վեստերոս» թիմը ռեկորդակիր է Շվեդիայի գնդակով հոկեյի առաջնություններում հաղթանակների քանակով։

Հայտնի անձինք և բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Լարս Գուստաֆսոն - շվեդ գրող և փիլիսոփա
  • Մարիա Լանգ - գրող
  • Մարկուս Օսկարսոն - մարզիկ, 2004 թվականի օլիմպիական չեմպիոն (բայդարկաներով լող զույգով)[7]
  • Ստեֆան Էրիկսոն - Շվեդիայի դեսպան Բելառուսի Հանրապետությունում[8]
  • Էլզա Բակլունդ - նկարչուհի
  • Թոմաս Թրանսթրյոմեր - բանաստեղծ, 2011 թվական գրականության Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր
  • Լորին - երգչուհի, «Եվրատեսիլ 2012» երգի մրցույթի հաղթող
  • Նիկլաս Լիդստրյոմ - հոկեյիստ, 2006 թվականի օլիմպիական չեմպիոն, 2001 թվականի աշխարհի չեմպիոն և Սթենլիի գավաթակիր
  • Ջերրի Լյունդկվիստ - պրոֆեսիոնալ Dota 2 խաղացող Alliance թիմի կազմի, The International 2013-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոն
  • Վիկտոր Լինդելոֆ - անգլիական «Մանչեսթեր Յունայթեդի» և Շվեդիայի հավաքականի ֆուտբոլիստ
  • Գերդա Ալմ - նկարչուհի
  • Պանդորա - երգչուհի
  • Օսա Սվենսոն - թենիսիստուհի
  • Թոմի Սալո - հոկեյիստ, դարպասապահ
  • Ստեֆան Բենգտ Պետերսոն - շվեդ ֆուտբոլիստ
  • Միքայել Բակլունդ - շվեդ հոկեյիստ
  • Պատրիկ Բերգլունդ - շվեդ հոկեյիստ
  • Աննա Մարիա Սեսիլիա Բոննևի - թատրոնի և կինոյի շվեդ-նորվեգացի դերասանուհի
  • Պոնտուս Սվեն Կոմարկ - շվեդ ֆուտբոլիստ
  • Մայ Սետտերլինգ - շվեդ դերասանուհի, սցենարիստ և ռեժիսոր

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthetStatistics Sweden, 2019.
  2. Statistiska tätorter 2018 – befolkning, landareal, befolkningstäthetStatistics Sweden, 2021.
  3. «Localities 2010, area, population and density in localities 2005 and 2010 and change in area and population»։ Statistics Sweden։ 29 May 2012։ Արխիվացված է օրիգինալից 17 December 2012-ին 
  4. «Västerås»։ Collins English Dictionary։ HarperCollins։ Վերցված է 14 April 2019 
  5. "Västerås" Archived 2019-04-14 at the Wayback Machine. (US)
  6. Вестерос // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
  7. Вестерос // Большая олимпийская энциклопедия
  8. Стэфан Эрикссон