«Մասնակից:Պավել Սահակյան/ավազարկղ90»–ի խմբագրումների տարբերություն
No edit summary |
|||
Տող 3. | Տող 3. | ||
'''Ատլանտյան սաղմոն''', կամ '''լճի սաղմոն''', կամ '''սաղմոն'''<ref>Книга:Пятиязычный словарь названий животных. Рыбы|страницы=69</ref> ({{lang-la|Salmo salar}}), [[սաղմոնաձկներ]]ի տեսակ՝ սաղմոնի սեռից: |
'''Ատլանտյան սաղմոն''', կամ '''լճի սաղմոն''', կամ '''սաղմոն'''<ref>Книга:Пятиязычный словарь названий животных. Рыбы|страницы=69</ref> ({{lang-la|Salmo salar}}), [[սաղմոնաձկներ]]ի տեսակ՝ սաղմոնի սեռից: |
||
Կարող |
Կարող են ունենալ մինչև 1,5 մ երկարություն և 43 կգ քաշ: Կյանքի առավելագույն տևողությունը 13 տարի<ref>FishBase|Атлантический лосось|genus=Salmo|species=salar</ref>: |
||
Սաղմոն տեսակի մեջ ատլանտյան սաղմոնը ամենաարժեքավոր առևտրային տեսակներից մեկն է: Սաղմոնի միսը և խավիարն ունեն բարձր գաստրոնոմիական որակ և նրբաճաշակ: |
|||
== Տարածում == |
== Տարածում == |
||
Ատլանտյան սաղմոնի մաքուր ձևը ապրում է հյուսիս [[ատլանտյան օվկիանոս]]ում: Պորտուգալիյի և Իսպանիայի գետերից ձվադրման է գնում մինչև [[Բարենցի ծով]]: |
|||
Ռուսաստանում |
Ռուսաստանում լճի սաղմոնի ձևը ապրում է [[Կոլայի թերակղզի|Կոլայի թերակղզու]] և [[Կարելիայի Հանրապետություն|Կարելիայի Հանրապետության]]՝ [[Իմանդրա]], Կուիտո լճի համակարգներում (Վերին, Միջին և Ստորին), Նյուկ, Կամեննոյե, [[Վիգօզերո]], Սեգոզերո, [[Սանդալ (լիճ)]], Յանիսյարվի, [[Օնեգա լիճ]] և [[Լադոգա լիճ]], Եվրոպայում՝ Նորվեգիայ, Շվեդիայ, Ֆինլանդիայ լճակներում: |
||
Սաղմոնը զբաղեցնում է շատ ընդարձակ տարածք: Այն տարածվում է Հյուսիսատլանտյան օվկիանոսում և [[Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս]]ի արևմտյան մասում: Եվրոպայի հարավում այն հասնում է Պորտուգալիա, հյուսիսարևելքում` Կարա |
Սաղմոնը զբաղեցնում է շատ ընդարձակ տարածք: Այն տարածվում է Հյուսիսատլանտյան օվկիանոսում և [[Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս]]ի արևմտյան մասում: Եվրոպայի հարավում այն հասնում է Պորտուգալիա, հյուսիսարևելքում` Կարա գետ: Ռուսաստանում այն մտնում է Մուրմանսկի ափի և Սպիտակ ծովի, Պեչորանի և Բալթիկ ծովի գետերը: Նագուլը, որպես կանոն, ծովում է, որտեղ սննդի հիմնական աղբյուրը ծառայում է որպես գաղտնի ձուկ՝ կիլկա, Սալակա, ծովատառեխ, եռագլուխ կոլյուշկա, կորուշկա և ավազահատիկ ցեղատեսակի ձկները:[[Պատկեր:Bigfish Belfast closeup2018.jpg|thumb|left|«Մեծ ձուկ» — ի հուշարձան Սաղմոնի կենտրոնում՝ [[Բելֆաստ]]ում]] |
||
Նագուլը, որպես կանոն, ծովում է, որտեղ սննդի հիմնական աղբյուրը ծառայում է որպես գաղտնի ձուկ ՝ կիլկա, Սալակա, ծովատառեխ, եռագլուխ կոլյուշկա, կորուշկա և ավազահատիկ: |
|||
⚫ | Ձվադրումը տեղի է ունենում գետերում: Այս տեսակների ձկները, որոնք գետ են մտել կերակրման տարածքից, չեն սնվում: Սաղմոնի ձվադրման հիմքերը տեղակայված են գետի վերին և միջին գագաթնակետերում՝ արագընթաց արագությամբ, սովորաբար ափին հարող լեռնանցքներում են գտնվում: Կերակրման և հիդրոլոգիական ռեժիմի բնույթով, ձվադրման հիմքերը բաժանվում են երկու տեսակի՝ հիմնական կերակրման համար ձգվող հիմքեր, ձմռանը ջրի բարձր ջերմաստիճանը (1-3 ° C), կարճաժամկետ սառցե ծածկը և առանց ձգման հիմքեր, ձմռանը ջրի ջերմաստիճանը մոտ 0 ° C և կայուն սառույցի ծածկը: Առաջին տիպի հիմքում ընկած անչափահասների ազատումը տեղի է ունենում ավելի վաղ, բայց անչափահասները աճում են ավելի դանդաղ, քան երկրորդ տիպի ծիլերի հիմքում: Ատլանտյան սաղմոնի առավել հզոր բնական ծակոտկենները տեղակայված են Շուա, Ումբա, Կեմի գետերում<ref>{{статья|автор=Михин B.C., Шпайхер А.О.|заглавие=О нерестилищах и естественном нересте семги|издание= Научно-техн. бюл. ВНИОРХ|год=1957|номер=5|страницы= 39-42}}</ref>: |
||
[[Պատկեր:Bigfish Belfast closeup2018.jpg|thumb|left|«Մեծ ձուկ» — ի հուշարձան Սաղմոնի կենտրոնում՝ [[Բելֆաստ]]ում]] |
|||
⚫ | Ձվադրումը տեղի է ունենում գետերում: Այս տեսակների ձկները, որոնք գետ են մտել կերակրման տարածքից, չեն |
||
Հանդես է գալիս արհեստական վերարտադրության օբյեկտ<ref>{{книга|автор=Дихнич А. В.|заглавие=Биологические основы формирования маточных стад атлантического лосося ''Salmo salar'' L. в заводских условиях|издание=Диссертация на соискание уч.ст. к.б.н.|год=2004|страниц=128|ссылка= http://www.dissercat.com/content/biologicheskie-osnovy-formirovaniya-matochnykh-stad-atlanticheskogo-lososya-salmo-salar-l-v-#ixzz2P1pQZXBN}}</ref>: |
Հանդես է գալիս արհեստական վերարտադրության օբյեկտ<ref>{{книга|автор=Дихнич А. В.|заглавие=Биологические основы формирования маточных стад атлантического лосося ''Salmo salar'' L. в заводских условиях|издание=Диссертация на соискание уч.ст. к.б.н.|год=2004|страниц=128|ссылка= http://www.dissercat.com/content/biologicheskie-osnovy-formirovaniya-matochnykh-stad-atlanticheskogo-lososya-salmo-salar-l-v-#ixzz2P1pQZXBN}}</ref>: |
||
Ռուսաստանի Բնական պաշարների նախարարության հրամանով<ref>{{Cite web|url=http://www.mnr.gov.ru/regulatory/detail.php?ID=145272|title=Проект приказа Минприроды России «Об утверждении Списков объектов животного мира, занесенных в Красную книгу Российской Федерации и исключенных из Красной книги Российской Федерации» - Министерство Природных Ресурсов и Экологии Российской Федерации|publisher=www.mnr.gov.ru|accessdate=2016-10-05}}</ref> Ատլանտյան |
Ռուսաստանի Բնական պաշարների նախարարության հրամանով<ref>{{Cite web|url=http://www.mnr.gov.ru/regulatory/detail.php?ID=145272|title=Проект приказа Минприроды России «Об утверждении Списков объектов животного мира, занесенных в Красную книгу Российской Федерации и исключенных из Красной книги Российской Федерации» - Министерство Природных Ресурсов и Экологии Российской Федерации|publisher=www.mnr.gov.ru|accessdate=2016-10-05}}</ref> Ատլանտյան սաղմոնը - Salmo salar (քաղցրահամ ջրային ձև) առաջարկվել է Ռուսաստանի Դաշնության Կարմիր գրքում ներառված վայրի բնության օբյեկտների ցանկում ընդգրկել (2016 թվականի սեպտեմբերի 1-ի դրությամբ): |
||
Գենետիկորեն ձևափոխված Ատլանտյան սաղմոնը (AquAdvantage սաղմոն) [[Սննդի և դեղերի վարչություն|սննդի և դեղերի վարչության]] կողմից |
Գենետիկորեն ձևափոխված Ատլանտյան սաղմոնը (AquAdvantage սաղմոն) [[Սննդի և դեղերի վարչություն|սննդի և դեղերի վարչության]] կողմից վաճառքի է դուրս եկել 2015 թվականի նոյեմբերին ԱՄՆ-ում<ref>{{cite web|url=http://www.fda.gov/AnimalVeterinary/DevelopmentApprovalProcess/GeneticEngineering/GeneticallyEngineeredAnimals/ucm280853.htm|title=AquAdvantage Salmon|publisher=[[Food and Drug Administration|]]|lang=en}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.nature.com/news/transgenic-salmon-nears-approval-1.12903|title=Transgenic salmon nears approval|lang=en}}</ref>: |
||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
08:45, 24 Օգոստոսի 2020-ի տարբերակ
Պավել Սահակյան/ավազարկղ90 | ||||
Գիտական դասակարգում | ||||
---|---|---|---|---|
ՍԽԱԼԻ ՄԱՍԻՆ ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
latin և parent արժեքները դատարկ են | ||||
Միջազգային գիտական անվանում | ||||
ՍԽԱԼԻ ՄԱՍԻՆ ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ
latin արժեքը նշված չէ | ||||
| ||||
Ատլանտյան սաղմոն, կամ լճի սաղմոն, կամ սաղմոն[1] (լատին․՝ Salmo salar), սաղմոնաձկների տեսակ՝ սաղմոնի սեռից:
Կարող են ունենալ մինչև 1,5 մ երկարություն և 43 կգ քաշ: Կյանքի առավելագույն տևողությունը 13 տարի[2]:
Սաղմոն տեսակի մեջ ատլանտյան սաղմոնը ամենաարժեքավոր առևտրային տեսակներից մեկն է: Սաղմոնի միսը և խավիարն ունեն բարձր գաստրոնոմիական որակ և նրբաճաշակ:
Տարածում
Ատլանտյան սաղմոնի մաքուր ձևը ապրում է հյուսիս ատլանտյան օվկիանոսում: Պորտուգալիյի և Իսպանիայի գետերից ձվադրման է գնում մինչև Բարենցի ծով:
Ռուսաստանում լճի սաղմոնի ձևը ապրում է Կոլայի թերակղզու և Կարելիայի Հանրապետության՝ Իմանդրա, Կուիտո լճի համակարգներում (Վերին, Միջին և Ստորին), Նյուկ, Կամեննոյե, Վիգօզերո, Սեգոզերո, Սանդալ (լիճ), Յանիսյարվի, Օնեգա լիճ և Լադոգա լիճ, Եվրոպայում՝ Նորվեգիայ, Շվեդիայ, Ֆինլանդիայ լճակներում:
Սաղմոնը զբաղեցնում է շատ ընդարձակ տարածք: Այն տարածվում է Հյուսիսատլանտյան օվկիանոսում և Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոսի արևմտյան մասում: Եվրոպայի հարավում այն հասնում է Պորտուգալիա, հյուսիսարևելքում` Կարա գետ: Ռուսաստանում այն մտնում է Մուրմանսկի ափի և Սպիտակ ծովի, Պեչորանի և Բալթիկ ծովի գետերը: Նագուլը, որպես կանոն, ծովում է, որտեղ սննդի հիմնական աղբյուրը ծառայում է որպես գաղտնի ձուկ՝ կիլկա, Սալակա, ծովատառեխ, եռագլուխ կոլյուշկա, կորուշկա և ավազահատիկ ցեղատեսակի ձկները:
Ձվադրումը տեղի է ունենում գետերում: Այս տեսակների ձկները, որոնք գետ են մտել կերակրման տարածքից, չեն սնվում: Սաղմոնի ձվադրման հիմքերը տեղակայված են գետի վերին և միջին գագաթնակետերում՝ արագընթաց արագությամբ, սովորաբար ափին հարող լեռնանցքներում են գտնվում: Կերակրման և հիդրոլոգիական ռեժիմի բնույթով, ձվադրման հիմքերը բաժանվում են երկու տեսակի՝ հիմնական կերակրման համար ձգվող հիմքեր, ձմռանը ջրի բարձր ջերմաստիճանը (1-3 ° C), կարճաժամկետ սառցե ծածկը և առանց ձգման հիմքեր, ձմռանը ջրի ջերմաստիճանը մոտ 0 ° C և կայուն սառույցի ծածկը: Առաջին տիպի հիմքում ընկած անչափահասների ազատումը տեղի է ունենում ավելի վաղ, բայց անչափահասները աճում են ավելի դանդաղ, քան երկրորդ տիպի ծիլերի հիմքում: Ատլանտյան սաղմոնի առավել հզոր բնական ծակոտկենները տեղակայված են Շուա, Ումբա, Կեմի գետերում[3]:
Հանդես է գալիս արհեստական վերարտադրության օբյեկտ[4]:
Ռուսաստանի Բնական պաշարների նախարարության հրամանով[5] Ատլանտյան սաղմոնը - Salmo salar (քաղցրահամ ջրային ձև) առաջարկվել է Ռուսաստանի Դաշնության Կարմիր գրքում ներառված վայրի բնության օբյեկտների ցանկում ընդգրկել (2016 թվականի սեպտեմբերի 1-ի դրությամբ):
Գենետիկորեն ձևափոխված Ատլանտյան սաղմոնը (AquAdvantage սաղմոն) սննդի և դեղերի վարչության կողմից վաճառքի է դուրս եկել 2015 թվականի նոյեմբերին ԱՄՆ-ում[6][7]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Книга:Пятиязычный словарь названий животных. Рыбы|страницы=69
- ↑ FishBase|Атлантический лосось|genus=Salmo|species=salar
- ↑ Михин B.C., Шпайхер А.О. О нерестилищах и естественном нересте семги // Научно-техн. бюл. ВНИОРХ. — 1957. — № 5. — С. 39-42.
- ↑ Дихнич А. В. Биологические основы формирования маточных стад атлантического лосося Salmo salar L. в заводских условиях. — Диссертация на соискание уч.ст. к.б.н.. — 2004. — 128 с.
- ↑ «Проект приказа Минприроды России «Об утверждении Списков объектов животного мира, занесенных в Красную книгу Российской Федерации и исключенных из Красной книги Российской Федерации» - Министерство Природных Ресурсов и Экологии Российской Федерации». www.mnr.gov.ru. Վերցված է 2016-10-05-ին.
- ↑ «AquAdvantage Salmon» (անգլերեն). [[Food and Drug Administration|]].
- ↑ «Transgenic salmon nears approval» (անգլերեն).
Գրականություն
Տես՝ сёмга Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս |
- Новиков П. И. Семга. — Петрозаводск: Каргосиздат, 1938. — 61 с.: ил.
- Новиков П. И. Северный лосось — семга: биология, промысел и искусственное разведение. — Петрозаводск: Госиздат Карело-Финской ССР, 1953. — 134 с.: ил.
- Мартынов В. Г. Атлантический лосось (Salmo salar L.) на Севере России. — Екатеринбург: УрО РАН, 2007. — 414 с.