«Տրոյա»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Լավ/Ընտրյալ հոդվածի կամ ցանկի կաղապարների հեռացում: Այժմ Վիքիշտեմարանից է գալիս։, ջնջվեց: {{Link GA|es}} |
տեղեկաքարտ |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտ |
|||
| ⚫ | |||
| Հայերեն անվանում =Տրոյա <br />[[Հին հունարեն|հին հուն.]]՝ Τροία |
|||
| Անգլերեն անվանում = Archaeological Site of Troy |
|||
| Պատկեր = [[Պատկեր:The Odeon of Troy IX, built by Augustus and renovated by Hadrian in 124 AD, Troy (Ilion), Turkey (7446737508).jpg|300px]] |
|||
| ⚫ | |||
| Երկիր = {{դրոշավորում|Թուրքիա}} |
|||
| Տիպ =մշակութային |
|||
| Չափանիշներ = ii, iii, vi |
|||
| ID =849 |
|||
| Հղում = http://whc.unesco.org/en/list/849 |
|||
| Աշխարհամաս =[[Եվրոպա]] |
|||
| Կոորդինատներ = |
|||
<!--*կոորդինատներ քարտեզի համար--> |
|||
|լայնք = 39.5726 |
|||
|երկայնք = 26.1418 |
|||
|երկիր = Թուրքիա |
|||
|երկիր2 = <!-- տեղագրական քարտեզ3 --> |
|||
|երկրամաս = <!-- տեղագրական քարտեզ3 --> |
|||
|ալտերնատիվ քարտեզ =Turkey relief location map.jpg |
|||
|ալտերնատիվ քարտեզ2 = <!-- ալտերնատիվ քարտեզ --> |
|||
|քարտեզի նկարագրություն = |
|||
|քարտեզի նկարագրություն2 = |
|||
|քարտեզի նկարագրություն3 = |
|||
| Տարի = 1998 |
|||
| Նստաշրջան =22-րդ |
|||
| Լայնացումներ = |
|||
| Վտանգի տակ = |
|||
}} |
|||
{{Համաշխարհային ժառանգություն|849}} |
{{Համաշխարհային ժառանգություն|849}} |
||
'''Տրոյա''' ([[հունարեն]]՝ Τροία, Τροίη или ''Wilios'', [[խեթերեն]]՝ ''Wilusa'' (<sup>URU</sup>''Wi-lu-ša'' <!--{{unicode|𒌷xxx;𒇽𒊭}}-->); [[թուրքերեն]]՝ Truva), կամ այլ ձև '''Իլիոն''' ([[հունարեն]]՝ Ἴλιον, [[խեթերեն]]՝''Wilusa''), '''Դարդանիա''' և '''Սկամանդր''', հնագույն քաղաք Փոքր Ասիայի հյուսիս-արևմուտում, [[Էգեյան ծով]]ի ափին, [[Դարդանելի նեղուց]]ի մուտքի մոտ։ Եղել է Տրովադայի քաղաքական խոշոր կենտրոնը մ.թ.ա. 3-2 հազարամյակներում։ Մոտ մ.թ.ա. 1200 թ. Տրոյան պաշարել և գրավել են հույները։ Այդ իրադարձությունը նկարագրվել է [[Հոմերոս]]ի «[[Իլիական]]» և «[[Ոդիսական]]» պոեմներում։ |
'''Տրոյա''' ([[հունարեն]]՝ Τροία, Τροίη или ''Wilios'', [[խեթերեն]]՝ ''Wilusa'' (<sup>URU</sup>''Wi-lu-ša'' <!--{{unicode|𒌷xxx;𒇽𒊭}}-->); [[թուրքերեն]]՝ Truva), կամ այլ ձև '''Իլիոն''' ([[հունարեն]]՝ Ἴλιον, [[խեթերեն]]՝''Wilusa''), '''Դարդանիա''' և '''Սկամանդր''', հնագույն քաղաք Փոքր Ասիայի հյուսիս-արևմուտում, [[Էգեյան ծով]]ի ափին, [[Դարդանելի նեղուց]]ի մուտքի մոտ։ Եղել է Տրովադայի քաղաքական խոշոր կենտրոնը մ.թ.ա. 3-2 հազարամյակներում։ Մոտ մ.թ.ա. 1200 թ. Տրոյան պաշարել և գրավել են հույները։ Այդ իրադարձությունը նկարագրվել է [[Հոմերոս]]ի «[[Իլիական]]» և «[[Ոդիսական]]» պոեմներում։ |
||
18:38, 22 Մարտի 2015-ի տարբերակ
 հին հուն.՝ Τροία | |
| Archaeological Site of Troy* | |
|---|---|
| ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգություն | |
,_Turkey_(7446737508).jpg)
| |
| Հիսարլիկ՝ Տրոյայի ենթադրական գտնվելու վայրը | |
| Երկիր |  Թուրքիա
|
| Տիպ | մշակութային |
| Չափանիշներ | ii, iii, vi |
| Ցանկ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ֊ի ցանկ |
| Աշխարհամաս** | Եվրոպա |
| Ընդգրկման պատմություն | |
| Ընդգրկում | 1998 (22-րդ նստաշրջան) |
| Համար | 849 |
  | |
| * Անվանումը պաշտոնական անգլերեն ցանկում ** Երկրամասը ըստ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դասակարգման | |
Համաշխարհային  ժառանգություն
| |
|
ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 849 ռուս.. • անգլ.. • ֆր. |
Տրոյա (հունարեն՝ Τροία, Τροίη или Wilios, խեթերեն՝ Wilusa (URUWi-lu-ša ); թուրքերեն՝ Truva), կամ այլ ձև Իլիոն (հունարեն՝ Ἴλιον, խեթերեն՝Wilusa), Դարդանիա և Սկամանդր, հնագույն քաղաք Փոքր Ասիայի հյուսիս-արևմուտում, Էգեյան ծովի ափին, Դարդանելի նեղուցի մուտքի մոտ։ Եղել է Տրովադայի քաղաքական խոշոր կենտրոնը մ.թ.ա. 3-2 հազարամյակներում։ Մոտ մ.թ.ա. 1200 թ. Տրոյան պաշարել և գրավել են հույները։ Այդ իրադարձությունը նկարագրվել է Հոմերոսի «Իլիական» և «Ոդիսական» պոեմներում։
Տրոյական պատերազմի մասին հին հունական էպոսից հայտնի Տորյան հայտնաբերվել է 1865-ին Հենրիխ Շլիմանի կողմից նախաձեռնած Հիսարլըկ բլրի հնագիտական պեղումների հետևանքով։ Հենրիխ Շլիմանը շարունակել է Տրոյայի պեղումները նաև 1870-1880-ական թթ.։ Հետագայում պեղումներ են կատարել գերմանացի հնագետ Վ. Դյորպֆելդը (1893-94) և ամերիկացի հնագետ Կ. Բլեգենը (1932-1938)։ Նրանք բացել են վաղ, միջին, ուշ բրոնզի և երկաթի դարերի հնագիտական շերտեր։ Մ.թ.ա. 3000-2500-ին Տրոյան եղել է հաստ պարիսպներով (մինչև 3 մ) բերդ։ Բնակիչներն զբաղվել են հողագործությամբ և անասնապահությամբ, ձուլել պղինձ։ Հրդեհից (մ.թ.ա. մոտ 2200) հետո կառուցել են նոր, աշտարակներով ամրացված, մինչև 4 մ հաստությամբ պարիսպներ։ Մ.թ.ա. մոտ 2500-2200-ին եղել է արքայանիստ կենտրոն, որի պալատը գտնվել է միջնաբերդում։ Ստորին լանջերին եղել են ավագանու տները։ Տրոյայի հարստության մասին վկայում են բազմաթիվ գանձերը (հատկապես այսպես կոչված «Պրիամոսի գանձը՝ ոսկե, արծաթե և պղնձե առարկաներով, բրոնզե ու քարե զենքերով)։ Մ.թ.ա. մոտ 2200-ին Տրոյան հրդեհվել է։
Մինչև հաջորդ ավերվելը (մ.թ.ա. մոտ 1800) Տրոյայում շարունակ զարգացել են մշակութային տեղական ավանդույթները։ Միջին բրոնզի դարաշրջանում (մ.թ.ա. մոտ 1800—1300) Տրոյայում տարածվել են շինարարական նոր մեթոդներ և խեցեղեն, քաղաքը շրջափակվել է հղկված քարե պարիսպներով և աշտարակներով ՝ հմտորեն պաշտպանված 5 դարպասներով։ Մ.թ.ա. մոտ 1260-ին Տրոյան հրկիզվել և կործանվել է Տրոյական պատերազմի հետևանքով։
Աքայացիների հեռանալուց հետո վերածնված քաղաքը պահպանել է մշակութային հին ավանդույթները, սակայն դարձել է նվազ նշանակություն ունեցող կենտրոն։ Մ.թ.ա. 1190-ին վերաբնակիչների նոր խումբը Բալկանյան թերակղզուց բերել է բրոնզե զենքերի նոր ձևեր և ծեփածո ամանեղեն։ Մ.թ.ա. 1100-ին ավերվել է նոր ռազմական հարձակումից։ Միայն մ.թ.ա. մոտ 700-ին հույները Տրոյայի տեղում հիմնել են նոր Իլիոն անունով քաղաք։