Սոֆի Էլկան

Սոֆի Էլկան; շվեդերեն՝ Sophie Elkan
Ծնվել է	հունվարի 3, 1853
Ծննդավայր	Q18451228?
Վախճանվել է	ապրիլի 5, 1921 (68 տարեկան)
Վախճանի վայր	Vasa parish, Գյոթեբորգ համայնք, Gothenburg and Bohus County, Շվեդիա
Գերեզման	Gamla begravningsplatsen, Göteborg
Գրական անուն	Rust Roest
Մասնագիտություն	վիպասան և թարգմանչուհի
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Ամուսին	Nathan Elkan?
	Sophie Elkan Վիքիպահեստում

Սոֆի Էլկան (շվեդերեն՝ Sophie Elkan, ծննդյամբ՝ Սալոմոն, շվեդերեն՝ Salomon, հունվարի 3, 1853(1853-01-03)^[2]^[3], Q18451228?^[3] - ապրիլի 5, 1921(1921-04-05)^[2]^[3], Vasa parish, Գյոթեբորգ համայնք, Gothenburg and Bohus County, Շվեդիա^[3]), շվեդ-հրեա գրող և թարգմանիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոֆի Էլկանը ծնվել է հարուստ հրեա ծնողների ընտանիքում։ Նրա հայրը՝ Ալեքսանդր Սալոմոնը (Alexander Salomon), հարուստ վաճառական է եղել, մայրը՝ Հենրիետա Աբրահամսոնը (Henriette Abrahamson), ժամանակին Գերմանիայից գաղթել է Շվեդիա։

Սոֆին մեծացել և դաստիարակվել է խստապահանջ ծնողների բարեկեցիկ ընտանիքում։ 1872 թվականին ամուսնացել է իր զարմիկի՝ վաճառական Նաթան Էլկանի (Nathan Elkan, 1834-1879) հետ, որից ունեցել է դուստր՝ Կերսթինին (1877-1879)։ Ամուսնությունը հաջող է եղել, բայց ամուսնու և դստեր վաղաժամ մահը ողբերգական հետք է թողել նրա կյանքում։ Հետագա տարիներին Սոֆին սև սգո հագուստ է կրել։ Սոֆի Էլկանն ամուսնու մահից հետո զբաղվել է գրական գործունեությամբ, կատարել թարգմանություններ և տպագրվել պարբերականներում։ Որպես գրող առաջին անգամ հանդես է եկել 1889 թվականին։ Նրա առաջին վեպը՝ John Hall, որը հիմնված է գրողի կենսագրության վրա, հաջողություն է ունեցել։ Հետագայում Սոֆի Էլկանը հայտնի է դարձել որպես պատմավեպերի հեղինակ։

Սոֆի Էլկանը կյանքում բարեհոգի է եղել։ 1894 թվականին ծանոթացել է գրող Սելմա Լագերլյոֆի հետ և նամակագրական կապ պահպանել^[6]։ 1895 թվականին երկու կին գրողները միասին ճանապարհորդել են Իտալիայում, այցելել են Եգիպտոս, Պաղեստին, Ֆրանսիա, Բելգիա և Հոլանդիա։

1921 թվականի ապրիլի 5-ին Սոֆի Էլկանի մահից հետո Լագերլյոֆը ժառանգել է նրա անձնական իրերը, որոնք նա օգտագործել է իր տան սենյակը զարդարելու համար։

2008 թվականին Շվեդիայում հեռուստատեսային ֆիլմ է նկարահանվել Սելմա Լագերլյոֆի, Վալբորգ Օլանդերի և Սոֆի Էլկանի հարաբերությունների մասին։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ի պատիվ Սոֆի Էլկանի շվեդական Գյոթեբորգ քաղաքի փողոցներից մեկն անվանակոչվել է նրա անունով՝ Sophie Elkans gata։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Dur och moll: skizzer och berättelser. Visby: Gotlands Allehandas tr. 1889. Libris 3112850
Med sordin : Skisser och novelletter. Visby. 1891. Libris 14610717
Rika flickor: berättelse. Stockholm: Fr. Skoglund i distr. 1893. Libris 1622269
Säfve, Kurt & C:o: nutidsberättelse. Stockholm: Skoglund (distr.). 1894. Libris 1622270
Skiftande stämningar: ett novellhäfte. Visby. 1896. Libris 10149711
John Hall: en historia från det gamla Göteborg. Stockholm: Bonnier. 1899. Libris 1662766
Drömmen om österlandet. Nordiskt familjebibliotek, 99-3140236-9 ; 10. Stockholm: Bonnier. 1901. Libris 834345
Konungen: en sannsaga. Stockholm: Bonnier. 1904. Libris 1726457
Konungen i landsflykt: en sannsaga. Stockholm: Bonnier. 1906. Libris 8223901
Från östan och västan: en novellbok. Stockholm: Bonnier. 1908. Libris 1612943
Anckarström : en historia från idyllens och revolutionernas tidehvarf.. Stockholm: Bonnier. 1910

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Du lär mig att bli fri: Selma Lagerlöf skriver till Sophie Elkan. Stockholm: Bonnier i samarbete med Selma Lagerlöf-sällsk. 1992. Libris 7148844. ISBN 91-0-055397-2 Utgivare: Ying Toijer-Nilsson.
Heggestad, Eva (1991). Fången och fri: 1880-talets svenska kvinnliga författare om hemmet, yrkeslivet och konstnärskapet. Uppsala: Avd. för litteratursociologi vid Litteraturvetenskapliga institutionen, Univ. Libris 7746142. ISBN 91-85178-19-5
Sophie Elkan i Nordisk familjebok (andra upplagan, 1907)
Svenskt författarlexikon: biobibliografisk handbok till Sveriges moderna litteratur. [1, 1900–1940]. Stockholm: Rabén & Sjögren. 1942. sid. 183-184. Libris 113133

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ http://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Sophie Elkan (f. Salomon) (швед.) — 1917.
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Sveriges dödbok 1830–2020 (швед.) — Sveriges Släktforskarförbund, 2021.
↑ http://www.svenskagravar.se/gravsatt/92664501 — Svenskagravar.se.
↑ Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (швед.) — Göteborgs universitet, 2018. — ISBN 978-91-639-7594-3 — ISSN 2003-0088
↑ Du lär mig att bli fri: Selma Lagerlöf skriver till Sophie Elkan. Stockholm: Bonnier i samarbete med Selma Lagerlöf-sällsk. 1992. Libris 7148844. 91-0-055397-2 Utgivare: Ying Toijer-Nilsson.

[_a45350454ce82843-1] ttp://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf

[_83a5aedb02a9a28f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Sophie Elkan (f. Salomon) (швед.) — 1917.

[_28ddd2c7c13b8035-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Sveriges dödbok 1830–2020 (швед.) — Sveriges Släktforskarförbund, 2021.

[_27b19dc96302c7db-4] ttp://www.svenskagravar.se/gravsatt/92664501 — Svenskagravar.se.

[_d034d83ce160285b-5] Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (швед.) — Göteborgs universitet, 2018. — ISBN 978-91-639-7594-3 — ISSN 2003-0088

[6] Du lär mig att bli fri: Selma Lagerlöf skriver till Sophie Elkan. Stockholm: Bonnier i samarbete med Selma Lagerlöf-sällsk. 1992. Libris 7148844. 91-0-055397-2 Utgivare: Ying Toijer-Nilsson.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]