Սոցիալական աշխարհագրություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Սոցիալական աշխարհագրություն, հասարակական աշխարհագրության ճյուղ, որը ծագել է հասարակական աշխարհագրության և ռեգիոնալ սոցիոլոգիայի սահմանագլխին։ Սոցիալական աշխարհագրություն տերմինը ծագել է ավելի քան հարյուր տարի առաջ, սական այն չի արտահայտել գիտության բովանդակությունը[1]։ 1960-ական թվականներին Անգլիայում և Ամերիկայում տերմինը արտահայտում էր որպես սոցիալական խմբերի տարածական բաշխման հետազոտություններ, որը բավական մոտ էր քաղաքների աշխարհագրությանը և քաղաքային սոցիոլոգիային[2]։

Ուսումնասիրման օբյեկտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալական աշխարհագրության ուսումնասիրման օբյեկտը համարվում է հասարակական կյանքի սոցիալական ոլորտը։ Նրա հետազոտության ընդհանուր օբյեկտ է համարվում ամբողջ մարդկությունը, իսկ հետազոտման առարկան՝ սոցիալական ոլորտի բաղադրիչների և մարդկանց տարածական ընդհանրությունները։ Ուսումնասիրվում են տարածական ընդհանրությունների ձևավորման և զարգացման պատմական առանձնահատկությունները, կառուցվածքը, շրջական միջավայրի և արտադրության հետ կապերը, տարածական ընդհանրությունների փոխադարձ կապերը, մարդկանց խավերի և խմբերի վարքը և այլն։

Հատկապես մանրամասն են ուսումնասիրվում ապրելակերպի, կյանքի որակի, կենսամակարդակի տարածական տարբերությունները և դրանց առաջացման պատճառները[3]։

Կապը այլ գիտությունների հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալական աշխարհագրությունը սերտորեն կապված է բնակչության աշխարհագրության, մշակույթի աշխարհագրության, քաղաքական աշխարհագրության, տնտեսական աշխարհագրության, գեոէկոլոգիայի և լանդշաֆտագիտության հետ։

Ուսումնասիրման մոտեցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սոցիալաշխարհագրական հետազոտությունները իրականացվում են հիմնականում երկու ձևով․ մի դեպքում հիմք ընդունելով աշխարհագրական օբյեկտները (պետություն, շրջան, բնակավայր), մյուս դեպքում՝ մարդու և հանրության վարքի բնութագրիչները (սեռ, տարիք, կրոնական, ազգային դասակարգային պատկանելիություն, ընտանեկան վիճակ, կրթական մակարդակ և այլն)։ Ընդհանուր առմամբ հետազոտություններին բնորոշ է համալիրային մոտեցումը։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Dunbar, Gary S. (1977): Some Early Occurrences of the Term "Social Geography". Scottish Geographical Journal 93 (1): 15-20.
  2. Johnston, Ron (1987): Theory and Methodology in Social Geography. In: Pacione, Michael (ed.): Social Geography: Progress and Prospect. London (Croom Helm): 1-30 [3-4].
  3. Լեմվել Վալեսյան, Աշխարհագրական գիտությունների մեթոդաբանական և տեսական հիմունքներ։ Դասագիրք բուհերի աշխարհագրական մասնագիտությունների համար, Երևան, 2004թ, էջ 181։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Jackson, Peter and Susan J. Smith (1984): Exploring Social Geography. Boston, London (Allen & Unwin). 239 p.
  • Smith, Susan J. et al. (eds.) (2010): The Sage Handbook of Social Geographies. London (Sage). 614 p.
  • Valentine, Gill (2001): Social Geographies: Space and Society. New York (Prentice Hall). 400 p.
  • Werlen, Benno (2008): Sozialgeographie: Eine Einführung (3. ed.). Bern et al. (Haupt). 400 p.
  • Gregory, Derek and John Urry (eds.) (1985): Social Relations and Spatial Structures. Basingstoke et al. (MacMillan). 440 p.
  • Gregory, Derek (1994): Geographical Imaginations. Cambridge, MA (Blackwell). 442 p.
  • Werlen, Benno (1993): Society, Action and Space: An Alternative Human Geography. London, New York (Routledge). 249 p.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]