Սեսյու Հայակավա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սեսյու Հայակավա
Ծննդյան թիվ՝հունիսի 10, 1889(1889-06-10)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝Թիբա
Վախճանի թիվ՝նոյեմբերի 23, 1973(1973-11-23)[2][3][4] (84 տարեկան)
Վախճանի վայր՝Տոկիո, Տոկիո, Ճապոնիա
Քաղաքացիություն՝ Ճապոնիա
Մասնագիտություն՝դերասան, վիպասան, սցենարիստ, կինոռեժիսոր, թատրոնի դերասան և կինոդերասան
Պարգևներ՝
IMDb։ID 0370564

Սեսյու Հայակավա ({{nihongo Kintarō Hayakawa|早川 金太郎|Hayakawa Kintarō|, բեմական անունը՝ Հայակավա Սեսյու, անգլերեն՝ Sessue Hayakawa. հունիսի 10, 1889(1889-06-10)[1][2][3][…], Թիբա - նոյեմբերի 23, 1973(1973-11-23)[2][3][4], Տոկիո, Տոկիո, Ճապոնիա), ամերիկացի և ճապոնացի դերասան։ Լայնորեն ճանաչված հոլիվուդյան աստղ է եղել համր կինոյի ժամանակներում՝ 1910-ական թվականներին և 1920-ական թվականների սկզբին։ Հայակավան դարձել է ասիական ծագում ունեցող առաջին տղամարդ դերասանը, ով աստղային համբավ է նվաճել Միացյալ Նահանգներում և Եվրոպայում։ Ազնվատոհմիկի իր գեղեցկությամբ ("broodingly handsome")[5] և տպավորիչ դերակատարումներով, տիրապետող սեքսուալ չարագործների կերպարների մարմնավորումներով հազարավոր ամերիկուհիների սրտեր է գրավել, այն էլ՝ ռասայական խտրականության ժամանակներում, և դարձել է Հոլիվուդի առաջին տղամարդ սեքս խորհրդանիշերից մեկը[6][7][8]։

Հայակավան իր ժամանակների առավել բարձր վարձատրվող աստղերից էր. 1915 թվականին նա շաբաթական $5.000 դոլար է վաստակել, իսկ 1918-1921 թվականներին, երբ գործել է իր կինոընկերությունը, տարեկան վաստակել է 2 միլիոն դոլար[9][10][11]։ ԱՄՆ-ում հակաճապոնական տրամադրությունների աճի և գործարարության ասպարեզում առաջ եկած դժվարությունների պատճառով[12] Հայակավան 1922 թվականին լքել է Հոլիվուդը և մի քանի տարի դերակատարումներով հանդես եկել Բրոդվեյում, ինչպես նաև Ճապոնիայում ու եվրոպական մի շարք երկրներում։ Հոլիվուդ վերադարձել է 1931 թվականին, խաղացել «Վիշապի դուստրը» Daughter of the Dragon ֆիլմում[13]։

Հայակավայի առավել հիշարժան դերերից են ծովահենների պարագլուխ Կուալան (Swiss Family Robinson, 1960 թ.) և գնդապետ Սաիտոն (The Bridge on the River Kwai, 1957), որի համար առաջադրվել է հեղինակավոր Օսկար կինոմրցանակի «Տղամարդու երկրորդ պլանի դերի լավագույն կատարում» անվանակարգում[14]։ Հայակավան իր ստեղծագործական ողջ գործունեության ընթացքում գլխավոր դերերի կատարումով հանդես է եկել ութսունից ավելի կինոնկարներում, որոնցից երեքը (The Cheat, The Dragon Painter և The Bridge on the River Kwai) ներառվել են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների ազգային կինագրանցամատյանում (United States National Film Registry[15][16][17]:

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սեսյու Հայակավան ծնվել է 1889 թվականի հունիսի 10 ին Թիկուրա քաղաքում (ներկայիս Մինամիբոսո քաղաքը Չիբա պրեֆեկտուրայում )։ Հայակավաների ընտանիքը պատկանում էր սամուրայների դասին։ Սեսյուն սովորել է ճապոնական ռազմածովային սպաների դպրոցում։ Ստորջրյա սուզման հետևանքով նրա ականջի թմբկաթաղանթը պայթել է, և դրա պատճառով նրա զինվորական կարիերան ընդհատվել է։ Տասնութ տարեկանում Սեսյու Հայակավան փորձել է հարա-կիրի գործել։ Բժիշկները մի քանի ամիս պայքարել են նրա կյանքի համար։ Դրանից հետո նա երկար ժամանակ ճգնավորի կյանք է վարել մի հեռավոր տաճարում։

1909 թվականին Սեսյուն տեղափոխվել է Միացյալ Նահանգներ։ 1913 թվականին Չիկագոյի համալսարանում ստացել է արվեստների բակալավրի աստիճան։ Նա իր կնոջ՝ Ցուրու Աոկիի[18] հետ միասին խաղացել է Սան Ֆրանցիսկոյում «Թայֆուն» ներկայացման մեջ, որտեղ նրան տեսել է Թոմաս Ինսը։ Եվ ամուսնական զույգը 1914 թվականին նկարահանվել է Ինսի երկու մեծ ֆիլմերում՝ « Աստվածների ցասումը » և « Թայֆունը »։ Սեսյուն նկարահանվել է նաև «Գեթիսբուրգի ճակատամարտը» կինոնկարում։ և Սեսիլ ԴեՄիլի «Խաբեություն» ֆիլմում։

Ճանաչում և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1957 - Օսկարի հավակնորդ՝ երկրորդ պլանի լավագույն դերասան անվանակարգում՝ « Կուայ գետի կամուրջը» ֆիլմում գնդապետ Սաիտոյի դերի համար։

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1912 - Նեմեսիս / His Nemesis
  • 1913 - Գեթիսբուրգի ճակատամարտը / The Battle of Gettysburg
  • 1914 - Թայֆուն / The Typhoon - Tokorama
  • 1914 - Աստվածների ցասումը
  • 1914 - Տոհմի վերջին ներկայացուցիչը
  • 1915 - Գայթակղություն / Temptation
  • 1915 - Խաբեություն / The Cheat
  • 1919 - Գորշ հորիզոն / The Gray Horizon
  • 1937 - Յոշիվարա / Yoshiwara
  • 1949 - Տոկիոցի Ջոն / Tokyo Joe
  • 1955 - Բամբուկե տուն / House of Bamboo
  • 1957 - Կվայ գետի կամուրջը - գնդապետ Սաիտո
  • 1959 - Կանաչ առանձնատներ / Green Mansions
  • 1960թ .՝ Ռոբինզոնների շվեյցարական ընտանիքը / Swiss Family Robinson
  • 1966 - Ցերեկով երազներ տեսնողը / The Daydreamer

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 filmportal.de — 2005.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Store norske leksikon(նորվ.) — 1978. — ISSN 2464-1480
  5. ↑ Saltz, Rachel (2007 թ․ սեպտեմբերի 7). «Sessue Hayakawa: East And West, When The Twain Met». The New York Times.
  6. ↑ Miyao 2007, էջեր. 1–3, 191, 227, 281
  7. ↑ Prasso, Sheridan (2006). The Asian Mystique: Dragon Ladies, Geisha Girls, and Our Fantasies of the Exotic Orient. PublicAffairs. էջ 124. ISBN 978-1586483944.
  8. ↑ Warner, Jennifer (2014). The Tool of the Sea: The Life and Times of Anna May Wong. CreateSpace Independent Publishing Platform. էջ 8. ISBN 978-1502403643.
  9. ↑ «Sessue Hayakawa: The Legend». Goldsea. p. 2.
  10. ↑ Miyao 2007, էջեր. 334, 325
  11. ↑ Miyao 2007, էջ. 176
  12. ↑ Miyao 2007, էջ. 227
  13. ↑ Miyao 2007, էջ. 263
  14. ↑ Nakagawa, Orie (2012). Sesshū! : sekai o miryōshita Nihonjin sutā Hayakawa Sesshū. Kodansha. ISBN 978-4062179157.
  15. ↑ Eaton, William J. (1993 թ․ դեկտեմբերի 15). «Out of the Vault and Onto the Film Registry's List : Movies: Some of the Library of Congress' newly selected classics and popular favorites will make a nationwide tour next September». Los Angeles Times. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  16. ↑ Tsutakawa, Mayumi (2017 թ․ մարտի 2). «STG presents Sessue Hayakawa in The Dragon Painter». International Examiner. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  17. ↑ «Complete list of films admitted». CNN. 1997 թ․ նոյեմբերի 18. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 31-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
  18. ↑ Chuong, Chung (1999). Distinguished Asian Americans: A Biographical Dictionary. Greenwood. էջ 111. ISBN 978-0313289026.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեսյու Հայակավա» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սեսյու_Հայակավա&oldid=9768084» էջից