Ռեկտովագինալ ֆիստուլա
| Ենթակատեգորիա | vaginal fistula, anal fistula  | |
|---|---|---|
| Թեմայով վերաբերում է | կանանց առողջություն | |
| Պատճառ | Ծննդաբերութուն, Birth injury | |
| Բժշկական մասնագիտություն | բժշկական գենետիկա, գինեկոլոգիա | |
| Anatomical location | Հեշտոց, ուղիղ աղիք | |
Ռեկտովագինալ ֆիստուլա, որը ուղիղ աղիք հեշտոցային խուղակն է, բժշկական վիճակ է, երբ կա խուղակը կամ աննորմալ կապ ուղիղ աղիքի և հեշտոցի միջև[1]։
Ռեկտովագինալ խուղակները կարող են չափազանց հյուծող լինել։ Եթե ուղիղ աղիքի և հեշտոցի միջև բացվածքը լայն է, դա թույլ կտա և՛ գազերը, և՛ կղանքը դուրս գալ հեշտոցից՝ հանգեցնելով անկղապահության։ Կապ կա միզուղիների և հեշտոցային պարբերական վարակների հետ։ Խուղակը կարող է նաև կապել ուղիղ աղիքն ու միզուկը, որը կոչվում է ուղիղ աղիք միզածորանային խուղակ։ Երկու վիճակներն էլ կարող են հանգեցնել շրթունքների միաձուլման։ Այս տեսակի խուղակը կարող է պատճառ դառնալ, որ մանկաբույժները սխալ ախտորոշեն անկատար հետանցքը։ Ախտանիշների ծանրությունը կախված կլինի ֆիստուլի չափից։ Ամենից հաճախ այն հայտնվում է ծննդաբերությունից մոտ մեկ շաբաթ անց։
Պատճառները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռեկտովագինալ խուղակները հաճախ ծննդաբերության ժամանակ տրավմայի արդյունք են (այս դեպքում այն հայտնի է որպես մանկաբարձական խուղակ), մեծ ռիսկով, որը կապված է նշանակալի պատռվածքների կամ միջամտությունների հետ, որոնք օգտագործվում են, ինչպիսիք են էպիզիոտոմիան կամ օպերատիվ ( ֆորսպս / վակուումային էքստրակցիա ) ծննդաբերությունները[2] կամ իրավիճակներ, որտեղ առկա է առողջապահությունը լավ զարգացած չէ, ինչպես օրինակ որոշ զարգացող երկրներում։ Նշվում է, որ ռեկտովագինալ խուղակը հայտնի է որպես զարգացող երկրներում մայրական մահացության հիմնական պատճառ[3]։ Ռիսկի գործոնները ներառում են երկարատև ծննդաբերություն, դժվար գործիքային ծննդաբերություն և պարամեդիան էպիզիոտոմիա։ Էրիթրեայում 100,000 հեշտոցային ծննդաբերության հաշվով տարեկան գրանցվում է 350 դեպք։ Խուղակները կարող են զարգանալ նաև հեշտոցի կամ հետանցքի ֆիզիկական վնասվածքի, այդ թվում՝ բռնաբարության հետևանքով[4]։ Ռեկտովագինալ ֆիստուլներով կանայք հաճախ խարանվում են զարգացող երկրներում և դառնում են վտարանդի[5]։
Ռեկտովագինալ ֆիստուլը կարող է նաև լինել տարբեր հիվանդությունների ախտանիշ, ներառյալ վեներոմի լիմֆոգրանուլոմայով վարակվածությունը[6] կամ վիրահատության չնախատեսված արդյունքը, օրինակ՝ էպիզիոտոմիան կամ սեռը փոխելու վիրահատությունը։ Դրանք կարող են դրսևորվել որպես հեշտոցային վիրահատության բարդություն, ներառյալ հիստերէկտոմիան։ Դրանք ուղիղ աղիքի քաղցկեղի կամ հազվադեպ աղիների դիվերտիկուլյար հիվանդության կամ Կրոնի հիվանդության ճանաչված դրսևորում են։ Դրանք հազվադեպ են նկատվում արգանդի վզիկի քաղցկեղի ճառագայթային բուժումից հետո։
Բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռեկտովագինալ խուղակը ախտորոշելուց հետո ավելի լավ է սպասել մոտ երեք ամիս, որպեսզի բորբոքումը թուլանա։ Փոքր խուղակների դեպքում հեշտոցային մոտեցումը լավագույնն է, մինչդեռ որովայնի վերականգնումն անհրաժեշտ է հեշտոցային ֆորնիքսի մեծ խուղակների համար։
Խուղակի շուրջ շրջանաձև կտրվածք է արվում, և հեշտոցն առանձնացվում է դրա տակ գտնվող ուղիղ աղիքից՝ շրջագծային սուր կտրվածքով։ Ամբողջ խուղակային տրակտը, հետանցքի լորձաթաղանթի փոքր եզրի հետ միասին կտրված է։ Հետանցքային պատը փակվում է արտալորձաթաղանթով[7]։
Ռեկտովագինալ խուղակների մեծ մասը վիրահատության կարիք կունենա՝ ամրացնելու համար։ Դեղորայք, ինչպիսիք են հակաբիոտիկները և Ինֆլիքսիմաբը, կարող են նշանակվել՝ օգնելու փակել ռեկտովագինալ խուղակը կամ նախապատրաստվել վիրահատությանը[8][9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Kumaran SS, Palanivelu C, Kavalakat AJ, Parthasarathi R, Neelayathatchi M (2005). «Laparoscopic repair of high rectovaginal fistula: Is it technically feasible?». BMC Surg. 5: 20. doi:10.1186/1471-2482-5-20. PMC 1266383. PMID 16221302.
- ↑ «Rectovaginal Fistula and Rectourethral Fistula | ASCRS». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 12-ին.
- ↑ Landry, 926
- ↑ Nordland, Rod (2006 թ․ նոյեմբերի 12). «Congo: More Vicious Than Rape». Newsweek. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ Nolen, Stephanie. «Not Women Anymore...». Ms. Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 25-ին.
- ↑ Lynch CM, Felder TL, Schwandt RA, Shashy RG (1999). «Lymphogranuloma venereum presenting as a rectovaginal fistula». Infect Dis Obstet Gynecol. 7 (4): 199–201. doi:10.1155/S1064744999000344. PMC 1784745. PMID 10449269.
- ↑ «Rectovaginal fistula: Treatment and Management». Medscape. Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 14-ին.
- ↑ «Rectovaginal fistula Treatments and drugs - Mayo Clinic». www.mayoclinic.org. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 14-ին.
- ↑ Sands, Bruce E.; Anderson, Frank H.; Bernstein, Charles N.; Chey, William Y.; Feagan, Brian G.; Fedorak, Richard N.; Kamm, Michael A.; Korzenik, Joshua R.; Lashner, Bret A. (2004 թ․ փետրվարի 26). «Infliximab maintenance therapy for fistulizing Crohn's disease». The New England Journal of Medicine. 350 (9): 876–885. doi:10.1056/NEJMoa030815. ISSN 1533-4406. PMID 14985485.