Ջրկոտեմ դեղատու
| Ջրկոտեմ | |
.JPG) Ջրկոտեմ | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales) |
| Ընտանիք | Կաղամբազգիներ (Brassicaceae) |
| Տրիբա | Cardamineae |
| Ցեղ | Ջրկոտեմ (Nasturtium) |
| Տեսակ | Ջրկոտեմ (N. officinale) |
| Միջազգային անվանում | |
| Nasturtium officinale | |
| Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝  Քիչ մտահոգող տեսակ | |
Ջրկոտեմ դեղատու (լատին․՝ Nasturitum officinale), խաչածաղկավորների ընտանիքին պատկանող դեղաբույս։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մինչև 60 սմ բարձրությամբ, հաստ սնամեջ ցողունով և արագ աճող հավելյալ արմատներով բազմամյա խոտաբույս է։ Կենտ-փետրաձև տերևները կազմված են 2-7 զույգ օվալաձև տերևիկներից։ Խոշոր և ձվաձև գագաթնային տերևիկը կոթունավոր է։ Կարճ ողկույզներում հավաքված են ծաղիկները, որոնք սպիտակ են և քառանդամ։ Պսակը բաժակից կրկնակի երկար է, իսկ առէջաթելերը մանուշակագույն են։ Սերմերը դասավորված են երկու շարքերով՝ կարճ, գծային փքված պատիճակներում[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեղրատու բույս է, որն աճում է ստորին լեռնային գոտու խոնավ վայրերում, աղբյուրների մոտ, գետափերին, հաճախ նաև ջրում։ Հանդիպում է Տավուշի, Լուռու, Արմավիրի, Արարատի, Կոտայքի, Սյունիքի մարզերում, Երևանում։ Որպես բանջարեղենային բույս աճեցվում է որոշ եվրոպական երկրներում[1]։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գլիկոզիդներ, ալկալոիդներ, սապոնիններ, կալիումի, երկաթի, ֆոսֆորի աղեր պարունակող վիտամիններով հարուստ բույս է։ Սերմերից ստանում են մանանեխի փոխարեն օգտագործվող ճարպային և եթերային յուղ («մանանեխային յուղ»)[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ծատուրյան Թամարա, Գևորգյան Մարգարիտա (2014)։ Պողոսյան Ա․, Զաքարյան Ն․, eds.։ Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր (հայերեն)։ Երևան: Լուսակն։ էջ 315։ ISBN 9789939834689
| ||||||||||||||
|