Jump to content

Ջրկոտեմ դեղատու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջրկոտեմ
Ջրկոտեմ
Ջրկոտեմ
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophytes)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Կաղամբածաղկավորներ (Brassicales)
Ընտանիք Կաղամբազգիներ (Brassicaceae)
Տրիբա Cardamineae
Ցեղ Ջրկոտեմ (Nasturtium)
Տեսակ Ջրկոտեմ (N. officinale)
Միջազգային անվանում
Nasturtium officinale
Կարգավիճակ
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Ջրկոտեմ դեղատու (լատին․՝ Nasturitum officinale), խաչածաղկավորների ընտանիքին պատկանող դեղաբույս։

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչև 60 սմ բարձրությամբ, հաստ սնամեջ ցողունով և արագ աճող հավելյալ արմատներով բազմամյա խոտաբույս է։ Կենտ-փետրաձև տերևները կազմված են 2-7 զույգ օվալաձև տերևիկներից։ Խոշոր և ձվաձև գագաթնային տերևիկը կոթունավոր է։ Կարճ ողկույզներում հավաքված են ծաղիկները, որոնք սպիտակ են և քառանդամ։ Պսակը բաժակից կրկնակի երկար է, իսկ առէջաթելերը մանուշակագույն են։ Սերմերը դասավորված են երկու շարքերով՝ կարճ, գծային փքված պատիճակներում[1]։

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեղրատու բույս է, որն աճում է ստորին լեռնային գոտու խոնավ վայրերում, աղբյուրների մոտ, գետափերին, հաճախ նաև ջրում։ Հանդիպում է Տավուշի, Լուռու, Արմավիրի, Արարատի, Կոտայքի, Սյունիքի մարզերում, Երևանում։ Որպես բանջարեղենային բույս աճեցվում է որոշ եվրոպական երկրներում[1]։

Նշանակություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գլիկոզիդներ, ալկալոիդներ, սապոնիններ, կալիումի, երկաթի, ֆոսֆորի աղեր պարունակող վիտամիններով հարուստ բույս է։ Սերմերից ստանում են մանանեխի փոխարեն օգտագործվող ճարպային և եթերային յուղ («մանանեխային յուղ»)[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Ծատուրյան, Թամարա; Գևորգյան, Մարգարիտա (2014). Պողոսյան, Ա․; Զաքարյան, Ն․ (eds.). Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր. Երևան: Լուսակն. էջ 315. ISBN 9789939834689.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջրկոտեմ դեղատու» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջրկոտեմ դեղատու» հոդվածին։