Ջանք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջանք
արմտ. հայ.՝ Ջանք
Տեսակգրական ամսագիր
Լեզուարևմտահայերեն
Հիմնադրվել էհուլիսի 1, 1930
ՀիմնադիրՍեմա և Միսաք Մանուշյան
Երկիր Ֆրանսիա
ԳրասենյակՓարիզ
Լուծարվել էհունիս 1931

«Ջանք» (ֆր.՝ Tchank), հայալեզու գրական թերթ, որը հիմնադրվել 1930 թվականի հուլիսի 1-ին Փարիզում և կազմակերպվել է ֆրանսահայ բանատեղծներ և գրողներ Գեղամ Աթմաճյանի և Միսաք Մանուշյանի կողմից։ Ամսագրի հրատարակությունը դադարեցվել է 1931 թվականի հունիսին՝ տասներկուերորդ համարից հետո։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ջանք» ամսագիրը հիմնադրվել է 1930 թվականի հուլիսի 1-ին Փարիզում[1]: Այս ամսագիրը, որը ծագում է 1930 թվականի մայիսին ստեղծված «Երիտասարդ գրողների ասոցիացիայից», նպատակ ունի լինել Ֆրանսիայի հայկական սփյուռքի երիտասարդ գրողների խոսնակը, ինչի մասին վկայում է նրա ենթավերնագիրը, «Երիտասարդական գրական ամսագիր», որի նպատակն է լինել այդ երիտասարդների «Հանդիպման վայրը»[1]: Ջանք ամսագիրը վարել են բանաստեղծներ և գրողներ Գեղամ Աթմաճյանը և Միսաք Մանուշյանը։

Ամսագրում կգտնենք Գեղամ Աթմաճյանի բանաստեղծությունները, վիպակները և մտորումի հոդվածները Սեմա մականունով[2], իր քրոջ Մարի Աթմաճյանի առաջին բանաստեղծական շարադրությունները և նույնիսկ Միսաք Մանուշյանի [1] առաջին տեքստերը[3]։ Հայերեն թարգմանություններ կան նաև Պիեռ Լուիսի (մասնավորապես Բիլիթիսի երգերը), Պոլ Ժերադիի, Բոդլեռի[4], Վեռլենի և Վիկտոր Հյուգոյի (վերջին երեքը թարմանված են Մանուշյանի կողմից)[3] բանաստեղծություններից, ինչպես նաև թարգմանություններ Մաքսիմ Գորկու, Էրիխ Մարիա Ռեմարկի վիպակներից և այլն[1]:

Ջանքի խմբագրական գիծը ձախերից է, սակայն հեղինակները շարունակում են քննադատաբար վերաբերվել «պրոլետարական գրականությանը», որը գտնում ենք Սովետական Հայաստանում[1]:

Ամսագիրը դադարում է հրատարակվել 1931 թվականի հունիսին տասներկուերորդ համարում՝ ֆինանսական պատճառներով[5]:

Համարների ցանկ[6][խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Համար 1, առաջին 1930 հուլիս[7]
  • Համար 2, առաջին 1930 օգոստոս[8]
  • Համար 3, առաջին 1930 սեպտեմբեր[9]
  • Համար 4, 1930 հոկտեմբեր[10]
  • Համար 5-6, 1930 նոյեմբեր-դեկտեմբեր[11]
  • Համար 7, 1931 հունվար[12]
  • Համար 8-9, 1931 փետրվար-մարտ[13]
  • Համար 10, 1931 ապրիլ[14]
  • Համար 11, 1931 մայիս[15]
  • Համար 12, 1931 հունիս[16]

Գեղարվեստական գրականության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միսաք Մանուշյանին նվիրված իր վեպում Դիդիե Դենենքսը[17] 13-րդ գլխի վերջում հիշատակում է «Ջանք»-ը։ Պատմիչը ամսաագիրը նկարագրում է հետևյալ կերպ.

«Tchank» նշանակում է «ջանք»։ [...] Այն լույս է տեսել 1930 թվականի հուլիսին, […] նախքան հաջորդ ամառը դադարելը։ Այն իրենից ներկայացնում է որպես Երիտասարդ գրողների ասոցիացիայի օրգան, որն իրականում բաղկացած է երեք անդամներից՝ Մանուշյանը, նրա ընկեր Սեման, ինչպես նաև վերջինիս քույրը՝ Մարի Աթմաջյանը։ Միջին հաշվով 25 տարեկանից պակաս։ Այնտեղ քննարկում են սյուրռեալիզմի, ֆուտուրիզմի և ռոմանտիկ գայթակղության համեմատական արժանիքները։ Մանուշյանը փորձում է թարգմանել Բոդլերի բանաստեղծությունները, մատուցելով իր սեփականը… […] Սեման իր հերթին փորձում է սահմանել, թե ինչն է տարբերում Ջանքին այլ գրական փորձառություններից, նա անդրադառնում է աքսորի լեզվին, «գրելու» աշխարհաքաղաքացիական բնույթին»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Krikor Beledian, 2001, էջ 86
  2. ↑ Krikor Beledian, 2001, էջ 261
  3. ↑ 3,0 3,1 {{{վերնագիր}}}.
  4. ↑ Tchank, n° 2.
  5. ↑ Krikor Beledian, 2001, էջ 87
  6. ↑ «ՋԱՆՔ». tert.nla.am.
  7. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  8. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  9. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  10. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  11. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  12. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  13. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  14. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  15. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  16. ↑ «Կարդալ առցանց» (PDF).
  17. ↑ Daeninckx, Didier (2018). Missak. Paris. էջ 352. ISBN 978-2-07-276308-3.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջանք&oldid=9563696» էջից