Ջամե մզկիթ (Սպահան)
| Ջամե մզկիթ | |
|---|---|
 | |
| Տեսակ | մզկիթ[1] |
| Երկիր |
 Իրան[2][1] |
| Վարչատարածք | Սպահան[1] |
| Տեղագրություն | Սպահան[2] |
| Ճարտարապետություն | |
| Կոորդինատներ: 32°40′9.2496000999926″ հս․ լ. 51°41′5.0856000999891″ ավ. ե. / 32.669236000027773059° հս․. լ. 51.684746000027772084° ավ. ե. | |
  | |
.svg) | |
Ջամե մզկիթ կամ Ուրբաթի մզկիթ, հասարակական ամենախոշոր մզկիթը Իրանի Սպահան քաղաքում: Մզկիթը կառուցվել է երկար ժամանակ. հիմնադրվել է 771 թվականին, սակայն վերակառուցվել և շինարարությունը ավարտին է հասցվել 20-րդ դարի վերջին: Մզկիթից արևելք գտնվում է Սպահանի Մեծ շուկան: 2012 թվականից Ջամե մզկիթն ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում:
Մզկիթը հնագույններից մեկն է Իրանում: Կառուցվել է «չորս այվանների» (կամարակապ բաց շինություն) ոճով, այսինքն` ունի չորս դարպաս, որոնք գտնվում են իրար դիմաց: Մուկարանսան` ծալքավոր կամարը, կառուցվել է 13-րդ դարում մզկիթի հարավային մասում[3]:
Սելջուկների կառավարման ժամանակ աղյուսից կառուցվել են գմբեթաձև երկու շինություններ: Հարավային գմբեթը կառուցվել է 1086-1087 թվականներին, որպեսզի այնտեղ միհրաբ ձևավորեն: Այն ժամանակին ամենամեծն էր աշխարհի մնացած բոլոր մզկիթների գմբեթների մեջ: Հյուսիսային գմբեթը կառուցվել է մեկ տարի անց. նրա նշանակությունը հայտնի չէ: Չնայած այն տեղակայված էր հյուսիսից հարավ ձգվող առանցքում, այն գտնվել է մզկիթի սահմաններից դուրս: Գմբեթը կառուցվել է երկրաչափական հավասարակշռության հաշվարկով:
