Պյոտր Նովիկով

Պյոտր Նովիկով; ռուս.՝ Петр Сергеевич Новиков
Ծնվել է	օգոստոսի 15, 1901; Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Մահացել է	հունվարի 9, 1975 (73 տարեկան); Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս
Հաստատություն(ներ)	Ռուսաստանի Դ. Մենդելեևի քիմիատեխնոլոգիական ինստիտուտ, Մոսկվայի պետական մանկավարժական համալսարան, ՌԳԱ Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտ և Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ
Գործունեության ոլորտ	խմբերի տեսություն, բազմությունների տեսություն, մաթեմատիկական տրամաբանություն և ալգորիթմների տեսություն
Անդամակցություն	Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերություն
Ալմա մատեր	Մոսկվայի պետական համալսարան (1929)
Գիտական աստիճան	ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	ռուսերեն
Գիտական ղեկավար	Նիկոլայ Լուզին
Եղել է գիտական ղեկավար	Ալեքսանդր Եսենին-Վոլպին, Սերգեյ Ադյան, Asan Taimanov?, Albert Muchnik?, Sergey Yablonsky?, Boris Trakhtenbrot?, Valeriy Konstantinovich Bulitko?, Aleksandr Vladimirovich Kuznetsov?, Ալեքսեյ Լյապունով և Alexandr Zikov?
Պարգևներ	; և
Ամուսին(ներ)	Լյուդմիլա Կելդիշ
Երեխա(ներ)	Sergei Novikov?

Պյոտր Սերգեևիչ Նովիկով (ռուս.՝ Пётр Новиков, օգոստոսի 15, 1901(1901-08-15)^[1]^[2], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 9, 1975(1975-01-09)^[1]^[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային մաթեմատիկոս, մաթեմատիկական տրամաբանության, ալգորիթմների և խմբային տեսության մասնագետ, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս (1960), Լենինյան մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1901 թվականի օգոստոսի 15-ին (օգոստոսի 28) Մոսկվայում։ 1919 թվականին՝ գիմնազիան ավարտելուց հետո, ընդունվել է Մոսկվայի համալսարանի ֆիզիկայի և մաթեմատիկայի ֆակուլտետը։ Բանակում երկու տարի ծառայելու պատճառով այն ավարտել է 1926 թվականին։ Աշխատել է Մենդելեևի անվան ռուսական քիմիական տեխնոլոգիաների համալսարանում (1929-1934, 1943-1944^[6]) և Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտում (1934-1975)։ 1957 թվականից Ստեկլովի անվան մաթեմատիկական ինստիտուտի մաթեմատիկական տրամաբանության ամբիոնի վարիչ է եղել։

Նա գտել է «Լուզինյան գործին» չմասնակցելու քաղաքական ուժը (1936): 1968 թվականին ստորագրել է հայտնի «Նամակ 99 մաթեմատիկոսների»-ն, ի պաշտպանություն իր ասպիրանտ և այլախոհ Ալեքսանդր Եսենին-Վոլպինի, ում հարկադրաբար փակում են լենինգրադյան հատուկ հոգեբուժարանում։ Դրանից հետո նա ազատվել է Լենինի անվան Մոսկվայի մանկավարժական ինստիտուտի բաժնի վարիչի պաշտոնից^[7]։

Երկարատև հիվանդությունից հետո՝ 1975 թվականի հունվարի 9-ին Պյոտր Նովիկովը մահանում է։ Նրան թաղում են Նովոդևիչյան գերեզմանատանը (թիվ 7 տեղամաս), իր կնոջ` Լյուդմիլա Կելդիշի հետ։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական աշխատանքները սահմանային տեսության, մաթեմատիկական տրամաբանության, ալգորիթմների և խմբային տեսության վերաբերյալ են։ ԽՍՀՄ-ում ստեղծեց մաթեմատիկական տրամաբանության դպրոց։ Նրա աշակերտներն են ճանաչված մաթեմատիկոսներ Սերգեյ Ադյանը, Ալեքսեյ Լյուպունովը, Ա. Թայանովը, Սերգեյ Յաբլոնսկին։

Երբ դեռ Նիկոլայ Լուզինի ասպիրանտ էր և սովորում էր մոսկովյան մաթեմատիկական դպրոցում, Պյոտր Նովիկովը լիակատար լուծում է սահմանային տեսությունը նկարագրող բարդ խնդիրը՝ օգտվելով «Ցուցանիշների համադրման սկզբունքը» մշակված մեթոդից։ Նա ստեղծել է ֆորմալ համակարգերի հետևողականությունը ապացուցելու մեթոդ, որի հիմնված էր բանաձևի հասկացության հիման վրա։

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկու Լենինի շքանշան
Աշխատանքային կարմիր դրոշ
Մեդալներ
Լենինյան մրցանակ (1957)՝ «Խմբի տեսության խնդրի խելամիտ և ալգորիթմիկ լուծման մասին» գիտական աշխատանքի համար (1955)։
Ռուսաստանի Դաշնության պետական մրցանակ (1999 թվականին հետմահու, Սերգեյ Ադյանի հետ), պարբերական խմբերի հետաքննման նոր մեթոդի ստեղծման աշխատանքների համար, ինչը հնարավորություն է տվել լուծելու որոշակի հանրահաշվական խնդիրներ, որոնք երկար ժամանակ լուծում չեն ստացել։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիտությունների կատարյալ ունակությունները ժառանգել է իր առաջին կնոջ որդին, երեխաններից ամենամեծը՝ Լեոնիդ Կեդվիշը, ինչպես նաև իր հարազատ որդիները՝ Սերգեյ Նովիկովը և Անդրեյը։ Ընտանիքում եղել են նաև երկու դուստր՝ Նինան և Ելենան։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Mathematics Genealogy Project — 1997.
↑ https://math.ru/history/people/novikov_ps
↑ https://books.google.cat/books?id=VtgUEAAAQBAJ&pg=PA5 — P. 5.
↑ Е.Н.Будрейко, А.П.Жуков. Профессора Университета Менделеева:XX век М.: РХТУ им.Д.И.Менделеева. — Москва: РХТУ им. Д.И.Менделеева, 2006. — С. 441-442. — 756 с. — ISBN 5-7237-0513-X.
↑ 35-летие первой громкой насильственной госпитализации по политическим мотивам. Независимый психиатрический журнал (2003). Проверено 23 июля 2013. Архивировано 29 августа 2013 года.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

[_058838d8c6d744db-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.

[_18ababfa4ffe1075-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_ec76d3c8e5f41167-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 Mathematics Genealogy Project — 1997.

[_a084a19991c8eb83-4] ttps://math.ru/history/people/novikov_ps

[_a2c70ac8152a8fe6-5] ttps://books.google.cat/books?id=VtgUEAAAQBAJ&pg=PA5 — P. 5.

[6] Е.Н.Будрейко, А.П.Жуков. Профессора Университета Менделеева:XX век М.: РХТУ им.Д.И.Менделеева. — Москва: РХТУ им. Д.И.Менделеева, 2006. — С. 441-442. — 756 с. — ISBN 5-7237-0513-X.

[7] 35-летие первой громкой насильственной госпитализации по политическим мотивам. Независимый психиатрический журнал (2003). Проверено 23 июля 2013. Архивировано 29 августа 2013 года.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]