Պանտելեյ Զարև

Պանտելեյ Զարև; բուլղար․՝ Пантелей Йорданов Пантев
Ծնվել է	նոյեմբերի 11, 1911
Ծննդավայր	Վիդին, Բուլղարիա
Վախճանվել է	փետրվարի 18, 1997 (85 տարեկան)
Վախճանի վայր	Սոֆիա, Բուլղարիա
Մասնագիտություն	գրական քննադատ, գրականության պատմաբան, համալսարանի դասախոս, գրական տեսաբան և գրող
Քաղաքացիություն	Բուլղարիա
Կրթություն	Սոֆիայի համալսարան (1941)
Աշխատավայր	Սոֆիայի համալսարան
Պարգևներ	; ; և
Զավակներ	Vladimir Zarev?

Պանտելեյ Զարև (բուլղար․՝ Пантелей Зарев), իրական անունը՝ Պանտելեյ Յորդանով Պանտև (բուլղար․՝ Пантелей Йорданов Пантев, նոյեմբերի 11, 1911(1911-11-11)^[1], Վիդին, Բուլղարիա - փետրվարի 18, 1997(1997-02-18)^[1], Սոֆիա, Բուլղարիա), բուլղար քննադատ, գրականագետ, կուսակցական և հասարակական գործիչ։ Ակադեմիկոս։ Բուլղարիայի գրողների միության նախագահ։ Մշակույթի ժողովրդական գործիչ (1969)։ Դիմիտրովյան մրցանակի եռակի դափնեկիր։

Կենսագրություն

Պանտելեյ Զարևը ծնվել է 1911 թվականի նոյեմբերի 11-ին Վիդինում, Բուլղարիայի թագավորություն։ Պատանեկության տարիներին հետաքրքրվել է կոմունիստական գաղափարներով։ Դարձել է երիտասարդական շարժման ակտիվ մասնակից։ 1932 թվականին ընդունվել է Բուլղարիայի կոմունիստական կուսակցություն։ Հետապնդվել է իշխանությունների կողմից։ Դավադրությունում մասնակցության համար ձերբակալվել է։ Երկու տարի անցկացրել է բանտարկության մեջ (1935-1936)։

1941 թվականին ավարտել է Սոֆիայի համալսարանի փիլիսոփայական ֆակուլտետը։

1944 թվականի սեպտեմբերին, կոմունիստների իշխանություն գալուց հետո, աշխատել է «Ново време» ամսագրի խմբագիր։ 1947 թվականին դարձել է դոցենտ, 1950 թվականին՝ պրոֆեսոր, Սոֆիայի համալսարանի գրականության տեսության ամբիոնի վարիչ (1947-1978), իսկ 1968-1972 թվականներին եղել է համալսարանի ռեկտոր։

1951-1968 թվականներին աշխատել է որպես Գրականության ինստիտուտի բաժնի վարիչ (1948-1970), տնօրենի տեղակալ (1951-1962)։

«Литературна мисъл» ամսագրի գլխավոր խմբագիր (1957-ից)։ Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիայի փոխնախագահ (1968-ից)։

1972-1979 թվականներին եղել է Բուլղարիայի գրողների միության նախագահ, 1979-1989 թվականներին՝ Բուլղարիայի Ժողովրդական Հանրապետության խորհրդարանի անդամ, 1971-1990 թվականներին՝ ազգային ժողովի պատգամավոր։

Պանտելեյ Զարևը մահացել է 1997 թվականի փետրվարի 18-ին Սոֆիայում՝ 85 տարեկան հասակում։

Մատենագրություն

Պանտելեյ Զարևը բազմաթիվ հրապարակումներ, հետազոտությունների, մենագրությունների, գրքերի հեղինակ է։

Գրքեր

(в съавторство с Цветан Минков и Кръстьо Генов) Българското възраждане: Характер и особености. София: Христо Чолчев, 1945, 1. изд. 1939 под загл.: Характер на Възраждането.
Литературата като познание. София: Нариздат, 1945.
Проблеми на развитието на българската литература. София: Наука и изкуство, 1949.
Българската литература: Проблеми на развитието ѝ. София: Наука и изкуство, 1950.
(в съавторство с Цветан Минков и Кръстьо Генов) Иван Вазов – народен писател. София: Наука и изкуство, 1950.
(в съавторство с Цветан Минков и Кръстьо Генов) Естетическите възгледи на Маркс-Енгелс. София: Наука и изкуство, 1952.
Стил и художественост. София: Бълг. писател, 1958.
Богатството на литературния процес и социалистическият реализъм. София: Наука и изкуство, 1960.
(в съавторство с Цветан Минков и Кръстьо Генов) Класика и съвременност: Избрани студии и статии. София: Бълг. писател, 1961.
Христо Ботев: Лит.-крит. очерк. София: Бълг. писател, 1963.
Преобразена литература: Сб. лит.-крит. Статии / Пантелей Зарев, Елисавета Багряна, Илия Бешков. София: Бълг. писател, 1969.
- За Ел. Багряна, Ст. Загорчинов, Н. Фурнаджиев, Л. Стоянов, Д. Димов, Ем. Станев, Г. Караславов, Д. Талев, А. Гуляшки, К. Калчев, Б. Райнов, Й. Радичков, В. Ханчев, Б. Божилов, П. Матев, Бл. Димитрова, Ил. Бешков, Ат. Далчев.
Структурализъм, литературознание и естетически идеал. София: Бълг. писател, 1969.
Димитър Димов [Лит.-крит. студия]. София: Бълг. писател, 1972.
Георги Караславов. Изследване. София: Наука и изкуство, 1973.
Емилият Станев. Изследване. София: Бълг. писател, 1973.
Литературни портрети: Павел Вежинов, Андрей Гуляшки, Камен Калчев, Богомил Райнов. София: Бълг. писател, 1974.
П. К. Яворов. Изследване. София: Нар. просвета, 1974.
Народопсихология и литература: Аспекти на стила [Изследване]. [2. разш. изд.]. София: Бълг. писател, 1976.
Христо Ботев. Богатството на гения. Изследване. София: ОФ, 1977.
Панорама на българската литература в 5 т. – 1. издание 1966 – 1967., 3. прераб. и доп. изд. – София: Бълг. писател, 1977 – 1979.
Съвременност и наследство [Теоретически и лит.-крит. очерци]. София: Бълг. писател, 1977.
Теория на литературата в 2 т. София: Наука и изкуство, 1979 – 1981.
Съчинения в 3 т. София: Бълг. писател, 1981.
Българска класика в 2 т. София: Наука и изкуство, 1986 – 1987.
Българска народопсихология и художествена литература. София: Наука и изкуство, 1983.
Теория, психология и техника на стила. София: Бълг. писател, 1984.
Съвременна чувствителност. Критика. София: Нар. младеж, 1986.
Логиката на литературно-историческия процес. Логика и психология на литературното творчество. Пловдив: Христо Г. Данов, 1987.
История на българската литературна критика в 3 т. София: Бълг. писател, 1989 – 1996.
Спомени и размисли. София: УИ Св. Климент Охридски, 1995.

Հոդվածներ

„По въпроса за основните направления в литературната наука и естетиката“. // Философска мисъл, 1947.
„Литературно-историческите позиции на Никола Вапцаров“. // Септември, 1952.
„Карл Маркс – основател на социалистическата естетика“. // Известия на Института за българска литература, 1954.
„Тенденции в съвременния литературен процес“. // Съвременната тема и литературния процес. София, 1976.
„Идеал. Съвременност. Световен литературен контекст“. // Септември, 1977.
„Проблеми и достижения на младата литература“. // Литературен фронт.
„Литературата като словесно-образно претворяване“. // Литературна мисъл, 1979.
„Възприемане (рецепция) на художествената литература“. // Литературна мисъл, 1981.
„Литературната критика и литературната история като литературна рецепция“. // Литературна мисъл, 1981.
„Тодор Живков и художествената литература“. // Обзор, 1982.
„Национално и универсално значение на българската литература“. // Септември, 1985.
„Поет на съвременността и бъдещето – Любомир Левчев“. // Септември, 1985.
„Априлският пленум и литературната критика“. // Септември, 1986.
„Философската подоснова на литературната критика и на естетиката в края на ХІХ век“. // Литературна мисъл, 1990.

Մրցանակներ

Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1974)
Գեորգի Դիմիտրովի շքանշան (երկու անգամ, 1974, 1981)
«Կիրիլ և Մեֆոդի սրբերի» շքանշան (1963)
Դիմիտրովյան մրցանակ (երեք անգամ 1946, 1951, 1959).
Մշակույթի վաստակավոր գործիչ (1963)
Մշակույթի ժողովրդական գործիչ (1969)
«Բուլղարիա 1300» հոբելյանական մեդալ (1981)
Իվան Վազովի մրցանակ (1981)^[2]
Բուլղարիայի գրողների միության մրցանակ (1968)
Վիդինի պատվավոր քաղաքացի

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ «Иван Гранитски: "Без Вазов няма България. Той е духовният хемоглобин на нацията"». Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 19-ին.

Արտաքին հղումներ

[_b020f94af7eed58b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[autogenerated6-2] «Иван Гранитски: "Без Вазов няма България. Той е духовният хемоглобин на нацията"». Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 19-ին.

[1]

[2]