Շերլոկ Հոլմս (ֆիլմ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շերլոկ Հոլմս
անգլ.՝ Sherlock Holmes
Երկիր Միացյալ Թագավորություն[1]
 Ավստրալիա[1][2]
 ԱՄՆ[1][3][2]
 Գերմանիա[3][2]
Ժանրարկածային ֆիլմ, քրեական թրիլլեր, մարտաֆիլմ, ոստիկան ընկերների մասին ֆիլմ և միստիկ ֆիլմ
ՀիմքՇերլոք Հոլմսի մատենագիտություն
Թվականդեկտեմբերի 24, 2009[4], հունվարի 28, 2010[5][3], հունվարի 7, 2010[6], փետրվարի 3, 2010, դեկտեմբերի 25, 2009[7] և դեկտեմբերի 26, 2009[7]
Լեզուանգլերեն
ՌեժիսորԳայ Ռիչի[3]
ՊրոդյուսերՍյուզան Դաունի, Ջոել Սիլվեր, Լայոնել Ուիգրեմ և Դան Լին
Սցենարի հեղինակՍայմոն Քինբերգ, Anthony Peckham?, Մայկ Ջոնսոն և Գայ Ռիչի
ԴերակատարներՌոբերտ Դաունի, Ջուդ Լոու, Ռեյչել ՄաքԱդամս, Մարկ Սթրոնգ, Էդի Մարսան, Քելլի Ռայլի, Ջեյմս Ֆոքս, Ուիլյամ Հոուփ, Հանս Մեթիսոն, Ռոբերտ Մեյլեթ, Ջերալդին Ջեյմս, Քլայվ Ռասել, Բրոնա Գալահեր, Ուիլ Հյուսթոն, Ջեյմս Գրին[8], Մայլզ Ջափ[8] և Robert Stone?
ՕպերատորՖիլիպ Ռուսելո
ԵրաժշտությունՀանս Ցիմեր
ՄոնտաժՋեյմս Հերբերտ
Պատմվածքի վայրԼոնդոն և Անգլիա
Նկարահանման վայրՆյու Յորք
ԿինոընկերությունԱրծաթե նկարներ և Village Roadshow Pictures
Տևողություն128 րոպե
Բյուջե90 000 000 $[9]
Շահույթ524 028 679 $[10] և 209 028 679 $[9]
ՀաջորդՇերլոկ Հոլմս․ Ստվերների խաղ
Պաշտոնական կայքէջ
 Sherlock Holmes (2009 film) Վիքիպահեստում

Շերլոկ Հոլմս (անգլ.՝ Sherlock Holmes), Գայ Ռիչիի դետեկտիվ մարտաֆիլմը։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆիլմի գործողությունները տեղի են ունենում 1890 թվականին։ Մեծն խուզարկու Շերլոկ Հոլմսը և իր օգնական Դոկտոր Վաթսոնը զբաղվում էին վեց ծիսական զոհերից վերջինի գործով։ Մեղավորը խորհրդավոր լորդ Բլեքվուդն էր, որը դատապարտվում է մահվան։

Հաջորդ երեք ամիսները Հոլմսը չէր կարողանում կետրոնանալ իր աշխատանքի վրա, իսկ ընկերոջ տեղափոխվելը ավելի էր վատթարացնում նրա վիճակը։ Ի վերջո մի անգամ Վաթսոնին հաջողվում է Շերլոկին համոզել գալ ընթրիքի ու ծանոթանալ իր հարսնացու Մերի Մորթեսի հետ, սակայն երեկոն ավարտվում է սկանդալով[11]։

Միևնույն ժամանակ, մահվան դատապարտված Լորդ Բլեքվուդը ծաղրում էր բանտարկյալներին և պահակախմբին։ Ամբողջ բանտը խուճապի մեջ էր, և ամբողջ Լոնդոնը սպասում էր նրա մահվանը։ Կախաղանը կանգնեցված էր, Բլեքվուդի վերջին ցանկությունը ժամադրություն էր Շերլոկ Հոլմսի հետ՝ այն մարդու, ով նրան կանգնեցրել էր։

Հաջորդ առավոտ Շերլոկին այցելում է նրա վաղեմի ծանոթը ՝ աշխարհահռչակ հանցագործ Իռեն Ադլերը, ում հետ դժվար զգացողություններ են կապում[12]։ Նա Շերլոկին գումար է առաջարկում, որպեսզի գտնի կարմիր շիկահեր թզուկ Լյուկ Ռիերդենին։ Շերլոկը հրաժարվում է, չնայած հետագայում նա գաղտնի հետապնդում է նրան ՝ պարզելու, թե ով է նրա հաճախորդը[13]։

Վերադառնալով տուն ՝ Հոլմսը և Վաթսոնը տհաճ լուրեր են ստանում. Լորդ Բլեքվուդը «հարություն է առել». Նրա գերեզմանաքարը փորել էին ներսից և դագաղում գտել Իռենի փնտրած թզուկի մարմինը։ Այդ ժամանակ վտանգվեց Վաթսոնի ՝ որպես բժշկի հեղինակությունը, քանի որ նա մահապատժի ժամանակ հայտարարել էր Բլեքվուդի մահվան մասին։

Ռիերդենի տուն այցելելուց հետո Հոլմսն ու Վոթսոնը տեղեկանում են, որ նա կապի մեջ էր եղել «հանգուցյալ» լորդի հետ[14]։ Նրանք կարող էին ավելին իմանալ, բայց Բլեքվուդի տղամարդիկ ներխուժել էին տուն՝ զոհի խորհրդավոր փորձերի հետքերը ոչնչացնելու համար։ Քաշքշուկ է սկսվում, Բլեքվուդի երկու հպատակները վնասազերծվում են, բայց նրանց մեղսակիցը, ջախջախելով Դրադջերին, ծեծկռտուքի ընթացքում, որն աստիճանաբար տարածվեց նավաշինարանի տարածքում, ոչնչացրեց կառուցվող նավի հենակները։ Այդ ժամանակ Հոլմսին ու Ուոթսոին բերման են ենթարկում այլոց ունեցվածքին վնաս պատճառելու համար։ Շուտով Վաթսոնը գրավի դիմաց ազատ է արձակվում, որը վճարում է Մերին։ Հոլմսի դիմաց նույնպես գրավ են վճարում և տեղափոխում գաղտնի հասարակություն ՝ չորս հրամանների տաճար։ Հրամանի ղեկավարությունը ՝ գլխավոր դատավոր պարոն Թոմաս Ռոթերամը, ներքին գործերի նախարար Հովարդը և Միացյալ Թագավորություններում Միացյալ Թագավորության դեսպան Ջոն Ստենդիշը, խնդրում են Շերլոկին կանգնեցնել Բլեքվուդին։ Նրանց խոսքով ՝ հրամանի նախկին անդամը պատրաստվում է կանչել մի խորհրդավոր ուժ, որի հետ փոխելու է աշխարհը։ Զրույցում Հոլմսը հասկանում է, որ պարոն Թոմասը Բլեքվուդի հայրն է և զգուշացնում է նրան, որ նա կարող է լինել հաջորդ զոհը, քանի որ Բլեքվուդի ընտանիքի մնացած անդամներն արդեն մահացած են։

Իռենը Հոլմսին քնաբերով գինի է տալիս։

Հասկանալով, որ Բլեքվուդի մարդիկ «ծածկում են իրենց հետքերը» ՝ Հոլմսը գնում է Իռենի մոտ ՝ նախազգուշացնելու նրան վտանգի մասին։ Երբ Շերլոկը հրաժարվում է մեկնել նրա հետ, Իռենը քնաբեր է տալիս գինով և փախչում։ Արթնանալով ՝ Հոլմսը տեղեկանում է, որ այդ երեկո պարոն Թոմասը սպանվել է իր տանը։ Այնտեղ նա գտնում է գաղտնի սենյակ ՝ սֆինքսի պատկերով։

Տաճարի անդամների գաղտնի ժողովում Հովարդը հայտարարում է Բլեքվուդին որպես նոր գլուխ։ Ստենդիշը դեմ էր այս ձեռնարկությանը ՝ ասելով, որ հնարավոր չէ վերահսկել այն «ուժերը», որոնց գրավիչն է Բլեքվուդը։ Հանդիպմանը եկած Բլեքվուդն ԱՄՆ դեսպանին բացահայտ ասում է, որ «նախկին գաղութը» կրկին կվերադառնա Բրիտանական կայսրության ծոցը ՝ Բլեքվուդի գլխավորությամբ։ Ստենդիշը կրակում է նրա վրա, բայց նա խուճապի մեջ է ընկնում և իրեն քցում պատուհանից։ Տաճարի անդամները, ովքեր հավատում էին Բլեքվուդի ուժին, բաժակը վերցնում են Հովարդի ձեռքերից և խմում դրանից ՝ որպես հավատարմության նշան։ Վերջապես, Բլեքվուդը ներքին գործերի նախարարին հրամայում է բերել Հոլմսին։

Հոլմսը և Վաթսոնը նոր հետքերով գնում են արդյունաբերական գործարան, որտեղ հանդիպում են Բլեքվուդին։ Բայց նրանք բաց են թողնում նրան Իռենի պատճառով, ով պետք էր փրկվի սղոցի միջից ՝ խոզի դիակները կտրելու համար։ Բացի այդ, Բլեքվուդը պայթուցիկ սարք է թողնում, որից գործարանը պիտի պայթեր։

Վերականգնվելով պայթյունից ՝ Հոլմսը հայտնաբերում է, որ Հովարդը արձակել է իր ձերբակալման օրդերը։ Համոզվելով, որ Վաթսոնը կենդանի է, Հոլմսը անցնում է ընդհատակ։ Հաջորդ առավոտ նա պատմում է Ջոնին և Իռենին իր վարկածի մասին. հինգ սպանված աղջիկները խորհրդանշում էին հնգանկյունի հինգ ծայրերը, և երեք տղամարդու սպանության վայրերը ներկայացնում են խաչի չորս ծայրերից երեքը, իսկ սպանվածներն իրենք են նշանակում սֆինքսի մասեր։ Ռիերդենը ներկայացնում է մարդուն, պարոն Թոմասը ՝ ցուլ (նա մատանի էր կրում ցուլի հետ), ԱՄՆ դեսպանը ՝ արծիվ (արծիվը երկրի ազգային խորհրդանիշն է)։ Հոլմսը հաշվարկում է, որ առյուծի խորհրդանիշով Բլեքվուդի վերջին կետը Մեծ Բրիտանիայի պառլամենտն է (որտեղ հավաքվում են Կառավարության «առյուծները»)։ Այնտեղ նա կպատասխանի իր վերջին հարվածին[15][16]։

Խոսակցությունը ընդհատում են հանկարծակի ներխուժած ոստիկանները։ Վաթսոնն ու Իռենը կարողանում են փախչել, իսկ Հոլմսը գիտակցաբար հանձնվում է, նրան ուղարկում են Հովարդի մոտ, որը, ինչպես պարզվում է, Բլեքվուդի մեղսակիցն էր հենց սկզբից ։ Նախարարը հայտնաբերում է Բլեքվուդի ծրագիրը ՝ սպանել խորհրդարանի բոլոր անդամներին, բացի մերձավորներից, որպեսզի հետո բռնազավթի կայսրության իշխանությունը։ Ամեն ինչ պարզելուց հետո Հոլմսը փախչում է ։ Միանալով Ջոնին և Իռենին ՝ նրանք լողում են խորհրդարանի կոյուղու տակով, որտեղ հայտնաբերում են Ռիերդենի ստեղծած քիմիական սարքը ։ Պարզապես պետք էր սեղմել հաղորդչի կոճակը, որը գտնվում է Բլեքվուդի ձեռքում, ու ամբողջ խորհրդարանը կլցվի թունավոր գազով ։ Մինչ Վաթսոնը եւ Հոլմսը պայքարում էին պահակների դեմ, Իռենը կարողանում է դուրս գալ, բայց անմիջապես փախչում է նրանց հետ։ Հոլմսը բռնում է նրան Կառուցվող Թաուերի կամրջի գագաթին, որտեղ հանկարծ հայտնվում է Բլեքվուդը ձախողված ծրագրով, եւ այժմ նա վրեժխնդրության ծարավ էր։ Նա կամրջից ցած է նետում Իռենին, բայց նա ողջ է մնում։ Հոլմսը եւ Բլեքվուդը սկսում են կռվել և կռիվը ավարտվում է Շերլոկի հաղթանակով։ Բլեքվուդը նախապես կոտրել էր իր գերեզմանը, իսկ հետո նորից բոլոր բեկորները սոսնձել էր Ռիերդենի պատրաստած ձվի եւ մեղրի լուծույթի օգնությամբ, պարոն Թոմասին սպանել էր ՝ լոգարանում լցնելով Ռիերդենի պատրաստած կաթվածահար թույնը։ Այնուամենայնիվ, նա փրկում է լորդին, որպեսզի վերջինս պատասխան տա իր կատարած հանցագործությունների համար դատարանի առջև, բայց հանկարծակի ընկած ճառագայթն իր հետ քաշում է հանցագործին, և Բլեքվուդը մահանում է շղթայով խեղդամահ անելուց։ Հոլմսը գնում է Իռենի մոտ և պատմում է, որ իր խորհրդավոր վարձակալը պրոֆեսոր Մորիարտին է, ով խելացի է, ինչպես Հոլմսը, և շատ ավելի վտանգավոր, քան Բլեքվուդը։ Վերջում նա տալիս է ձեռնաշղթաների բանալիները, պարանոցի վրա ադամանդի փոխարեն, որը հետագայում դարձավ Մերի Մորստենի ամուսնական մատանին[17]։

Ֆիլմի վերջում Հոլմսը Վաթսոնին և նրա հարսնացուին պատմում է, թե ինչպես է «կախարդը» կարողացել խուսափել առաջին կախաղան հանելուց և մահացած ձևանալ։ Դրանից հետո ոստիկանությունը գալիս է և հայտնում կոյուղու մոտ սերժանտներից մեկի մահվան մասին, ով գնդակահարվել է լորդ Բլեքվուդին գերեվարելու օրը։ Հոլմսն իր հնարամտության շնորհիվ հասկանում է, որ մարդասպանը պրոֆեսոր Մորիարտին է, ով որսում էր Ռիերդենի մեքենայի մի մասը։ Նրա նպատակը անլար սարքն էր, իսկ Այրինը միայն ուշադրությունը շեղող միջոց էր, քանի որ պրոֆեսորը հիանալի գիտեր, որ Հոլմսը կվազի նրա հետևից և առանց հսկողության կթողնի մեքենան։ Ֆիլմի վերջին տեսարանում Հոլմսը որոշում է նոր հետաքննություն սկսել։

Դերերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերասան Դեր
Ռոբերտ Դաունի Կրտսեր Շերլոկ Հոլմս Շերլոկ Հոլմս
Ջուդ Լոու Դոկտոր Վաթսոն բժիշկ Դոկտոր Վաթսոն
Ռեյչել ՄաքԱդամս Իռեն Ադլեր Իռեն Ադլեր
Մարկ Ստրոնգ Հենրի Բլեքվուդ լորդ Հենրի Բլեքվուդ
Հանս Մենթսոն Հովարդ ԱԳ նախարար Հովարդ
Ջեյմս Ֆոքս Թոմաս Ռոտերամ պարոն Թոմաս Ռոտերամ
Ուիլիամ Հոուփ Ջոն Սթենդիշ  Ջոն Սթենդիշ 
Էդդի Մարսան Լեսթրեյդ տեսուչ Լեսթրեյդ
Քելի Ռայլի Մերի Մորտսեն Մերի Մորտսեն
Ջերալդին Ջեյմս Տիկին Հադսոն Տիկին Հադսոն
Մայե Ռոբեր Դրեջեր Դրեջեր

Սաունդթրեք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բոլոր ստեղծագործությունները գրել է Հանս Ցիմերը։

# Անվանում Տևողություն
1. «Discombobulate»   2:25
2. «Is It Poison, Nanny?»   2:53
3. «I Never Woke Up In Handcuffs Before»   1:44
4. «My Mind Rebels At Stagnation»   4:31
5. «Data, Data, Data»   2:15
6. «He's Killed The Dog Again»   3:15
7. «Marital Sabotage»   3:44
8. «Not In Blood, But In Bond»   2:13
9. «Ah, Putrefaction»   1:50
10. «Panic, Sheer Bloody Panic»   2:38
11. «Psychological Recovery… 6 Months»   18:18
12. «Catatonic»   6:44
50:50

Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թվական Մրցանակ Նոմինացիա Անձ Արդյունք
2010 «Ոսկե գլոբուս» Լավագույն տղամարդու դեր Ռոբերտ Դաուինի Հաղթանակ
«Critics' Choice Awards» Լավագույն կինոնկար Հանս Ցիմեր Նոմինացիա
«Օսկար» Լավագույն ֆիլմի երաժշտություն Հանս Ցիմեր Նոմինացիա
Լավագույն ֆիլմի նկարիչ-բեմադրող Նոմինացիա
«Սատուրն » Լավագույն արկածային ռեժիսոր Նոմինացիա
Լավագույն ռեժիսուրա Գայ Ռիչի Նոմինացիա
Լավագույն դերասան Ռոբերտ Դաուինի Նոմինացիա
Լավագույն երկրորդ պլանի դերասան Ջուդ Լոու Նոմինացիա
Լավագույն երկրորդ պլանի դերասանուհի Ռեյչել Մակադամս Նոմինացիա
Լավագույն երաժշտություն Հանս Ցիմեր Նոմինացիա
Լավագույն կոստյումներ Նոմինացիա
Best Production Design Նոմինացիա[18][19][20]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 AFI լիամետրաժ ֆիլմերի կատալոգ
  2. 2,0 2,1 2,2 BFI Film & TV Database
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 filmportal.de — 2005.
  4. Freebase տվյալների վերբեռնումGoogle.
  5. Internet Movie Database — 1990.
  6. http://nmhh.hu/dokumentum/158992/2010_filmbemutatok_osszes.xlsx
  7. 7,0 7,1 Internet Movie Database — 1990.
  8. 8,0 8,1 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
  9. 9,0 9,1 Box Office Mojo — 1999.
  10. Box Office Mojo — 1999.
  11. Sarah Lyall (2009 թ․ հունվարի 21). «Is That You, Sherlock?». The New York Times.
  12. Katey Rich (2009 թ․ դեկտեմբերի 28). «Is Brad Pitt In Sherlock Holmes After All?». Cinema Blend. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 20-ին.
  13. James R. Holland (2009 թ․ դեկտեմբերի 28). «221B Baker Street: Not Your Grandfather's Sherlock Holmes». Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 8-ին. «True to Sir Arthur Conan Doyle's fictional characterisation, the bad guys are equally interesting and portrayed by […] and Ed Tolputt as Holmes nemesis Professor Moriarty»
  14. «Обзор фильма «Шерлок Холмс»». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ փետրվարի 21-ին. Վերցված է 2009 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
  15. Василий Ливанов — о новом телесериале про Шерлока Холмса Արխիվացված 2013-12-04 Wayback Machine // online812.ru
  16. CS On Location with Sherlock Holmes Արխիվացված 2009-03-10 Wayback Machine, 5.03.2009
  17. Andrew Ffrench (2010 թ․ նոյեմբերի 4). «Sherlock movie stars steam into Didcot». en:The Oxford Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ դեկտեմբերի 10-ին. Վերցված է 2010 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  18. «2010 Vits Awards». 2010 թ․ դեկտեմբերի 30. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 15-ին.
  19. «The BFCA Critics' Choice Awards : 2009». BFCA. 2009 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 30-ին.
  20. «Nominations and Winners». HFPA. 2009 թ․ դեկտեմբերի 15. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունվարի 8-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շերլոկ Հոլմս (ֆիլմ)» հոդվածին։