Յուկոն (գետ)
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Յուկոն (այլ կիրառումներ)
| Յուկոն | |
|---|---|
 Յուկոն գետի վտակները | |
| Բնութագիր | |
| Երկարություն | 3100 |
| Ավազանի մակերես | 832 000 կմ² |
| Ջրի ծախս | 6428 |
| Ջրահոսք | |
| Ակունքի տեղակայում | Juneau Icefield? |
| Բարձրություն | 645 մ |
| Գետաբերան | Բերինգի ծով |
| Գետաբերանի տեղակայում | Բերինգի ծով |
| Բարձրություն | 0 մ |
| Կոորդինատներ | |
| Տեղակայում | |
| Հոսող հոսքեր | Takhini River?, White River?, Charley River?, Birch Creek?, Beaver Creek?, Tanana River?, Q2601744?, Nowitna River?, Innoko River?, Q2797916?, Khotol River?, Թեսլին, Big Salmon River?, Pelly River?, Stewart River?[1], Կլոնդայկ, Porcupine River?, Hadweenzic River?, Q2447284?, Melozitna River?, Chandalar River?, Koyukuk River?, Nulato River?, Atchuelinguk River?, Andreafsky River?, Anvik River?, Bonasila River?, Dall River?, Ֆորթիմայլ, Kandik River?, Hodzana River?, Q3516074?, Indian River? և Trout Creek? |
| Ջրի մարմիններ | Marsh Lake?[2] |
| Երկիր |  Կանադա ԱՄՆ |
| Երկրամաս | Յուկոն[2] և Ալյասկա |
| Ջրահավաք | Յուկոն գետի ավազան |
| Գետը Վիքիպահեստում | |
Յուկոն (անգլ.՝ Yukon), գետ Կանադայում և Ալյասկայում։
Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գուիչի ցեղի լեզվով «Յուկոն» նշանակում է «Մեծ գետ» կամ «Սպիտակ ջրով գետ»։ Գետի ստորին հոսանքները կոչվում էին «Քուիքփակ», ինչը էսկիմոսերենից նույն նշանակությունն ունի[3][4][5][6][7]։ Յուկոն և Քուիքփակ գետերի մեկ գետ լինելը հաստատվել է 1863 թվականին, իսկ Յուկոն անունը տարածվել է գետի ամբողջ երկարության վրա՝ 1867 թվականին, Ռուսաստանի Ալյասկան վաճառելուց հետո։ Գետերի նախկին անվանումը՝ Մարշ լճից մինչև Ֆորտ Սելքիրքի մոտ Պելլի գետի հատումը, «Լյուիսի գետ» (անգլ.՝ Lewes River) է եղել։
Աշխարհագրական տվյալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Երկարությունը 3700 կմ է, ավազանը՝ 855 հզ․ կմ2։ Լյուիս ակունքով սկիզբ է առնում Կորդիլիերաներից, հոսում Յուկոն սարավանդով և, առաջացնելով դելտա, թափվում Բերինգի ծովի Նորտոն ծոցը։
Վտակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գլխավոր վտակներն են Տանանան, Պելլին, Պորկյուպայնը։
Սնումը հիմնականում ձնային է։ Վարարում է մայիս-հունիսին։ Ծովային մակընթացությունները տարածվում են գետաբերանից մինչև 160 կմ։ Նավարկելի է մայիսից սեպտեմբեր։ Խոշոր նավահանգիստներն են Տանանան (Ալյասկա), Ուայթ- հորսը, Դոուսոնը (Կանադա)։
Կամուրջներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուկոն գետը Կանաս քաղաքին միացնող կամուրջը
Յուկոն գետը Դոուսոն քաղաքից
Գետը նկարված վերևից
.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada — Natural Resources Canada.
- ↑ 2,0 2,1 Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada — Natural Resources Canada.
- ↑ Coates, Kenneth S. & William R. Morrison (1988)։ Land of the Midnight Sun: A History of the Yukon։ Hurtig Publishers։ էջ 21։ ISBN 0-88830-331-9։ Վերցված է 2017-10-16
- ↑ Peter, Katherine (1979)։ Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį: Gwich'in Junior Dictionary (PDF)։ Univ. of Alaska։ էջեր ii (ą, į, ų are nasalized a, i, u), xii (adjectives follow nouns), 19 (nitsii or choo [big]), 88 (ocean = chųų choo [water big]), 105 (han [river]), 142 (chųų [water]), 144 (gąįį [white])։ Վերցված է 2017-10-16
- ↑ Peter (1979)։ Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį
- ↑ Kari, James (1978)։ Holikachuk Noun Dictionary (PDF)։ Univ. of Alaska Fairbanks։ էջ 19 (xin [river], too [water])։ Վերցված է 2017-10-16(չաշխատող հղում); Zagoskin, Michael (1967)։ Lieutenant Zagoskin's TravelsHargus, Sharon (2008)։ Vowel quality and duration in Deg Xinag (PDF)։ Univ. of Washington։ էջ 29 (note 33: Holikachuk chux [big])։ Վերցված է 2017-10-16
- ↑ Orth (1967)։ Dictionary of Alaska Place Names
| ||||||
| ||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 131)։ 
|