Յուկոն (գետ)

Յուկոն
	Յուկոն գետի վտակները
Բնութագիր
Երկարություն	3100
Ավազանի մակերես	832 000 կմ²
Ջրի ծախս	6428
Ջրահոսք
Ակունքի տեղակայում	Juneau Icefield?
Բարձրություն	645 մ
Գետաբերան	Բերինգի ծով
Գետաբերանի տեղակայում	Բերինգի ծով
Բարձրություն	0 մ
Կոորդինատներ
Տեղակայում
Հոսող հոսքեր	Takhini River?, White River?, Charley River?, Birch Creek?, Beaver Creek?, Տանանա, Yuki River?, Nowitna River?, Innoko River?, Reindeer River?, Khotol River?, Թեսլին, Big Salmon River?, Pelly River?, Stewart River?, Կլոնդայկ, Porcupine River?, Hadweenzic River?, Tozitna River?, Melozitna River?, Teedriinjik River?, Koyukuk River?, Nulato River?, Atchuelinguk River?, Andreafsky River?, Anvik River?, Bonasila River?, Dall River?, Ֆորթիմայլ, Kandik River?, Hodzana River?, Tatonduk River?, Indian River?, Trout Creek?, Little Salmon River?, Nordenskiold River?, Bull Creek?, Ray River?, Seventymile River?, Coal Creek?, Eagle Creek?, Fifteenmile River?, Chandindu River?, Big Creek?, Big Creek?, Tatchun River?, Frank Creek?, Grayling Creek? և Minook Creek?
Ջրի մարմիններ	Marsh Lake?
Երկիր	Կանադա; ԱՄՆ
Երկրամաս	Յուկոն և Ալյասկա
Ջրահավաք	Յուկոն գետի ավազան
	Գետը Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Յուկոն (այլ կիրառումներ)

Յուկոն (անգլ.՝ Yukon), գետ Կանադայում և Ալյասկայում։

Անվան ստուգաբանություն

Գուիչի ցեղի լեզվով «Յուկոն» նշանակում է «Մեծ գետ» կամ «Սպիտակ ջրով գետ»։ Գետի ստորին հոսանքները կոչվում էին «Քուիքփակ», ինչը էսկիմոսերենից նույն նշանակությունն ունի^[5]^[6]^[7]^[8]^[9]։ Յուկոն և Քուիքփակ գետերի մեկ գետ լինելը հաստատվել է 1863 թվականին, իսկ Յուկոն անունը տարածվել է գետի ամբողջ երկարության վրա՝ 1867 թվականին, Ռուսաստանի Ալյասկան վաճառելուց հետո։ Գետերի նախկին անվանումը՝ Մարշ լճից մինչև Ֆորտ Սելքիրքի մոտ Պելլի գետի հատումը, «Լյուիսի գետ» (անգլ.՝ Lewes River) է եղել։

Աշխարհագրական տվյալներ

Երկարությունը 3700 կմ է, ավազանը՝ 855 հզ․ կմ²։ Լյուիս ակունքով սկիզբ է առնում Կորդիլիերաներից, հոսում Յուկոն սարավանդով և, առաջացնելով դելտա, թափվում Բերինգի ծովի Նորտոն ծոցը։

Վտակներ

Գլխավոր վտակներն են Տանանան, Պելլին, Պորկյուպայնը։

Սնումը հիմնականում ձնային է։ Վարարում է մայիս-հունիսին։ Ծովային մակընթացությունները տարածվում են գետաբերանից մինչև 160 կմ։ Նավարկելի է մայիսից սեպտեմբեր։ Խոշոր նավահանգիստներն են Տանանան (Ալյասկա), Ուայթ- հորսը, Դոուսոնը (Կանադա)։

Կամուրջներ

Յուկոն գետը Կանաս քաղաքին միացնող կամուրջը
Յուկոն գետը Դոուսոն քաղաքից
Գետը նկարված վերևից

Ծանոթագրություններ

↑ Юкон (ռուս.) // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.
↑ Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada, Canadian Geographical Names Database — NRCan.
↑ ^3,0 ^3,1 Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada, Canadian Geographical Names Database — NRCan.
↑ Юкон (ռուս.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1909. — Т. 2.
↑ Coates, Kenneth S.; William R. Morrison (1988). Land of the Midnight Sun: A History of the Yukon. Hurtig Publishers. էջ 21. ISBN 0-88830-331-9. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. {{cite book}}: Invalid |name-list-style=yes (օգնություն)
↑ Peter, Katherine (1979). Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį: Gwich'in Junior Dictionary (PDF). Univ. of Alaska. էջեր ii (ą, į, ų are nasalized a, i, u), xii (adjectives follow nouns), 19 (nitsii or choo [big]), 88 (ocean = chųų choo [water big]), 105 (han [river]), 142 (chųų [water]), 144 (gąįį [white]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
↑ Peter (1979). Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį.
↑ Kari, James; և այլք: (1978). Holikachuk Noun Dictionary (PDF). Univ. of Alaska Fairbanks. էջ 19 (xin [river], too [water]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.(չաշխատող հղում); Zagoskin; Michael (1967). Lieutenant Zagoskin's Travels.Hargus, Sharon (2008). Vowel quality and duration in Deg Xinag (PDF). Univ. of Washington. էջ 29 (note 33: Holikachuk chux [big]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.
↑ Orth (1967). Dictionary of Alaska Place Names.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուկոն (գետ)» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 131)։

[_94d751a2ac1bcb2a-1] Юкон (ռուս.) // Малая советская энциклопедия / под ред. Н. Л. Мещеряков — 2 — Советская энциклопедия, 1936.

[_2fbc9f31df429404-2] Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada, Canadian Geographical Names Database — NRCan.

[_5c1aeff4267f7d75-3] 3,0 ^3,1 Canadian Geographical Names Data Base, base de données toponymiques du Canada, Canadian Geographical Names Database — NRCan.

[_3b8b28dacaab1fd0-4] Юкон (ռուս.) // Малый энциклопедический словарь — 2 — СПб.: 1909. — Т. 2.

[ObsoletePhrase-5] Coates, Kenneth S.; William R. Morrison (1988). Land of the Midnight Sun: A History of the Yukon. Hurtig Publishers. էջ 21. ISBN 0-88830-331-9. Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. {{cite book}}: Invalid |name-list-style=yes (օգնություն)

[NotGreat-6] Peter, Katherine (1979). Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį: Gwich'in Junior Dictionary (PDF). Univ. of Alaska. էջեր ii (ą, į, ų are nasalized a, i, u), xii (adjectives follow nouns), 19 (nitsii or choo [big]), 88 (ocean = chųų choo [water big]), 105 (han [river]), 142 (chųų [water]), 144 (gąįį [white]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.

[FiveLetters-7] Peter (1979). Dinjii Zhuh Ginjik Nagwan Tr'iłtsąįį.

[NotDeg-8] Kari, James; և այլք: (1978). Holikachuk Noun Dictionary (PDF). Univ. of Alaska Fairbanks. էջ 19 (xin [river], too [water]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.(չաշխատող հղում); Zagoskin; Michael (1967). Lieutenant Zagoskin's Travels.Hargus, Sharon (2008). Vowel quality and duration in Deg Xinag (PDF). Univ. of Washington. էջ 29 (note 33: Holikachuk chux [big]). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 16-ին.

[NotActuallyConfirmed-9] Orth (1967). Dictionary of Alaska Place Names.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]