Մուհամմադ Աբդո
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
| Մուհամմադ Աբդո արաբ․՝ محمد عبده | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1849[1][2] |
| Ծննդավայր | Նեղոսի դելտա, Եգիպտոս |
| Մահացել է | հուլիսի 11, 1905[3][4][2] |
| Մահվան վայր | Ալեքսանդրիա, Եգիպտոս |
| Քաղաքացիություն |  Օսմանյան կայսրությունԵգիպտոսի խեդիվատ |
| Կրոն | իսլամ և սուննի իսլամ |
| Կրթություն | ալ-Ազհար համալսարան |
| Երկեր | Tafsir al-Manar |
| Մասնագիտություն | իրավաբան, աստվածաբան, դատավոր և հրապարակախոս |
| Աշխատավայր | ալ-Ազհար համալսարան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | դատավոր |
| Mohammed Abduh Վիքիպահեստում | |
Մուհամմադ Աբդո, (1849[1][2], Նեղոսի դելտա, Եգիպտոս - հուլիսի 11, 1905[3][4][2], Ալեքսանդրիա, Եգիպտոս) եգիպտացի ամենահայտնի հրապարակախոսներից, որի ներդրումը արաբական հրապարակախոսության մեջ ահռելի է։
Ծնվել է Վերին Եգիպտոսում, նախնական կրթությունը ստացել է մզկիթներից մեկին կից դպրոցում, ապա շարունակել ուսումը Ալ-Ազհարում։ Այստեղ էլ նա ծանոթացել է Աֆղանիի ռեֆորմիստական գաղափարների հետ, և դարձել նրա ամենանշանավոր աշակերտներից և կողմնակիցներից մեկը։ Աֆղանիի ազդեցության տակ Ալ-Ահրամ թերթում հրապարակվում է հոդվածների մի ամբողջ շարք՝ նվիրված Արևմուտքի և Արևելքի մշակութային փոխհամագործակցությանը։ 1880 թվականին նշանակվում է «Ալ-Վուկաա Ալ-Միսրիյա» թերթի գլխավոր խմբագիր։ Միաժամանակ նա համագործակցում է ազգային ազատագրական շարժման հետ կապված «Միսր» և «Ալ-Թիջարա» թերթերի հետ, որոնցում պաշտպանում է սոցիալական, մշակութային և քաղաքական ռեֆորմների գաղափարը, սակայն ընդդիմանում է զինված ապստամբությանը՝ համարելով, որ ժողովուրդն այժմ պատրաստ չէ դրան, իսկ պարտությունը կհանգեցնի երկրի օկուպացմանը։ Այդ ամենի հետ մեկտեղ 1881-82 թվականների Արաբի փաշայի ապստամբության ժամանակ աջակցում է նրան, ինչի արդյունքում ապստամբության պարտությունից հետո արտաքսվում է Եգիպտոսից։
Որոշ ժամանակ բնակվելով Բեյրությում, Աֆղանիի հրավերով մեկնում է Փարիզ։ Հսկայական է Աբդոյի դերը իսլամի արդիականացման և Եգիպտոսի զարգացման մեջ։ Նա հանդիսանում է մոդեռնիստների «Ալ-Մանար» ամսագրի և նոր գրական ոճի՝ հրապարակախոսության հիմնադիրը։ Նրա աշխարհայացքը ռացիոնալ-կրոնական էր։ Նա իսլամը համարում էր բանականության կրոն, որի նպատակը մարդում կատարյալ դարձնելն է և բարեկեցության ապահովումը ոչ միայն հանդերձյալ, այլև իրական կյանքում։ Այս ամենի մասին նա խոսում է «Ռիսալաթուլ թաուհիդ» (Միաստվածության ուղերձ) և Թաֆսիր ալ-Ղուրան (Ղուրանի մեկնաբանություն) աշխատություններում։ Թաֆսիր ալ-Ղուրանը ընդգրկում է առաջինից մինչև չորրորդ սուրաների մեկնաբանությունը և բաղկացած է ինը հատորից[5]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Akyeampong E. K., Gates H. L. Dictionary on African Biography, افریقی سوانحی لغت — New York City: OUP, 2012. — ISBN 978-0-19-538207-5
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Indiana Philosophy Ontology Project
- ↑ 3,0 3,1 3,2 SNAC — 2010.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ «On Salafi Islam Dr. Yasir Qadhi»։ Muslim Matters։ April 22, 2014։ Վերցված է August 14, 2017
| ||||||
