Jump to content

Մորփեոս և Իրիս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մորփեոս և Իրիս
տեսակգեղանկար
նկարիչՊիեր Նարցիս Գերեն
տարի1811[1]
բարձրություն251 սանտիմետր[1]
լայնություն178 սանտիմետր[1]
ժանրդիցաբանական գեղանկարչություն
նյություղաներկ և կտավ
գտնվում էՊետական Էրմիտաժ
հավաքածուՊետական Էրմիտաժ
Ծանոթագրություններ
 Morpheus and Iris (Pierre-Narcisse Guérin) Վիքիպահեստում

«Մորփեոս և Իրիս»[2] (ֆր.՝  Morphée et Iris), ֆրանսիացի նկարիչ Պիեռ Նարսիս Գերենի նկարներից[3]։ Այս ստեղծագործությունը հեղինակը վրձնել է 1811 թվականին։ Յուղաներկով կտավի չափերն են՝ 251 × 178 սմ։

Այսօր «Մորփեոս և Իրիս» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Էրմիտաժում (Սանկտ Պետեբուրգ, Ռուսաստանի Դաշնություն

«Մորփեոս և Իրիս» ստեղծագործությունում հեղինակը պատկերել է անտիկ դիցաբանության սյուժե։ Կտավում պատկերված է Յունոնայի կողմից ուղարկված ծիածանի աստվածուհի Իրիսը։ Վերջինս ամպի վրա նստած իջնում է քնի ու երազների աստված Մորփեոսի մոտ։ Քնած Մորփեոսի օթոցի խորաքանդակները պատկերում են երկու առասպելական սյուժե։ Ձախ կողմում Հերմեսը հարձակվում է Մորփեոսի կողմից քնեցրած Արգոսի վրա, որը հսկում է հավերժահարս Իոյին. սյուժեն վերցված է Պուբլիուս Օվիդիուս Նասոյի «Կերպարանափոխություններ» ստեղծագործությունից[4]։ Աջ կողմում պատկերված է այն պահը, երբ Հերան փարվում է քնած Զևսին. այս սյուժեն էլ վերցրած է Հոմերոսի «Իլիականի» XIV երգից։

Նկարը ստեղծվել է Փարիզում՝ 1811 թվականին՝ իշխան Նիկոլայ Յուսուպովի պատվերով[5]։ Նկարը երկար ժամանակ գտնվել է Յուսուպովների դաստակերտում, որից հետո տեղափոխվել է Սանկտ Պետերբուրգ և ցուցադրվել Յուսուպովների պալատում։

Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո այս և Յուսուպովներին պատկանող հավաքածուի այլ իրեր ազգայնացվել են։ 1925 թվականին «Մորփեոս և Իրիս» ստեղծագործությունը տեղափոխվում է Էրմիտաժ[6]։ 2014 թվականի վերջերից ցայսօր այն ներկայացված է Գլխավոր շտաբի շենքում (սրահ 303)։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.hermitagemuseum.org/wps/portal/hermitage/digital-collection/01.+Paintings/37648/
  2. В каталоге Юсуповской галереи, составленном А. Праховым, картина ошибочно именуется как «Морфей и Харита Пазифея». См.: Прахов А. Художественные собрания Юсуповской галереи // Художественные сокровища России. Т. 1. — СПб., 1907. — С. 29—31, табл. 16.
  3. «Muzéo, Edition d'art et de photo | Morphée et Iris de Pierre-Narcisse Guérin». Muzeo (ֆրանսերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 6-ին.
  4. Овидий. Метаморфозы. Строки 713—719
  5. Изергина А. Н. Французская живопись в Эрмитаже (первая половина и середина XIX в.). Очерк-путеводитель. — Л., 1969. — С. 12.
  6. Березина В. Французская живопись первой половины и середины XIX века в Эрмитаже. Научный каталог. — Л.: Искусство, 1983. — С. 98.