Մորիս Գրին
| Մորիս Գրին | |
|---|---|
 | |
| Անձնական տեղեկություն | |
| Սեռ՝ | արական |
| Բնօրինակ անուն՝ | անգլ.՝ Maurice Greene |
| Մասնագիտացում՝ | վազորդ և թեթևատլետ |
| Երկիր՝ |  ԱՄՆ |
| Ծննդյան ամսաթիվ՝ | հուլիսի 23, 1974[1][2] (49 տարեկան) |
| Ծննդավայր՝ | Կանզաս Սիթի, Կանզաս, ԱՄՆ |
| 176 սանտիմետր | |
| Քաշ՝ | 80 կիլոգրամ |
Մորիս Գրին (անգլ.՝ Maurice Greene; հուլիսի 23, 1974[1][2], Կանզաս Սիթի, Կանզաս, ԱՄՆ) , ամերիկացի մարզիկ, արագավազորդ։ Մասնագիտացել է 100 և 200 մետր վազքում։ Կրկնակի օլիմպիական և աշխարհի չեմպիոն։
Նախկին համաշխարհային ռեկորդակիր 100 մ (9,79 վրկ) և 60 մ (6,39 վրկ) ներսում։ Կարիերայի տարիներին պաշտոնական մրցումներում 53 անգամ 10 վայրկյանից արագ է վազել (արդյունքը հետագայում գերազանցել է Ասաֆա Փաուելը)[3]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սկիզբ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Կանզաս Սիթիում (Կանզաս) Էռնեստի և Ջեքի Գրինի ընտանիքում, չորս երեխաներից կրտսերը։ 8 տարեկանում զբաղվել է աթլետիկայով՝ ավագ եղբոր՝ Էռնեստի հաջողությունների ազդեցության տակ։ Տարրական դպրոցում նա նույնպես հետաքրքրվեց ֆուտբոլով, բայց հետագայում, այնուամենայնիվ, ընտրություն կատարեց հօգուտ սպրինտի։
Դպրոցն ավարտելուց հետո ընդունվել է Կանզաս Սիթի համայնքային քոլեջ, որտեղ սկսել է մարզվել դաստիարակ Ալ Հոբսոնի ղեկավարությամբ։ 1995 թվականին մարզիկին են մոտենում առաջին մեծ հաղթանակները։ Ներամերիկյան մրցումներում Մորիսին հաջողվում է հաղթել Կարլ Լյուիսին[4]։
1995 թվականին Աշխարհի առաջնությունում Գրինը տեղ է գրավել ԱՄՆ-ի թիմում։ Շատ ցածր արդյունք ցույց տալով՝ դուրս է մնում քառորդ եզրափակչից։ Վնասվածքի պատճառով ստիպված եղան բաց թողնել նաև 1996 թվականի Օլիմպիական խաղերը։ Մարզիկն այնքան է հիասթափվում, որ պատրաստվում էր ավարտել կարիերան[4]։
1996 թվականին Գրինը տեղափոխվում է Կալիֆորնիա և տեղափոխվում նոր մարզիչ Ջոն Սմիթի մոտ։ Մորիսը մարզվում է Ջոն Դրումմոնդի և Աթո Բոլդոնի հետ նույն ընկերությունում։ Արդյունքների առաջընթացը տեղի է ունեցել 1997 թվականին։ ԱՄՆ առաջնությունում Մորիսն առաջին անգամ զբաղեցնում է առաջին տեղը՝ 9,90վրկ անձնական ռեկորդով և ընտրվում է թիմում։ Աթենքում կայացած աշխարհի առաջնությունում ֆավորիտ էր համարվում մրցաշրջանի լավագույն 100 և 200 մետր արդյունքով աշխարհի չեմպիոն Աթո Բոլդոնը։ Մորիսը, այնուամենայնիվ, վստահորեն նվաճում է առաջին ոսկին 100 մ հեռավորության վրա՝ եզրափակչում առաջ անցնելով Դոնովան Բեյլից[5]։ 1998 թվականի մրցաշրջանում ամերիկացի մարզիկների համար մեծ մեկնարկներ չկային, բայց Գրինը լավ մարզավիճակ ցույց տվեց՝ մեկ տարվա ընթացքում 10 անգամ դուրս գալով 10 վայրկյանից։ Նրան հաջողվում է նաև դուբլ կատարել (100 և 200 մ) Պրեֆոնտեյնի հեղինակավոր հուշահամալիրում։ Նույն թվականին ամերիկացի թեթևատլետը 60 մետր տարածության վրա գերազանցում է համաշխարհային ռեկորդը[4]։
1999-2000 թվականներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրինի կարիերայի գագաթնակետը 1999 թվականն է։ Հունիսին Աթենքի մրցումներում նա սահմանում է 9,79 վրկ համաշխարհային նվաճում, Գրինը Դոնովան Բեյլիից վերցնում է նախկին արդյունքը՝ վերադարձնելով ռեկորդը ԱՄՆ-ում[6][7]։
Աշխարհի առաջնությունում Գրինը նվաճում է սպրինտների համար բաղձալի եռակի հաղթանակը՝ 100 մ, 200 մ և 4×100 մ փոխանցումավազք, որտեղ նա որպես թիմի առաջատար վազում էր վերջին փուլում։ Առաջնության ընթացքում Գրինը ոչ մի մեկնարկ չի պարտվել։ 100 մետր հեռավորության վրա Գրինը սահմանում է աշխարհի առաջնության ռեկորդ՝ 9,80 վրկ։ Մեկ տարվա ընթացքում ամերիկացի արագավազորդը ամառային մրցաշրջանում կորցրեց ընդամենը մեկ մեկնարկ[4]։
Սիդնեյի խաղերին Մորիս Գրինը գալիս է որպես ճանաչված ֆավորիտ։ Ի վերջո, նա անվերապահ հաղթանակ տարավ՝ եզրափակչում 1200-րդ վայրկյանով առաջ անցնելով երկրորդ մրցանակակիր Աթո Բոլդոնից՝ ընդգծելով իր առավելությունը՝ գլուխը հակառակորդ կողմը շրջելով։ Մորիսը, թիմակիցների հետ միասին, նույնպես կարողացավ հաղթել 4×100 մ փոխանցումավազքում։ 2000 թվականին Գրինին նվաճում է Ոսկե լիգան, նա 12 կիլոգրամանոց ձուլակտորը կիսում էր Հիշամ էլ-Գերրուժի և Տատյանա Կոտովայի հետ։
1998-2001 թվականներին չորս մրցաշրջան Մորիս Գրինը գլխավորում էր 100 մ վազքում աշխարհի առաջնության լավագույն արդյունքների ցուցակը[8]։ Մարզիչի հետ միասին մարզիկը ծրագրում էր մոտ ժամանակներս հաղթահարել 9.70-ի սահմանը[6]։
Կարիերայի ավարտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
2001 թվականին Գրինը վերջին անգամ ոսկե մեդալ նվաճեց աշխարհի առաջնությունում։ 2002 թվականի հունվարին Գրինը վթարի է ենթարկվել։ Լոս Անջելեսից ոչ հեռու մոտոցիկլետով զբոսանքի ժամանակ մարզիկը վրաերթի է ենթարկել ավտոմեքենան, իսկ Գրինը ոտքի կոտրվածք է ստացել։ Նույն թվականին Մորիսի տունը մեծապես տուժեց Կալիֆոռնիայում մոլեգնող անտառային հրդեհներից մեկից։ 2003 թվականին մարզիկն իրականում բաց թողեց մրցաշրջանը ազդրի մկանների վնասվածքի պատճառով՝ տարին ավարտելով մրցաշրջանի լավագույն արդյունքների ցուցակի 9-րդ տեղում[4][9]։
Միայն 2004 թվականի սկզբին մարզիկը վերականգնվեց տանջող վնասվածքներից և կոտրվածքի հետևանքներից։ Մայիսին Կարսոնում կայացած մրցումներում նա գրանցեց 9,78 միավոր (պոչամբարով)։ Հաղթելով ԱՄՆ-ի առաջնությունում՝ Գրինը ընտրվեց Աթենքի խաղերի համար և լի էր հաղթական ծրագրերով։ Խաղերի արդյունքում նա միայն բրոնզե մեդալ է նվաճել 100 մետրանոցի վրա։ 4×100 մ փոխանցումավազքում ԱՄՆ մարզիկները գրավել են երկրորդ տեղը՝ անսպասելիորեն պարտվելով Մեծ Բրիտանիայի քառյակին վայրկյանի մեկ հարյուրերորդում[9][10]։
Խաղերից հետո վնասվածքները շարունակում էին հետապնդել մարզիկին, և նա միայն երբեմն էր հայտնվում մրցումներում։ 2007 թվականին 32-ամյա մարզիկը մասնակցել է իր վերջին խոշոր մեկնարկին՝ Միլրոուզյան խաղերին, սպորտից հեռացող Գեյլ դիվերսի հետ միասին[11]։ 2008 թվականին Մորիսը հայտարարեց, որ ավարտում է մարզական կարիերան[12]։ Այս հաղորդագրությունից անմիջապես հետո լրատվամիջոցներում տեղեկություններ հայտնվեցին, որ նա ներգրավված է եղել դոպինգային սկանդալի մեջ։ 2003-2004 թվականներին, ըստ New York Times-ի, Գրինը վճարել է $10,000 խթանիչ դեղամիջոցների համար, և այս փաստը հայտնի է դարձել IAAF-ի կողմից։ Երբ Գրինից պաշտոնական բացատրություն են պահանջել, նա հայտնել է, որ իր համար դեղեր չի գնել և հրաժարվել է ավելի մանրամասն մեկնաբանություններից[13]։ Իր կարիերայի ընթացքում Գրինը ոչ մի անգամ չի ընկել դոպինգի օգտագործման վրա և բազմիցս արտահայտվել է այն մասին, որ կտրականապես դեմ է սպորտում խթանիչ դեղամիջոցների օգտագործմանը։ Միևնույն ժամանակ, նրա թիմակիցներից շատերը (Ջասթին Գեթլին, Թիմ Մոնտգոմերի, Մարիոն Ջոնս) բռնվել են դոպինգ օգտագործելու մեջ[14].
Կյանքը սպորտից դուրս[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ներկայումս Մորիսը խորհուրդ է տալիս որոշ աթլետների, սակայն մարզչական գործունեությամբ չի զբաղվում։ Մի քանի անգամ կատարել է IAAF-ի բարի կամքի դեսպանի պատվավոր դերը և իր կայքում վարում է համապատասխան թեմաների բլոգ[15]։
Մորիս Գրինը միայնակ է։ Նա մեծացնում է դստերը՝ Ռիան Ալեքսանդրիային։ Որոշ ժամանակ հանդիպել է դերասանուհի և մոդել Կլաուդիա Ջորդանի հետ։ Բնակվում է Լոս Անջելեսի արվարձաններում՝ Գրանադա Հիլզ թաղամասում[4][15]։
Մարզական կարիերան ավարտելուց հետո նա դարձավ հայտնի հասարակական գործիչ՝ մասնակցելով ԱՄՆ-ում հայտնի Dancing with the Stars (Պար աստղերի հետ) և Blind Date (կույր ժամադրություն) ռեալիթի շոուներին։ «Պարեր աստղերի հետ» 7-րդ եթերաշրջանում (2008 թվական), խաղընկեր Շերիլ Բերկի հետ միասին, Մորիս Գրինը լատինաամերիկյան պարերի ծրագրում ելույթի արդյունքներով զբաղեցրել է 5-րդ տեղը[16]։
2011 թվականին Մորիսը հանդես է եկել Eurosport հեռուստաալիքի փորձագետի դերում, նա հարցազրույց է վերցրել աթլետիկայի աշխարհի առաջնության մասնակիցներից և ուղիղ եթերում մեկնաբանել նրանց ելույթները[17]։ 2013 թվականին Մոսկվայում կայացած աշխարհի առաջնությունից առաջ «Greene Light» ամենամսյա ծրագրի (մարտ-օգոստոս) հաղորդավարն է, որտեղ նա հանդիպել է սպորտի աստղերի հետ[18]։
Անձնական գրառումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- բացօթյա
- 100 մետր՝ 9,79 վրկ (Աթենք, 1999)
- 200 մետր՝ 19,86 վրկ (Ստոկհոլմ, 1997)
- ներսում
- 50 մետր՝ 5,56 վրկ (Լոս Անջելես, 1999)
- 60 մետր՝ 6,39 վրկ (Մադրիդ, 1999 և Ատլանտա, 2001)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 World Athletics database
- ↑ 100m best results list IAAF.org Արխիվացված 2011-06-09 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 David L. Porter Latino and African American athletes today: a biographical dictionary. — Publisher Greenwood Publishing Group, 2004. — С. 138-139. — 448 с. — ISBN 0313320489
- ↑ Лёгкая атлетика. Чемпионат Мира 1997 // Спорт Экспресс Արխիվացված 2014-05-21 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ 6,0 6,1 Greene and gold // Sports Illustrated Արխիվացված 2010-03-16 Wayback Machine (Ստուգված է 17 հունվարի 2011)
- ↑ Новый мировой рекорд на стометровке // «Коммерсантъ» № 104 (1748) от 18.06.1999 (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ Leg healed, Greene looks to shed 'Slow-Mo' label // USAToday Արխիվացված 2012-06-18 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ 9,0 9,1 Before His Bid for Athens, Greene Puts His Name on Gold // by Liz Robbins July 9, 2004 Արխիվացված Հունիս 12, 2011 Wayback Machine (Ստուգված է 17 հունվարի 2011)
- ↑ Summer 2004 Olympics — Maurice Greene/Track And Field; The Best Ever (According to Him) // By Liz Robbins August 8, 2004 Արխիվացված Մայիս 22, 2014 Wayback Machine (Ստուգված է 17 հունվարի 2011)
- ↑ «Greene and Devers join Millrose field» // by Frank Litsky January 24, 2007 Արխիվացված Օգոստոս 11, 2016 Wayback Machine (Ստուգված է 17 հունվարի 2011)
- ↑ Морис Грин завязал со спортом Արխիվացված 2016-08-04 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ I.A.A.F. Seeks an Explanation From Greene About Drug Allegations // by Duff Wilson April 17, 2008 New York Times (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ Maurice Greene accused of being drugs cheat Rick Broadbent April 14, 2008 // Sunday Times Արխիվացված Օգոստոս 21, 2008 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ 15,0 15,1 Maurice Greene doping allegations hit IAAF // 23 Apr 2008 / Telegraph Արխիվացված 2 Օգոստոս 2010 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ 'Dancing with the Stars' eliminates Maurice Greene and Cheryl Burke // by John Bracchitta, 11/12/2008 Արխիվացված 2010-11-30 Wayback Machine (Ստուգված է 18 հունվարի 2011)
- ↑ World Athletics Championships — Greene backs Bolt, blasts Brits (Ստուգված է 17 Սեպտեմբերի 2011)
- ↑ «Greene Light - Athletics - Consumer Site». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 12-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- профиль на IAAF.org(անգլ.)
- Frank Deford Time Bandits // Sports Illustrated. — 2001. — Т. 95. — № 5. — С. 64—78. Архивировано из первоисточника 27 հունվարի 2012.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մորիս Գրին» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||
