Մատաս Գրիգոնիս

Մատաս Գրիգոնիս լիտ.՝ Matas Grigonis
Ծնվել է	1889
Ծննդավայր	Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 7, 1971(1971-01-07)
Վախճանի վայր	Վիլնյուս, Լիտվական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, թարգմանիչ, գրող և վիպասան
Լեզու	լիտվերեն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն,  Լիտվա և  ԽՍՀՄ
Ստեղծագործական շրջան	1913 - 1960-ական թվականների վերջ
Ժանրեր	պատմվածք
Ուշագրավ աշխատանքներ	«Kvietkelis» (1913)

Մատաս Գրիգոնիս (գրական կեղծանունը՝ Սվիրնո Ժվինե, լիտ.՝ Matas Grigonis, 1889, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 7, 1971(1971-01-07), Վիլնյուս, Լիտվական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), լիտվացի գրող, բանաստեղծ, թարգմանիչ, մանկավարժ։

Կենսագրություն

Մատաս Գրիգոնիսը ծնվել է 1889 թվականին Լիտվայի Միշկինիյայ գյուղում (ներկայում՝ Լազդիյայի շրջան, Ալիտուսի մարզ, Լիտվա), որ տեղակայված է Լեհաստանի ու Բելառուսի հետ սահմանին մոտ։

1900—1907 թվականներին սովորել է Միտավայի (ներկայում՝ Ելգավա) և Վիլենի արական գիմնազիաներում։ 1907 թվականից որպես ուսուցիչ աշխատել է Պանեվեժիսում։

Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ էվակուացվել է Ռուսաստան, դասավանդել է Կինեշմայի, Վորոնեժի, Յարոսլավլի լիտվական դպրոցներում։.

1920—1925 թվականներին նորից որպես ուսուցիչ է աշխատել Պանեվեժիսի մարզում։ Եղել է Պանեվեժի սիրողական դերասանների միության կազմակերպիչներից մեկը, իսկ հետագայում այդ միության նախագահն էր ու ռեժիսորը։ Բեմադրության համար հատուկ թարգմանել է Իվան Կոտլյարևսկու «Наталка-Полтавка» պիեսը։

1925—1929 թվականներին աշխատել է Ռոզալիմոյում, իսկ 1929—1934 թվականներին եղել է Անիկշչյայի նախագիմնազիայի տնօրենի տեղակալ։

1934 թվականին բնակություն է հաստատել Պանեվեժիսում։

Ստեղծագործություն

Մատաս Գրիգոնիսը մանկական գրող է։ Հրատարակել է ավելի քան 40 գրքեր՝ նախատեսված մանուկների համար, ինչպես նաև բանաստեղծություններ, պատմվածքներ ու նոթեր (Սվիրնո Ժվինե, Մատաս Գոժելիս և այլ կեղծանուններով)։

Մատաս Գրիգոնիսի առաջին ստեղծագործությունները տպագրվել են 1911 թվականին։ 1913 թվականին լույս է տեսել «Kvietkelis» բանաստեղծությունների ժողովածուն, որ լիտվական մանկական գրականության առաջին գիրքն է։ Նրա ստեղծագործությունների հիմնական թեման երեխաների դաստիարակությունն է, հայրենի բնութունը, սերը հայրենիքի նկատմամբ։

Լիտվերեն ազատ թարգմանությամբ հրատարակել է Հանս Քրիստիան Անդերսենի, Լև Տոլստոյի, Իվան Տուրգենևի, Իվան Կոտլյարևսկու և այլ գրողների ստեղծագործություններ։

Գրել է նաև հուշեր (ձեռագիր)։ Մատաս Գրիգոնիսի աշխատություններն այժմ պահվում են Լիտվայի Գիտությունների ակադեմիայի գրադարանի լիտվական գրականության ու բանահյուսության ֆոնդերում

Ընտրյալ մատենագրություն

1. Matuko dirva (sulig Vučetičiu). 1911
2. 200 žaidimų. 1911
3. Vaikų žaidimai, 1912
4. Kvietkelis, 1913
5. Rūtelių darželis., 1913
6. Katriutės gintarai., 1913
7. Linksmos dienos., 1913
8. Verpėja po kryžiumi., 1913
9. Nastutė (Natalka Poltavka)., 1913
10. Trys legendos., 1913
11. Sulig naująja mada.,
12. Pinigų nėr, 1913
13. Jonukas ir Marytė., 1913
14. Šeimyniškiems vakarėliams pramogėlė., 1914
15. Vaikų draugas., 1914
16. Karvelidė., 1914
17. Smagūs žaidimai., 1914
18. Nykštukas., 1914
19. 200 žaidimų., 1914
20. Suredaguotas «Panevėžio kalendorius», 1914
21. Suredaguotas kalendorius «Draugas», 1915
22. Širdis. Iš E. Amičio vertimas., 1915
23. Šeimyniškiems vakarėliams pramogėlė., 1918
24. Kalbamokslis lietuviams rusų kalbos išmokti., 1918
25. Žaidimų vainikas., 1919
26. Mūsų rašybos klausimu., 1920
27. Dailiosios literatūros keliais., 1924
28. Laisvė ir grožis., 1927
29. Dorovės dėstymas mokykloje., 1927
30. Pelenė., 1933
31. Į vaikučių širdis., 1933
32. Vaikų džiaugsmui., 1935
33. Algimantėlio metai., 1936
34. Alkanas Donžuanas., 1936
35. Tau, Tėvyne. Eilėraščiai., 1937
36. Gėlių kalba darželyje., 1938
37. Balsai. Eilėraščiai., 1939
38. Pas vargą svečiuose., 1939
39. Abituriento daina., 1939
40. Paukščiuose., 1940
41. Žemuogėlės., 1960
42. 200 игр. Игры. Хороводы. Танцы. Балы"., 1988.

Արտաքին հղումներ

• Grigonis, Matas. Արխիվացված 2013-10-29 Wayback Machine (լիտվ.)