Մասնակից:Սյուզի435/Ավազարկղ2
Կաղապար:Short description Կաղապար:Other uses Կաղապար:Conservatism sidebar
Ընտանեկան արժեքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտանեկան արժեքները, որոնք երբեմն կոչվում են ընտանիքի արժեքներ, ավանդական կամ մշակութային արժեքներ են, որոնք վերաբերում են ընտանիքի կառուցվածքին, գործառույթին, դերերին, համոզմունքներին, վերաբերմունքին և իդեալներին: Ընտանեկան արժեքներ հասկացությունը կարող է վերաբերել նաև այն հարցին, թե որքանով են գնահատվում ընտանեկան հարաբերությունները մարդկանց կյանքում:
Հասարակական գիտություններում և ԱՄՆ քաղաքական քննարկումներում «ավանդական ընտանիք» պայմանական տերմինը նկարագրում է հիմնական ընտանիքը՝ երեխա դաստիարակող միջավայր, որի անդամներն են առաջնորդող հայրը, տնտեսությունը վարող մայրը և նրանց անվանապես կենսաբանական երեխաներից: Այս մոդելից շեղվող ընտանիքը համարվում է ոչ ավանդական ընտանիք։ Այնուամենայնիվ, բազմաթիվ մշակույթներում երկար ժամանակ առավել տարածված է եղել ընդլայնված ընտանիքի մոդելը, այլ ոչ թե հիմնական ընտանիքը, [1] իսկ «հիմնական ընտանիքը» դարձել է ամենատարածված ձևը ԱՄՆ-ում 1960-ական և 1970-ական թվականներին:[2]
Բացատրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Որոշ առցանց բառարաններում «ընտանեկան արժեքները» հասկացությունը բացատրվում է հետևյալ կերպ.
- «բարոյական և էթիկական սկզբունքները, ինչպիսիք են հավատարմություն, ազնվություն, ճշմարտություն և հավատք, որոնք ավանդաբար պահպանվում և փոխանցվում են ընտանիքում»:[3]
- «հատկապես ավանդական կամ պահպանողական տեսակի արժեքներ, որոնք ուղղված են ընտանիքի առողջ գործունեությունը խթանելու և հասարակության հիմքն ամրապնդելու համար»:[4]
- «հատկապես ավանդական կամ պահպանողական տեսակի արժեքներ, որոնք ուղղված են ընտանիքի առողջ գործունեությունը խթանելու և հասարակության հիմքն ամրապնդելու համար»:[5]
Քաղաքականության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ընտանեկանությունը գաղափարախոսություն է, որն առաջնահերթություն է տալիս ընտանիքին և ընտանեկան արժեքներին: Ընտանեկանությունը պաշտպանում է բարեկեցության համակարգը, որտեղ ընտանիքներն են պատասխանատվություն կրում իրենց անդամների խնամքի համար, այլ ոչ թե կառավարությունը:[6]
Միացյալ Նահանգներում «ընտանեկան արժեքների» ցուցապաստառը օգտագործվել է սոցիալական պահպանողականների կողմից՝ պայքարելով աբորտի, ծնելիության վերահսկման, բնապահպանության, ֆեմինիզմի, պոռնկագրության, համապարփակ սեռական կրթության, ամուսնալուծության, միասեռականության, միասեռ ամուսնությունների, քաղաքացիական միությունների, անաստվածության և աթեիզմի դեմ։ 2000-ականների սկզբից ամերիկյան պահպանողական խմբերը առաջ են քաշել այս քաղաքականությունը Աֆրիկայում՝ դրանք բնութագրելով որպես աֆրիկյան ընտանեկան արժեքներ:[7]
Շրջանների ընտանեկան արժեքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսլամ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Իսլամական սովորույթների և արաբական մշակույթի մեկնաբանությունները սովորական են սաուդցիների մեծամասնության համար: Իսլամը մշակութային շարժիչ ուժ է, որը թելադրում է ենթարկվել Ալլահի կամքին:[8] Ակադեմիական գրականությունը հուշում է, որ ընտանիքը համարվում է իսլամական հասարակության և մշակույթի կարևորագույն հիմքը: Ընտանիքի կառուցվածի և ընտանիքի անդամների միջև հարաբերությունների բնույթի վրա ազդում է իսլամական կրոնը:[9]Սաուդյան մշակույթում ամուսնությունը նշանակում է երկու ընտանիքների միություն, ոչ թե երկու անհատների:[10] Մահմեդական հասարակության մեջ ամուսնությունը ներառում է սոցիալական պայմանագիր, որը տեղի է ունենում ծնողների կամ խնամակալների համաձայնությամբ: Ավելին, ամուսնությունը համարվում է սեռական ցանկությունների միակ օրինական միջոցը, իսկ ամուսնությունից դուրս սեռական հարաբերությունները (զինա) հանցագործություն է, որը պատժվում է իսլամական օրենքով:[11]
Սաուդյան ընտանիքը ներառում է մեծ ընտանիքներ, քանի որ մեծ ընտանիքը անհատին տալիս է ինքնության զգացում: Հայրը հաճախ ընտանիքի կերակրողն ու պաշտպանն է, մինչդեռ մայրը հաճախ տնային տնտեսուհին է և երեխաների հիմնական խնամակալը:[12] Ծնողները մեծ հարգանք են վայելում, իսկ երեխաներին խստորեն սովորեցնում են հարգել և հնազանդվել իրենց ծնողներին:[13] Հաճախ ընտանիքները հոգ են տանում տարեցների մասին։ Քանի որ ակնկալվում է, որ ընտանիքներն ու ընկերները կապահովեն տարեցների խնամք, մինչև վերջերս ծերանոցները համարվում էին մշակութային առումով անընդունելի:[14]
Միացյալ Նահանգների մշակույթը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սոցիոլոգիական առումով ոչ ավանդական ընտանիքները կազմում են ամերիկյան ընտանիքների մեծամասնությունը:[15]2014 թվականի դրությամբ ԱՄՆ-ում երեխաների միայն 46%-ն է ապրում ավանդական ընտանիքում՝ 1980թ.-ի 61%-ի դիմաց:[16] Այս թիվը ներառում է միայն առաջին անգամ ամուսնացած մարդկանց ընտանիքները, մինչդեռ երկրորդ անգամ ամուսնացած ծնողների հետ պարզապես ապրող երեխաների տոկոսը 2016 թվականի դրությամբ կազմում է 65%:[17]
See also[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
These groups are associated with "family values." Many of them are also listed as hate groups with the Southern Poverty Law Center as a result of their anti-LGBT activism.
- American Family Association[18]
- Family Research Council[19]
- Family Research Institute[20]
- Focus on the Family
- Traditional Values Coalition[21]
- World Congress of Families[22]
- Glittering generality – Related logical fallacy
References[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Parenting Myths And Facts». NPR. Արխիվացված օրիգինալից 13 April 2019-ին. Վերցված է 4 January 2019-ին.
- ↑ «History of Nuclear Families». Bebusinessed.com. 3 January 2017. Արխիվացված օրիգինալից 13 April 2019-ին. Վերցված է 4 January 2019-ին.
- ↑ «family values». Dictionary.com. Արխիվացված օրիգինալից 25 December 2018-ին. Վերցված է 3 September 2014-ին.
- ↑ «family values». Merriam-Webster. Merriam-Webster, Inc. Արխիվացված օրիգինալից 25 December 2018-ին. Վերցված է 3 September 2014-ին.
- ↑ «family values». Oxford Dictionaries. Oxford University Press. Արխիվացված է օրիգինալից January 8, 2014-ին. Վերցված է 3 September 2014-ին.
- ↑ Emiko Ochiai, Leo Aoi Hosoya (2014). Transformation of the Intimate and the Public in Asian Modernity. The Intimate and the Public in Asian and Global Perspectives. BRILL. էջեր 20–1. ISBN 9789004264359.
- ↑ McEwen, Haley (May 25, 2017). «Nuclear power: The family in decolonial perspective and 'pro-family' politics in Africa». Development Southern Africa. 34 (6): 738–751. doi:10.1080/0376835X.2017.1318700. S2CID 148956131.
- ↑ Peachy, William S. (1999). A brief look upon Islam. Riyadh, Saudi Arabia: Darussalam Publishers and Distributors. Վերցված է 3 September 2014-ին.
- ↑ Mutair, A; Plummer, V; O'Brien, A; Clerehan, R (2014). «Providing culturally congruent care for Saudi patients and their families». Contemporary Nurse. 46 (2): 254–258. doi:10.5172/conu.2014.46.2.254. PMID 24787260. S2CID 20386177.
- ↑ Khalaf, I; Callister, L (1997). «Cultural meanings of childbirth: Muslim women living in Jordan». Journal of Holistic Nursing. 4 (15): 373–388. doi:10.1177/089801019701500405. PMID 9397746. S2CID 40338008.
- ↑ Lemu, A; Heeren, F (1992). Women in Islam. Leicester, England: The Islamic Foundation.
- ↑ Luna, J (1989). «Transcultural nursing care of Arab Muslims». Journal of Transcultural Nursing. 1 (1): 22–26. doi:10.1177/104365968900100105. PMID 2803661. S2CID 25951878.
- ↑ Ghazwi, F.; Nock, L. (1989). «Religion as mediating force in the effects of modernization on parent–child relations in Jordan». Middle Eastern Studies. 25 (3): 363–369. doi:10.1080/00263208908700786.
- ↑ Luna, J (1989). «Transcultural nursing care of Arab Muslims». Journal of Transcultural Nursing. 1 (1): 22–26. doi:10.1177/104365968900100105. PMID 2803661. S2CID 25951878.
- ↑ Panasenko, N (2013). «Czech and Slovak Family Patterns and Family Values in Historical, Social and Cultural Context». Journal of Comparative Family Studies. 44 (1): 79–98. doi:10.3138/jcfs.44.1.79.
- ↑ «Fewer than half of US kids live in 'traditional' family». December 22, 2014. Արխիվացված օրիգինալից 11 April 2017-ին. Վերցված է 4 January 2019-ին.
- ↑ «The Majority of Children Live With Two Parents, Census Bureau Reports». The United States Census Bureau. Արխիվացված օրիգինալից 16 July 2019-ին. Վերցված է 4 January 2019-ին.
- ↑ «American Family Association». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2024-03-20-ին.
- ↑ «Family Research Council». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2024-03-20-ին.
- ↑ «Active U.S. Hate Groups in 2006: Colorado». Southern Poverty Law Center. 2007. Արխիվացված է օրիգինալից September 30, 2007-ին. Վերցված է October 22, 2007-ին.
- ↑ «The rise and fall of the Traditional Values Coalition». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2024-03-20-ին.
- ↑ «World Congress of Families». Southern Poverty Law Center (անգլերեն). Վերցված է 2024-03-20-ին.
Further reading[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Bennett, William J. (ed.) (1997). The Book of Virtues for Young People: A Treasury of Great Moral Stories (illustrated, reprint). Simon and Schuster. 978-0-689-81613-0
- Bork, Robert H. (2010). Slouching towards Gomorrah: Modern Liberalism and American Decline (revised edition). HarperCollins. 978-0-06-203091-7
- Coontz, Stephanie (1992). The Way We Never Were: American Families and the Nostalgia Trap (illustrated, reprinted ed.). Basic Books. 978-0-465-09097-6
- Coontz, Stephanie (2008). The Way We Really Are: Coming to Terms with America's Changing Families. Basic Books. 978-0-7867-2556-4
- Coontz, Stephanie (ed.) (2013). American Families: A Multicultural Reader (2nd edition, revised). Routledge. 978-1-135-77691-6
- Coontz, Stephanie (2006). Marriage, A History: From Obedience to Intimacy, or How Love Conquered Marriage. Penguin. 978-1-101-11825-2
- Gairdner, William Douglas (2007). The War Against the Family: A Parent Speaks Out on the Political, Economic, and Social Policies That Threaten Us All. BPS Books. 978-0-9784402-1-3
- Good, Deirdre (2006). Jesus' Family Values. Church Publishing Inc. 978-1-59627-163-0
- Shapiro, Ben (2005). Porn Generation: How Social Liberalism is Corrupting Our Future. Regnery. 978-1-59698-686-2
- Stacey, Judith (1996). In the Name of the Family: Rethinking Family Values in the Postmodern Age (reprint). Beacon Press. 978-0-8070-0433-3