Մաթևոս Դարբինյան
Մաթևոս Դարբինյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | հուլիսի 14, 1889[1][2] |
| Ծննդավայր | Տավուշ, Հայաստան[1][2] |
| Վախճանվել է | սեպտեմբերի 19, 1937[2] (48 տարեկան) |
| Մասնագիտություն | գրող և խմբագիր |
| Ազգություն | հայ |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Կրթություն | Ներսիսյան դպրոց (1908)[1] |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն |
| Կուսակցություն | ԽՄԿԿ[1] |
| Մաթևոս Դարբինյան Վիքիդարանում | |
Մաթևոս Կարապետի Դարբինյան (հուլիսի 14, 1889[1][2], Տավուշ, Հայաստան[1][2] - սեպտեմբերի 19, 1937[2]), հայ արձակագիր, դրամատուրգ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Թովուզ գյուղում (այժմ՝ Տավուշի մարզ Տավուշ գյուղ)։ 1908 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը, ապա զբաղվել ուսուցչությամբ։ Մինչև 1914 թ. ուսուցչություն է արել հայկական զանազան դպրոցներում։ 1918 թ. ընդունվել է Անդրկովկասյան համալսարանի պատմալեզվաբանական ֆակուլտետը, սակայն չի ավարտել համալսարանը փակվելու պատճառով։ Առաջին անգամ գրել է 1908 թ. մանկական պատմվածքներ «Հասկեր» ամսագրում և երգիծաբանական պատմվածքներ «Խաթաբալա»-ում։
1915 թվականից աշխատակցել է սոցիալ-դեմոկրատական հայ թերթերին, իսկ 1921 թ. «Կարմիր աստղ»-ին, «Մարտակոչ»-ին և «Կարմիր ծիլեր»-ին։
Գրել է գլխավորապես պատմվածքներ գյուղական կյանքից, առակներ, ֆելիտոններ, մանկական պատմվածքներ, հեքիաթներ և պիեսներ[3]։
1921 թվականին, Թիֆլիսում, հրատարակել է «Կարմիր աքլոր» երգիծական շաբաթօրյա հանդեսը։ Նրա առաջին պատմվածքը՝ «Արամի տնակն ու Հայկանուշի տիկնիկը» լույս է տեսել «Հասկեր»-ում, 1907 թվականին։ Մի որոշ ժամանակ եղել է Վրաստանի հայ պատանի հանդիսատեսի թատրոնի տնօրենը։
Թիֆլիսում բեմադրվել է նրա «Մինիստրներ» կատակերգությունը։ Բեմադրվել է նաև նրա «Ջաղացպան», «Ոճիր», «Գիքոր» (ըստ Հովհաննես Թումանյանի պատմվածքի), «Լայլի և Մաջնուն» պիեսները։
Նրա «Գլուխ պահող Կիկոսը» վիպակի հիման վրա «Հայֆիլմը» 1932 թվականին նկարահանել է «Կիկոս» կինոնկարը։ ԽՄԿԿ անդամ 1910 թվականից։
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Մինիստրներ (կոմեդիա), Թիֆլիս, 1924, 32 էջ։
- Վլաստը, կոմդեզը, քոթոթը, Թիֆլիս, 1925, 30 էջ։
- Ցարն ու մուրճը, Թիֆլիս, 1925, 27 էջ։
- Շահ-Զադեի աբասին (արևելյան լեգենդ), Թիֆլիս, 1927, 16 էջ։
- Ճուտիկներ, Թիֆլիս, 1928, 7 էջ։
- Կիկոսը (վիպակ), Երևան, Պետհրատ, 1929, 107 էջ։
- «Նորը» (պատմվածք), Թիֆլիս, 1929, 32 էջ։
- Կոմսոմոլ (հակակրոնական կոմեդիա), Թիֆլիս, 1930, 32 էջ։
- Ջրաղացպան Անտոնը (վիպակ), Երևան, Պետհրատ, 1930, 131 էջ։
- Զարթնող գյուղը, Երևան, Պետհրատ, 1930, 126 էջ։
- Փարսադան, Թիֆլիս, «Սախելգամի», 1930, 44 էջ։
- Ճլկուտը, Երևան, Պետհրատ, 1931, 40 էջ։
- Կոլխոզային, Թիֆլիս, «Սախելգամի», 1931, 102 էջ։
- Ոսկե թելեր, Թիֆլիս, 1932, 52 էջ։
- Վերջինը (վեպ), Թիֆլիս, «Սախելգամի», 1934, 224 էջ։
- Փոքրիկ հերոսներ, Թիֆլիս, «Սախելգամի», 1934, 104 էջ։
- Խալիչա, Թիֆլիս, հրատարակչություն «Պրոլետար» թերթի, 1936, 56 էջ։
- Սոիլդին ու Բուլդին, Երևան, Պետհրատ, 1936, 27 էջ։
- Ծավիկն ու հատիկը, Երևան, Պետհրատ, 1937, 38 էջ։
- Երկեր, Երևան, Հայպետհրատ, 1959, 436 էջ։
- Սուլդին ու Բուլդին, Երևան, «Հայաստան», 1965, 26 էջ։
- Ծավիկն ու հատիկը, Երևան, «Սովետական գրող», 1976, 203 էջ։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — 1974. — հատոր 3. — էջ 313.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — 1990. — հատոր 2.
- ↑ Սուրխաթյան "Հայ Գրականություն" 2 հատոր
- ↑ Հայկ Խաչատրյան (1986)։ Գրական տեղեկատու։ Երևան: «Սովետական գրող»։ էջ էջ 147
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 313)։ 
|