Jump to content

Կրկնակտցար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Կրկնակտցար
Կրկնակտցար
Կրկնակտցար
Դասակարգում
Թագավորություն  Կենդանիներ (Animalia)
Տիպ/Բաժին Քորդավորներ (Chordata)
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Թռչուններ (Aves)
Կարգ Քարադրանմաններ (Charadriiformes)
Ընտանիք Մորակտցարներ (Scolopacidae)
Ցեղ Gallinago
Տեսակ Կրկնակտցար (G. media)
Միջազգային անվանում
Gallinago media
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Վտանգման սպառնացող վիճակին մոտ գտնվող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Կրկնակտցար (լատին․՝ Gallinago media), մորակտցարների ընտանիքին պատկանող չվող-ձմեռող և քիչ տարածված թռչուն, որը գրանցված է Հայաստանի Կարմիր գրքում։

Արտաքին կառուցվածք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարմնի երկարություն 27-29 սմ է, թևերի բացվածքը՝ 47-50 սմ, կենդանի զանգվածը՝ 135-210 գ։ Մարմինը գեր է, կտուցը՝ երկար։ Պոչի եզրային փետուրները սպիտակ մեծ հատվածով են։ Մարմինը վերևից դարչնավուն է, փետուրները՝ սևավուն շերտերով և բաց գույնի երիզված։ Թևավերևի ծածկողների ծայրերը ջինջ սպիտակ են։ Մարմինը ներքևից աղոտ սպիտակ է, իսկ մարմնի ու փորի կողքերն ունեն խոշոր և մուգ դարչնագույն զոլեր։ Հետբնադրման շրջանում փետրավորումը թվացյալ ավելի մութ ու խամրած է։

Վտանգի պահին թռիչքը բեկբեկուն չէ, ուղիղ գծով թռչում է կարճ տարածություններ՝ թևերի խորը, դանդաղ թափահարումներով, վայրէջք է կատարում՝ անսպասելիորեն թաքստոցի մեջ ընկնելով։ Գետնի վրա չափազանց աննկատ է։ Բնակվում է գետերի, լճերի, ջրամբարների խոնավ ափերին և խոտածածկ թաց մարգագետիններում։ Գարնանային չուն դեպի հյուսիս է ապրիլի երկրորդ կեսից մինչև հունիս։ Հայաստանում միակ թռչունն է, որի որսը սահմանված է գարնանը։ Սակայն դա շատ սխալ է, որովհետև գարնանը թռչունի սեռական օրգանները գերհասունացած են, և նա շարժվում է դեպի հարազատ բնադրավայրեր՝ բազմանալու համար։ Աշխարհի բազմաթիվ երկիրներում սխալը շտկվել է, և գարնանային որսն արգելվում է։

Սննդառություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սնվում է ջրային և ցամաքային անողնաշարավորներով։

Տարածվածություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարածված է Սկանդինավյան երկրներում, Եվրոպայում, Ուկրաինայում, Ռուսաստանում և Հարավային Կովկասում։ Ձմեռում է Հարավային Աֆրիկայում։ Հայաստանում հանդիպում է գարնանային և աշնանային չուի շրջաններում Սևանա և Արփի լճերի ավազաններում, Արարատյան հարթավայրում, արհեստական ջրամբարների ափամերձ տարածքներում և Լոռվա մարզում[1]։

Պահպանություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսակն ընդգրկված է ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակում և գնահատվում է որպես խոցելի տեսակ։

Հատուկ ուսումնասիրություններ չեն կատարվել թվաքանակը և դրա փոփոխման միտումները բացահայտելու համար։

Սպառնացող վտանգներից է չուի շրջանում որսագողությունը։

Պահպանվում են «Սևան» և «Արփի լիճ» ազգային պարկերում[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրկնակտցար» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրկնակտցար» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական տարբերակը վերցված է Հայաստանի բնաշխարհ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։