Կուրտ Ալդեր
Կուրտ Ալդեր գերմ.՝ Kurt Alder | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | հուլիսի 10, 1902[1][2][3][…] Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն |
Մահացել է | հունիսի 20, 1958[4][1][2][…] (55 տարեկան) Քյոլն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5] |
Գերեզման | Deutzer Friedhof |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Մասնագիտություն | քիմիկոս և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | Կյոլնի համալսարան և Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան |
Գործունեության ոլորտ | քիմիա |
Անդամակցություն | Լեոպոլդինա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Վեստֆալիայի գիտությունների ակադեմիա |
Ալմա մատեր | Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան և HU Berlin |
Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[6] |
Գիտական ղեկավար | Օտտո Դիլս |
Եղել է գիտական ղեկավար | Marcel Bornand?[7], Dirk Trautmann?[7] և Gerhard Baur?[7] |
Պարգևներ | |
![]() |
Կուրտ Ալդեր (հուլիսի 10, 1902[1][2][3][…], Խոժուվ, Գերմանական կայսրություն - հունիսի 20, 1958[4][1][2][…], Քյոլն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5]), գերմանացի քիմիկոս։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է հուլիսի 7-ին, Քյոնիգսհյուտտեում։ Սովորել է Բեռլինի և Քիլի համալսարաններում։ 1930–1936 թվականներին քիմիա է դասավանդել Քիլի համալսարանում, 1936–1940 թթ.-ին ղեկավարել է «Ի. Գ. Ֆարբենինդուստրի» ֆիրմայի գիտահետազոտական բաժինը (Լևերկուզեն)։ 1940 թվականից եղել է Քյոլնի համալսարանի պրոֆեսոր և նույն համալսարանի քիմիայի ինստիտուտի տնօրենը։ 1928 թվականին Օ. Դիլսի հետ հայտնագործել է դիենային սինթեզը և ապա մշակել դրա հիմունքները, որի համար 1950 թվականին (Օ. Դիլսի հետ) արժանացել է նոբելյան մրցանակի։ Ալդերը հետազոտություններ է կատարել նաև ստերեոքիմիայի և պոլիմերացման բնագավառներում։ Ալդերը նոբելյան մրցանակի այն 18 դափնեկիրներից էր, որոնց հրապարակած դեկլարացիան (1955) պահանջում էր միջուկային արհավիրքը կանխելու համար պատերազմը հայտարարել օրենքից դուրս։ Ալդերը մահացել է հունիսի 20-ին, Քյոլնում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Альдер Курт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118644505 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1950 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/emil-fischer-medal.html
- ↑ https://en.gdch.de/gdch/prizes-and-awards/gdch-awards/fresenius-award.html
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կուրտ Ալդեր» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 150)։ ![]() |
- Հուլիսի 10 ծնունդներ
- 1902 ծնունդներ
- Հունիսի 20 մահեր
- 1958 մահեր
- Քյոլն քաղաքում մահացածներ
- Լեոպոլդինայի անդամներ
- Բավարիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Հումբոլդտի համալսարանի շրջանավարտներ
- Քիմիայի բնագավառում Նոբելյան մրցանակակիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գերմանացի քիմիկոսներ
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գերմանացի նոբելյան մրցանակակիրներ