Խլոպուզ Գրոյտերի
| Խլոպուզ Գրոյտերի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Վերնաբաժին | Բարձրակարգ բույսեր (Embryophyta) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Շուշանածաղկավորներ (Liliales) |
| Ընտանիք | Շնդեղազգիներ (Colchicaceae) |
| Ցեղ | Խլոպուզ (Merendera) |
| Տեսակ | Խլոպուզ Գրոյտերի (M. greuteri) |
| Միջազգային անվանում | |
| Merendera greuteri | |
Խլոպուզ Գրոյտերի (լատին․՝ Merendera greuteri), շնդեղեգազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
3-6 սմ բարձրությամբ, պալարասոխուկավոր, անցողուն բազմամյա խոտաբույս է։ Պալարասոխուկը ծածկված է մուգ-դարչնագույն կաշվենման թեփուկներով, երկարությունը հասնում է 1-1,5 սմ-ի, իսկ լայնությունը` 0,5-1,0 սմ-ի։ Տերևները միշտ երեքն են և լինում են նեղ-նշտարաձև ու սրացած։ Ծաղիկը մեկն է, բաժականման, սպիտակ, իսկ երբեմն` վարդագույն։ Համարյա ամբողջությամբ ստորգետնյա տուփիկը երկարավուն-ձվաձև է։ Սերմերը օվալ-գնդաձև են, դժգույն-դարչնագույն և ունեն 2-3 մմ տրամագիծ[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հայաստանում հանդիպում է միայն Շիրակի ֆլորիստիկական շրջանում (լեռնագագաթ Արտենի, Թալինի և Կաթնաղբյուրի միջև, Իրինդ գյուղի շրջակայք)[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է միջին լեռնային գոտում՝ ծովի մակարդակից 1500-1900 մ բարձրությունների վրա, քարքարոտ լանջերին, տրագականտային համակեցություններում, լեռնային տափաստանում։ Ծաղկում է մարտ-մայիս ամիսներին, պտղաբերում՝ մայիս-հունիսին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ է։ Հայաստանի էնդեմիկ է։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Տեսակին աճելավայրերի վրա շարունակվող մարդածին գործոնների հետևանքով սպառնում է բնակության շրջանի կրճատում։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանություն չի իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
|
|