Խինձ գորովանի
| Խինձ գորովանի | |
 Խինձ գորովանի | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Տիպ/Բաժին | Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
| Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
| Ենթաընտանիք | Եղերդակայիններ (Cichorioideae) |
| Ցեղ | Խինձ (Scorzonera) |
| Տեսակ | Խինձ գորովանի (S. gorovanica) |
| Միջազգային անվանում | |
| Scorzonera gorovanica | |
Խինձ գորովանի (լատին․՝ Scorzonera gorovanica), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
4-14 (18) սմ բարձրությամբ, ձվաձև պալարով և ոստայնանման թավշոտությամբ բազմամյա բույս է։ Տերևները ունեն 6-10 մմ լայնություն, խիստ ալիքավոր-գանգրահեր են և մինչև ծաղկելը սեղմված հողին։ Զամբյուղները նեղ-գլանաձև են, սերմիկները երբեմն մերկ են, 15 մմ երկարության և կողերի երկարությամբ թմբիկավոր։ Պապուսը սպիտակավուն կամ դեղին է[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է Երևանի (Գոռավան, Վեդի, Արարատ, Երասխ) և Դարեղեգիսի (Վերնաշեն գյուղի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջաններում, ինչպես նաև Նախիջևանում[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորին և միջին լեռնային գոտիներում՝ ծովի մակարդակից 800–1400 մ բարձրությունների վրա, չոր քարքարոտ և խոտածածկ լանջերին, տրագականտային համակեցություններում, կիսաանապատում և ավազային անապատում։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս–սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Հարավային Անդրկովկասի էնդեմիկ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²–ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²–ից պակաս։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES–ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվ ածներում[1]։
Պոպուլյացիայի մի մասը աճում է «Խոսրովի անտառ» պետական արգելոցի՝ «Գոռավանի ավազուտներ» արգելավայրի տարածքում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խինձ գորովանի» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Խինձ գորովանի» հոդվածին։ |
|
