Լևի Պետրուս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Լևի Պետրուս
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 11, 1884(1884-03-11)[1][2][3]
ԾննդավայրՎարգյոն
Մահացել էսեպտեմբերի 4, 1974(1974-09-04)[1][2][3] (90 տարեկան)
Մահվան վայրՍտոկհոլմ, Շվեդիա
ԳերեզմանՍոլնա գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Շվեդիա
ԿրոնՀիսունականներ
ԿրթությունBethel Seminary? (1906)
Գիտական աստիճանաստվածաբանության դոկտոր
ԵրկերՔրիստոնյա դեմոկրատներ
Մասնագիտությունքահանա, քրիստոնեական հիմների հեղինակ և պաստոր
ԱշխատավայրQ10719285?
Զբաղեցրած պաշտոններպաստոր, պաստոր, գլխավոր խմբագիր, խմբագիր, գլխավոր խմբագիր և գլխավոր խմբագիր
ԿուսակցությունՔրիստոնյա դեմոկրատներ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Վասայի շքանշան
ԵրեխաներLiljen Pethrus? և Knut Pethrus?
 Lewi Pethrus Վիքիպահեստում

Պետրուս Լևի Պետրուս[Նշում 1](շվեդ.՝ Petrus Lewi Pethrus, մարտի 11, 1884(1884-03-11)[1][2][3], Վարգյոն - սեպտեմբերի 4, 1974(1974-09-04)[1][2][3], Ստոկհոլմ, Շվեդիա), շվեդական հիսունականների առաջնորդ, բողոքականների քահանա, քարոզիչ, բանաստեղծ, շվեդական Քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը և պատվավոր նախագահ, «Dagen» օրաթերթի հիմնադիր և գլխավոր խմբագիր։ Լևի Պետրուսն առանցքային դեր է խաղացել Շվեդիայում հիսունականների շարժման ձևավորման և զարգացման գործում։ Նրա հովվպետության տարիներին (1913-1958) «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցին համարվում էր աշխարհի ամենամեծ հիսունականների համայնքը[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևի Պետրուսը ծնվել է 1884 թվականի մարտի 11-ին, Շվեդիայի արևմտյան Վեստերգյոտլանդ գավառի Վարգյոն բնակավայրում՝ Յուհան Յունսսոնի և Աննա Քրիստինա Պիտերսդոտտերի ընտանիքում։ Գործարանային բանվորի որդին՝ Լևին, մանկությունից հովիվ է եղել. 13 տարեկանից աշխատել է փոստային բաժանմունքում որպես սուրհանդակ, ավելի ուշ` քիմիական գործարանում և թղթի ֆաբրիկայում, 15 տարեկանից` կոշիկի գործարանում։ 1897 թվականի փետրվարի 12-ին` 15 տարեկան հասակում, նա մկրտություն ստացավ Վեներսբորգի բապտիստական եկեղեցում։ 1900-1903 թվականներին բնակվել է Նորվեգիայում, որտեղ աշխատել է որպես կոշկակար և ջանասիրաբար մասնակցել տեղի բապտիստական համայնքների կյանքին։

1904-1906 թվականներին Պետրուսը սովորել է Ստոկհոլմի Վեֆիլի ճեմարանում[5]։ Հետագայում նա խոստովանել է, որ ճեմարանում ուսուցումը խաթարեց նրա հավատը Քրիստոսի երկրպագության նկատմամբ, բայց Քրիստոսի «տեսիլքի» հետ անձնական հանդիպումից հետո նա կրկին հավատաց։ Ուսումն ավարտելուց հետո, 1906 թվականի աշնանը, Պետրուսը անցել է պարտադիր զինվորական ծառայության։ Նույն թվականին նա ընտրվել է Լիդչյոպինգի բապտիստական եկեղեցու քահանա, որտեղ ծառայել է հինգ տարի։

Անցում հիսունականության[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1907 թվականի հունվարին Լևի Պետրուսը թերթերից տեղեկացավ Օսլոյում հիսունականության զարթոնքի մասին, որտեղ աշխատում էր Թոմաս Բարաթը։ Բարաթի հետ անձնական հանդիպումից հետո նա միացավ հիսունականների շարժմանը։ Այնուամենայնիվ, դրանից որոշ ժամանակ անց, Պետրուսը մնաց Լիդչյոպինգի բապտիստական եկեղեցու քահանա։ 1911 թվականին Պետրուսը տեղափոխվեց Ստոկհոլմ, որտեղ դարձավ «Ֆիլադելֆիայի» բապտիստական եկեղեցու քահանա, որը բաղկացած է 70 անդամից։ Միայն 1913 թվականին Շվեդիայի բապտիստական միությունը Լևի Պետրուսին և «Ֆիլադելֆիայի» համայնքին վտարեց իրենց դավանանքից, որի պատճառ դարձավ հաղորդության թեմայի շուրջ տարաձայնությունը (Պետրուսը բաց հաղորդություն էր վարում բոլոր ցանկացողների համար)[Նշում 2][5]։ Այդ ժամանակ «Ֆիլադելֆիայի» եկեղեցին արդեն ուներ 438 անդամ[6]։ Այս իրադարձությունը խթան հանդիսացավ Շվեդիայում հիսունհազարականական շարժման ձևավորման համար։ Բապտիստների միությունից «Ֆիլադելֆիայի» եկեղեցու վտարումը միահամուռ չընդունվեց հենց իրենց բապտիստների կողմից, որոնցից շատերը դա դիտարկեցին որպես համայնքի ինքնավարության սկզբունքի խախտում։ Բապտիստների առաջնորդները հուսախաբ եղան, քանի որ, «Ֆիլադելֆիայի» միությունից վտարումը հանգեցրեց բապտիստական դաշինքի հետագա մասնատմանը և ավելի մեծ թվով համայնքներ որոշեցին հեռանալ այս դավանանքից[7]։

Եկեղեցու քահանա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ֆիլադելֆիա» եկեղեցին բացման պահին (1930) ուներ Շվեդիայում ամենամեծ սրահը, որտեղ տեղավորվում էր 3,5 հազար մարդ

1911 թվականին «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցու բազայի վրա ստեղծվեց միսիոներական կազմակերպություն, 1912 թվականին՝ հրատարակչություն, 1915 թվականին՝ աստվածաշնչյան դպրոց, իսկ 1916 թվականին լույս տեսավ Gospel Herald ամսագրի առաջին համարը[4]։

Պետրուսի հովվական առաջնորդության ժամանակահատվածում «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցու հավատավորների թիվն արագորեն աճում էր։ 1918 թվականին եկեղեցին արդեն ուներ 1,8 հազար անդամ, մինչև 1926 թվականն այդ թիվը հասնում էր 3,2 հազարի, մինչև 1938 թվականը` 5.9 հազարի[6]։

Տասնամյակներ շարունակ Ֆիլադելֆիայի եկեղեցին եղել է հիսունականության աշխարհի ամենախոշոր ծխական համայնքը (1960-ականների սկզբին նրան գերազանցեցին Չիլիի և Կորեայի համայնքները)։ Միևնույն ժամանակ, Ստոկհոլմում աճի հետ մեկտեղ, հիսունականական շարժումը զարգացավ ամբողջ Շվեդիայում, 1923 թվականին երկրում գործում էին հիսունականական 300 «ազատ» համայնքներ[8]։

Պետրուսի նախաձեռնությամբ «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցին ձեռք բերեց Ռյորստանդի առանձնատունը և նրա տարածքում 1929-1930 թվականներին կառուցեց եկեղեցական շինություն։ Բացման պահին տաճարն ուներ 3,5 հազար տեղ և համարվում էր աշխարհի ամենամեծ հիսունական տաճարը։ Ըստ Dagens Nyheter թերթի` «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցու շենքը շարունակում է մնալ Եվրոպայի ամենամեծ ազատ եկեղեցին[9]։

1942 թվականին Պետրուսի անձնական մասնակցությամբ Շվեդիայի հիսունականները բացեցին բարձրագույն ուսումնական հաստատություն[10]։ 1945 թվականին Պետրուսը հիմնադրեց և ղեկավարեց «Dagen» օրաթերթը («Օր»), որը լույս է տեսնում մինչ օրս։ 1952 թվականին «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցուն կից ստեղծվեց «Սամսպար» վարկային բանկը, որն ի թիվս այլ բաների, հովանավորում է ավետարանական քարոզարշավները[10]։ 1955 թվականին Պետրուսի նախաձեռնությամբ ստեղծվեց «Միջազգային քրիստոնեական ռադիոն» (I. B. R. A. Radio)[10], որը երկար տարիներ հեռարձակվում էր նաև ռուսերեն կարճ ալիքներով։ Պետրուսի մյուս ծառայությունների շարքում հատկանշական է ալկոհոլիզմի և թմրամոլության վերականգնողական կենտրոնների ստեղծումը։

Լևի Պետրուսը նախաձեռնեց մի շարք էկումենիկ ջանքեր։ Դեռևս 1939 թվականին նրա նախագահության ներքո Ստոկհոլմում անցկացվեց հիսունականների միջազգային գիտաժողով, որին մասնակցում էին քսան երկրների ներկայացուցիչներ[11]։

1955 թվականին «Ֆիլադելֆիա» եկեղեցում տեղի ունեցավ հիսունականների չորրորդ համաշխարհային գիտաժողովը։ Պետրուսի եկեղեցում քարոզում են նաև անգլիկանական, լյութերական և կաթոլիկ քահանաներ։

1949 թվականին Ուիթոնի քոլեջը Պետրուսին շնորհեց աստվածաբանության պատվավոր դոկտորի կոչում։

Հետագա ծառայություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևի Պետրուսի և նրա կնոջ` Լիդիայի գերեզմանը Սոլնա գերեզմանատանը, Ստոկհոլմ

1958 թվականի սեպտեմբերի 7-ին Պետրուսը հրաժարվեց եկեղեցու հովվապետական ծառայությունից, բայց շարունակեց գործել որպես քարոզիչ Շվեդիայի և այլ երկրների հիսունհազարական տարբեր համայնքներում։

1959 թվականին նա ստեղծեց «Լևի Պետրուս» բարեգործական հիմնադրամը։

1963 թվականին կրթության ոլորտի բարեփոխումները գրավել են Շվեդիայի հասարակության ուշադրությունը սևեռվեց կրթության ոլորտի բարեփոխումներին, որով առաջարկվում էր կրճատել կրոնի ուսուցումը դպրոցական ծրագրում։ Չնայած համատարած բողոքներին և 2,1 միլիոն շվեդացիների կողմից ստորագրած միջնորդությանը (երկրի պատմության մեջ ամենազանգվածային միջնորդությունը), բարեփոխումը ընդունվեց խորհրդարանի կողմից։ «Dagen» թերթի խմբագրական հոդվածներում Պետրուսը մեղադրում էր կառավարությանը մատերիալիզմի և աթեիզմի մեջ և քննարկում «քրիստոնեական» կուսակցություն ստեղծելու գաղափարը։ 1964 թվականին Պետրուսի նախաձեռնությամբ ստեղծվեց Քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցությունը, որի փոխնախագահն է եղել ինքը 1964-1968 թվականներին։ Կյանքի վերջին յոթ տարիների բոլոր ձմեռները Լևի Պետրուսը անցկացրել է իր որդու` Ինգմարի հետ,Կալիֆոռնիայի նահանգի Վենտուր քաղաքում։

1973 թվականին Շվեդիայի թագավոր Կառլ XVI Գուստաֆի հրամանագրով Լևի Պետրուսը դարձավ Վասայի շքանշանի ասպետ։ 1974 թվականի մարտին 90-ամյակի տոնակատարության ժամանակ Պետրուսին անձամբ շնորհավորեց Շվեդիայի պետական եկեղեցու ղեկավար, արքեպիսկոպոս Ուլոֆ Սունդբյուն։ 1974 թվականի ամռանը Պետրուսը կատարեց իր վերջին քարոզը Նյուհեմում կայացած շվեդական հիսունհազարականների ամենամյա համագումարում։

Լևի Պետրուսը մահացել է 1974 թվականի սեպտեմբերի 4-ին, 90 տարեկան հասակում, թաղված է Ստոկհոլմում։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևի Պետրուսը ամուսնացել է 1913 թվականի ապրիլի 12-ին Լիդիա Յուսեֆինա Դանիելսոնի հետ (1881-1966)։ Նշանադրությունը տեղի է ունեցել Նորվեգիայի Կրագերյո կոմունայի «Վիֆանիա» բապտիստական եկեղեցում։ Լևին և Լիդիան ունեցել են ինը երեխա (Դորա, Ինգմար, Կարլ-Յակոբ, Կնուտ (1924), Լիլիեն, Միրիամ (1916), Օլիվեր, Ռաչել (Ռեյչել, 1924) և անհայտ), ևս մեկ երեխա ծնվել է մահացած։ Լեսթեր Սամրալը այսպես է հիշում Պետրուսի ընտանիքին[12]։

Մենք հաճախ միասին նստում էինք սեղանի շուրջ` մայր, հայր, երեխաներ, հյուրեր։ Բացի Տիրոջ գոհունակության աղոթքից ուտելիքի համար, բոլորը խոնարհվում էին իրենց մոր առջև և շնորհակալություն հայտնում նրան համեղ պատրաստված կերակուրի համար։ Ճաշի ավարտից հետո, սեղանից վեր կենալուց առաջ, բոլորը կրկին խոնարհվում էին մոր առաջ և ասում. «Մայրիկ, ամեն ինչ այնքան համեղ էր։ Շնորհակալություն»։ Նույն բանը ես նկատել եմ Նորվեգիայում՝ Բարաթի տանը։ Այլ երկրներում ես չեմ տեսել նման հարգանք ու մեծարանք մայրերի նկատմամբ։
- Լեսթեր Սամրալ, «Հավատի պիոներներ»

Պետրուսի թոռը` Պեր Էգոն Յուհանսոնը (ծնվել է 1951 թվականին) և թոռնուհին` Դեզիր Պետրուսը (ծնվել է 1959 թվականին), եղել են շվեդական Քրիստոնեա-դեմոկրատական կուսակցության հայտնի քաղաքական գործիչներ։

Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լևի Պետրուսը մի քանի տասնյակ օրհներգերի հեղինակ է, որոնք օգտագործվում են շվեդական հիսունհազարականների կողմից՝ երկրպագության ընթացքում։ 1930 թվականին նա հրատարակեց պատարագի երգերի ժողովածու՝ «Հաղթանակի երգեր» (452 սաղմոս), որում ներառված էին իր սեփական մոտ քսան օրհներգեր։ 1913 թվականին Պետրուսը սկսեց գրել իր ամենահայտնի ստեղծագործությունը՝ «Խոստումները չեն հուսախաբեցնի», գտնվելով անհանգիստ վիճակում կապված կնոջ ծանր հիվանդության հետ, վերջին երկու քառյակներն ավելացան ավելի ուշ՝ աշխարհիկ լրատվամիջոցների կողմից «Ֆիլադելֆիայի» եկեղեցու վրա դաժան հարձակման ժամանակ։

Այս ստեղծագործությունը ներառված է լյութերական շվեդական սաղմոսների գրքում (No. 254), որտեղ ընդգրկված են նաև Փրկության բանակի տարբեր երգեր և կաթոլիկ երգեր։ Պետրուսը նաև բեղուն հեղինակ էր։ Նրա գրքերը թարգմանվել են աշխարհի շատ լեզուներով։ Գրքերից բացի, Պետրուսը գրել է բազմաթիվ հոդվածներ պարբերականների համար։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հուշաքար Պետրուսի ծշնված վայրում
  • 1912 — Jesus kommer!
  • 1931 — Gud med oss
  • 1932 — Segrande bön
  • 1937 — Vinden blåser vart den vill
  • 1942 — I dag lek — i morgon tårar
  • 1948 — Kring Afrikas pärla
  • 1950 — I Jesu land
  • 1950 — Gå ut pa gator och gränder
  • Vallpojken som blev herde:
  • 1953 — Den anständiga sanningen
  • 1953 — Medan du stjärnorna räknar
  • 1954 — Hänryckningens tid
  • 1955 — Hos Herren är makten
  • 1956 — En saningsman gick ut
  • 1966 — Under den högstes beskärm
  • 1969 — Brytningstider — Segertiden
  • 1970 - 1973 — Timmermannen från Nasaret Del I—IV

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Վարգյոմում, որտեղ ծնվել է Պետրուսը, տեղադրվել է հուշաքար։
  • 2001 թվականին շվեդ գրող Պեր Ուլով Էնկվիստը հրատարակել է «Լևի ճամփորդությունը» («Lewis Resa») վեպը, որը պատմում է Լևի Պետրուսի և շվեդ բոհեմական բանաստեղծ Սվեն Լիդմանի միջև բարդ հարաբերությունների մասին[13]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ первоначально Петрус (Пётр) Леви Юханссон
  2. ↑ в ряде источников используется термин excommunication, который можно перевести как отлучение. См. Davidsson T. H. Lewi Pethrus’ Ecclesiological Thought 1911-1974: A Transdenominational Pentecostal Ecclesiology. — College of Arts and Law University of Birmingham. — Birmingham, 2012.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 P Lewi Pethrus (շվեդերեն) — 1917.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Nationalencyklopedin (շվեդերեն) — 1999.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 Allan Heaton Anderson An Introduction to Pentecostalism: Global Charismatic Christianity. — Cambridge University Press, 2013. — P. 94. — 344 p. — (Introduction to Religion). — ISBN 9781107470699
  5. ↑ 5,0 5,1 Bundy, 2002, էջ 986
  6. ↑ 6,0 6,1 Tony Cauchi. «Lewi Petrus 1884-1974» (անգլերեն). Tony Cauchi, Revival Library. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  7. ↑ Davidsson, 2012, էջ 80
  8. ↑ Яков Цопфи Пятидесятническое движение во всем мире / Швеция // «... на всякую плоть! История и задачи пятидесятнического движения». — Germany: AVC, 1989. «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  9. ↑ Hanna Fahl Filadelfiakyrkan blir ny konserthall(շվեդ.) // DN.Kulrtur : газета. — 2011.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Lundgren, 2007, էջ 161
  11. ↑ Bundy, 2002, էջ 987
  12. ↑ Самралл, 2009
  13. ↑ Enquist, Per O. Lewis resa. — Stockholm: Norstedt, 2001. — (Roman). — ISBN 9113009672.
    На английском языке: Per Olov Enquist Lewi's Journey. — Overlook Duckworht, 2005. — 464 p. — 15,000 экз. — ISBN 9781585673414
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լևի Պետրուս» հոդվածին։
 ⛭ 
  Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Լևի_Պետրուս&oldid=9745448» էջից