Jump to content

Լյուդվիգ Դուրյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Դուրյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Լյուդվիգ Դուրյան
Ծննդյան անունռուս.՝ Лукаш Церунович Кристостурян
Ծնվել էհունիսի 21, 1933(1933-06-21)[1][2]
ԾննդավայրՉալթր, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2]
Վախճանվել էհուլիսի 9, 2010(2010-07-09) (77 տարեկան)
Վախճանի վայրԵրևան, Հայաստան
Մասնագիտությունբանաստեղծ
Ազգությունհայ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Հայաստան
ԿրթությունԱ.Մ. Գորկու անվան գրական ինստիտուտի բարձրագույն գրական դասընթացներ (1971)
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]
ԱշխատավայրԵրեկոյան Երևան և «Հայաստան» հրատարակչություն
Լյուդվիգ Դուրյան Վիքիդարանում
 Lyudvig Duryan Վիքիպահեստում

Լյուդվիգ Ծերունի Դուրյան (Քրիստոստուրյան), հունիսի 21, 1933(1933-06-21)[1][2], Չալթր, Հյուսիսկովկասյան երկրամաս, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1][2] - հուլիսի 9, 2010(2010-07-09), Երևան, Հայաստան[3]), հայ բանաստեղծ, լրագրող, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1958 թվականից։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լյուդվիգ Դուրյանը ծնվել է Ռոստովի մարզի Մյասնիկյանի շրջանի Չալթր հայաբնակ գյուղում։ 1934 թվականին տեղափոխվել է Հայաստան և բնակություն հաստատել Կոտայքի շրջանի Շահաբ գյուղում։ Սովորել և 1954 թվականին ավարտել է Երևանի Միչուրինի անվան պտղաբանջարաբուծական տեխնիկումը, որի ընթացքում տպագրել է իր առաջին բանաստեղծությունները։ 1956-1957 թվականներին Կալինինոյի «Կոլտնտեսականի ձայն» շրջանային թերթի պատասխանատու քարտուղար էր, 1957-1969 թվականներին՝ գրական աշխատող «Երեկոյան Երևան» թերթում։ 1971 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Մաքսիմ Գորկու անվան Գրականության ինստիտուտը։ Գրելուն զուգընթաց աշխատել է նախ որպես ագրոտեխնիկ, հետո շրջանային թերթի պատասխանատու քարտուղար, տասնչորս տարի անընդմեջ «Երեկոյան Երևան» օրաթերթի և այնուհետև «Հայաստան» հրատարակչությունում՝ որպես բաժնի վարիչ։ ԽՄԿԿ անդամ 1969 թվականից։

Ստեղծագործություններ և ճանաչում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանաստեղծությունների անդրանիկ գիրքը՝ «Արշալույսի երգեր», լույս է տեսել 1957 թվականին։ Հեղինակել է շուրջ երեք տասնյակի հասնող բանաստեղծական ժողովածուներ՝

  • «Մաշտոց»
  • «Ասք հողի» պոեմները
  • «Լեռները չեն խոնարհվում»
  • «Եռագույն առագաստ»
  • «Արև խաչքար»
  • «Եվ մանանա, և նշխարք»
  • «Քարե արցունք» գրքերը
  • «Կյանք իմացյալ»
  • «Երբ ծառերը ծաղկում են» (1959)
  • «Արևը բոլորինն է» (1963)
  • «Կապույտ ծաղիկ» (1965)
  • «Ճամփորդ չեմ միայն», (1967)
  • «Դառնամ Փառաբանեմ» (1970)
  • «Եղեգան Փող» (1973)
  • «Արեգակն արդար» (1976)
  • «Մաշտոց» (1976)

Բանաստեղծի տեքստերով գրվել են բազմաթիվ սիրված երգեր։ Նրա ստեղծագործությունները թարգմանվել են ԽՍՀՄ և արտասահմանյան ժողովուրդների լեզուներով, բանաստեղծությունների շարք ունի «Համաշխարհային գրականություն» մատենաշարի «Սովետական պոզիա» հատորում։ Ռուսերեն լույս են տեսել բանաստեղծի չորս ժողովածուներ՝ «Եղեգան ստվեր», «Արևագիրք», «Նա իջնում է արևից», «Թալիսման»[4]։ Ուկրաիներենից թարգմանել է Սվետլանա Յովենկոյի «Կապույտ հուզմունք» ստեղծագործությունը։

  • Հովհաննես Թումանյանի անվան գրական մրցանակ
  • Ավետիք Իսահակյանի անվան գրական մրցանակ
  • Վահան Թեքեյանի անվան գրական մրցանակ
  • Մկրտիչ Սարգսյանի անվան գրական մրցանակ
  • Դառնամ փառաբանեմ, Երևան, 1970, 180 էջ։
  • Եղեգան փող, Երևան, 1973, 156 էջ։
  • Մաշտոց (պոեմ), Երևան, 1976, 144 էջ։
  • Արեգակն արդար, Երևան, 1976, 264 էջ։
  • Լեռները չեն խոնարհվում, Երևան, 1979, 244 էջ։
  • Բերդ, Երևան, 1983, 352 էջ։
  • Ընտիր երկեր, Երևան, 1987, 400 էջ։
  • Ասք հողի (պոեմ), Երևան, 1988, 112 էջ։
  • Եռագույն առագաստ (բանաստեղծություններ և պոեմ), Երևան, 1990, 342 էջ։
  • Սիրտն արցունքի մեջ, Երևան, 1994, 191 էջ։
  • Եվ մանանա, և նշխարք, Երևան, 1999, 156 էջ։
  • Արև խաչքար, Երևան, 2000, 174 էջ։
  • Քարե արցունք, Երևան, 2003, 223 էջ։
  • Մեր տարիքն Արարատն է, Երևան, 2006, 295 էջ։
  • Աստղաշար, Երևան, 2007, 127 էջ։
  • Կյանք իմացյալ (բանաստեղծություններ, պոեմներ), Երևան, 2008, 382 էջ։
  • Այսքանը իմ կյանքից (հուշապատում), Երևան, 2012, 136 էջ։

Թարգմանություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հեղինակի կատարած թարգմանությունների ցանկը կարող եք որոնել «Թարգմանչաց արվեստ» շտեմարանի «Թարգմանիչներ» բաժնում
  • Գիտե՞ս երկիրն այս։ Բանաստեղծություններ.- Երևան։ Հայաստան, 1970.- 150 էջ.- Բովանդ.-ից՝ Վեգին Պ. Հայոց տառերը։
  • Ծաղկած կեռասենի։ Բանաստեղծություններ.- Երևան։ Հայաստան, 1969.- 105 էջ.- Բովանդ-ից՝ Կաբակ Նիստոր. Ճերմակ գիշեր; Գուժել Անատոլի. Երկու քնար։
  • Կոչևսկի Վիկտոր։ Ցոլքեր.- Երևան։ Հայաստան, 1973.- 212 էջ.- Բովանդ-ից՝ Խաղողի հյութ։
  • Ղազախ բանաստեղծներ.- Երևան։ Հայաստան, 1968.- 255 էջ.- Բովանդ-ից՝ Շամքենով Ամանժոլ; Մամբեթով Իզտայ; Թոկմագամբեթով Ասկար. Ռուսական ձմեռ; Մուլդագալիև Ջուբան. Խոսակցություն սիրո մասին; Քամին; Աուլի ծուխը։
  • Յովենկո Սվետլանա։ Կապույտ հուզմունք.- Երևան։ Սովետական գրող, 1977.- 51 էջ։
  • Ոսկե դարպասներ։ Ուկրաինական քնարերգություն.- Երևան։ Սովետական գրող, 1977.- 416 էջ.- Բովանդ-ից՝ Գերասիմենկո Յուրի; Լիտվին Ստեպան; Միսիկ Վասիլի; Պերեբեյնոս Պետրո։
  • Սովետական Ուզբեկստանի բանաստեղծները.- Երևան։ Հայպետհրատ, 1961.- 175 էջ.- Բովանդ-ից՝ Շեյխզադե։
  • Վրաց գրականության ընտիր էջեր.- Երևան։ Հայպետհրատ, 1961.- 648 էջ.- Բովանդ-ից՝ Դավիթաշվիլի Իոսեբ. Հացահատիկի ծիլեր; Բանվորին արհամարհողին; Այգի; Երջանկության աղբյուր։
  • Տաջիկական քնար.- Երևան։ Հայաստան, 1973.- 379 էջ.- Բովանդ-ից՝ Աբուլղասիմ Լահութի; Պայրավ Սուլեյմոնի; Ուբայդ Ռաջոբ։
  • Քնար եղբայրության։ Ուկրաինայի բանաստեղծները Հայաստանի մասին.- Երևան։ Սովետական գրող, 1983.- 163 էջ.- (Գրքասերի գրադարան).- Բովանդ-ից՝ Յովենկո Սվետլանա. Արարատի հայտնությունը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. ԽուդավերդյանՀայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.)Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 2.
  3. Մահացել է Լյուդվիգ Դուրյանը
  4. «Լյուդվիգ Դուրյանի կենսագրությունը zarkfoundation.com կայքում».

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյուդվիգ Դուրյան» հոդվածին։
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Լյուդվիգ Դուրյան» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 462